Kreatywność w badaniach jakościowych. Pomiędzy procedurami a intuicją
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.3.03Słowa kluczowe:
kreatywność, badania jakościowe, fenomenologia, interakcjonizm symboliczny, teoria ugruntowana, kontekst odkrycia, badania kontemplatywne, intuicjaAbstrakt
W artykule chciałbym przedstawić zestaw koncepcji umożliwiających poszerzenie tradycyjnych, metodycznych i technicznych umiejętności badacza i analityka jakościowego oraz jego umiejętności intelektualnych związanych z łączeniem kategorii, interpretacji danych, a także interpretacji przyczyn i skutków powstania pewnych zjawisk społecznych. Celem artykułu jest wskazanie i opisanie niektórych metodologii, metod i technik badawczych, których poznanie, jak i użycie pewnych procedur z nich pochodzących, może sprzyjać twórczym rozwiązaniom koncepcyjnym i interpretacyjnym. Dlatego opiszę zjawisko kontekstu odkrycia, będącego egzemplifikacją nowych twórczych rozwiązań, w odniesieniu do następujących metodologii: metodyki badawczej interakcjonizmu symbolicznego, badań kontemplatywnych, fenomenologii, etnografii, metodologii teorii ugruntowanej. Ponadto poruszony zostanie także problem intuicji w badaniach jakościowych, która często wnosi nowe i wartościowe inspiracje do badań empirycznych. Przedstawione zostaną również pewne wnioski, będące wynikiem analiz wyżej wymienionych koncepcji, a dotyczące tego, jak być kreatywnym w badaniach jakościowych.
Pobrania
Bibliografia
Becker Howard S. (1982) Art Worlds, Berkeley: University of California Press.
Google Scholar
Bentz Valerie Malhotra (1965) Husserl, Schutz, “Paul” and Me: Reflections on Writing Phenomenology. „Human Studies”, vol. 18, no. 1, s. 41−62.
Google Scholar
Bentz Valery M., Shapiro Jeremy J. (1998) Mindful Inquiry in Social Research. London: Sage.
Google Scholar
Blumer Herbert (1954) What is Wrong with Social Theory. „American Sociological Review”, vol. 18, s. 3−10.
Google Scholar
Boon Wouter (2014) Defining Creativity: The Art and Science of Great Ideas. Amsterdam: BIS Publishers.
Google Scholar
Chandler Daniel (1992) The Phenomenology of Writing by Hand. „Intelligent Tutoring Media”, vol. 3, no. 2/3, s. 65−74.
Google Scholar
Charmaz Kathy (2006) Constructing Grounded Theory: A Practical Guide through Qualitative Analysis. London: Sage.
Google Scholar
Charmaz Kathy (2009) Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Przełożyła Barbara Komorowska. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Chomczyński Piotr (2017) Dylematy etyczne i metodologiczne w etnograficznych badaniach terenowych w Meksyku. „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 8(44), nr 4, s. 143−159.
Google Scholar
Chomczyński Piotr (2018) Doing Ethnography in a Hostile Environment: The Case of a Mexico Community. „Research Method Cases”. London: SAGE [dostęp 14 lipca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.researchgate.net/publication/323527378_Doing_Ethnography_in_a_Hostile_Environment_The_Case_of_a_Mexico_Community
Google Scholar
Christensen T. M., Brumfield K. A. (2010) Phenomenological designs: The philosophy of Phenomenological Research [w:] C . J S heperis, J . S Young, M. H. Daniels, eds., Counseling Research: Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
Google Scholar
Depraz Natalia, Francisco J. Varela, Vermersch Pierre (1999) The Gesture Awareness: An Account of Its Structural Dynamics [w:] Max Velmans, ed., Investigating Phenomenal Consciousness. New Methodologies and Maps. Amsterdam: Benjamin Publishers.
Google Scholar
Einstein Albert (1919) Induction and Deduction in Physics. „Berliner Tageblatt”, 25 grudnia, CPAE 7: 28.
Google Scholar
Englander Magnus (2016) The Phenomenological Method in Qualitative Psychology and Psychiatry. „International Journal Qualitative Stud Health Well-Being”, vol. 11, no 1 [dostęp 16 lipca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://dx.doi.org/10.3402/qhw.v11.30682
Google Scholar
Fine Gary A. (1991) On the Macrofoundations of Microsociology: Constraint and the Exterior Reality of Structure. „The Sociological Quarterly”, vol. 32, no 2, s. 161−177.
Google Scholar
Fine Gary A. (2004) Everyday Genius: Self-Taught Art and the Culture of Authenticity. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
Fine Gary A., Deegan James (1996) Three Principles of Serendipity: Insight, Chance, and Discovery in Qualitative Research. „International Qualitative Studies in Education”, vol. 9, no 4, s. 434−447.
Google Scholar
Giorgino Vincenzo M. B. (2014) Contemplative Methods Meet Social Sciences: Back to Human Experience as It Is. „Journal for the Theory of Social Behaviour”, vol. 45, no. 4, s. 461−483.
Google Scholar
Glaser Barney G. (1965) The Constant Comparative Method of Qualitative Analysis. „Social Problems”, vol. 12, no. 4, s. 436−445.
Google Scholar
Glaser Barney, Strauss Anselm L. (1967) Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Chicago, IL: Aldine.
Google Scholar
Glaser Barney, Strauss Anselm L. (2009) Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. Przełożył M. Gorzko. Kraków: Nomos.
Google Scholar
Gorzko Marek (2008) Procedury i emergencja. O metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Hall Dewana (2010) A Phenomenological Inquiry of Chronic Homeless Individuals’ Challenges to Independence [rozprawa doktorska]. Walden University Scholar Works [dostęp 16 stycznia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://scholarworks.waldenu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1818&context=dissertations
Google Scholar
Heidegger Martin (2005) Elucidations of Hölderlin Poetry. New York: Humanity Books.
Google Scholar
Holton Judith, Walsh Isabelle (2017) Classic Grounded Theory. Applications with Qualitative and Quantitative Data. London: Sage.
Google Scholar
Hughes Everett Cherrington (1962) Good People and Dirty Work. „Social problems”, vol. 10, no 1, s. 3–11.
Google Scholar
Hughes Everett Cherrington (1964) Men and Their Work. London: The Free Press of Glencoe.
Google Scholar
Isaacson Walter (2010) Einstein. Jego życie. Jego Wszechświat. Warszawa: WAB.
Google Scholar
Janesick Valerie J. (2015) Contemplative Qualitative Inquiry: Practicing the Zen of Research. Walnut Creek, CA: Left Coast Press.
Google Scholar
Kacperczyk Anna (2014) Autoetnografia: Technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 10, nr 3, s. 32−74 [dostęp 18 grudnia 2017 r.]. Dostępny w Internecie: http://qualitativesociologyreview.org/PL/Volume27/PSJ_10_3_Kacperczyk.pdf
Google Scholar
Kacperczyk Anna (2016) Społeczne światy. Teoria – empiria – metody badań. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Konecki Krzysztof T. (2005) Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno – symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Konecki Krzysztof T. (2008) Zarządzanie talentami – zarządzanie lamentami, czyli jak rozwija się geniusz? [w:] Sławomir Banaszak, Kazimierz Doktór, red., Problemy socjologii gospodarki. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania, s. 411–427.
Google Scholar
Konecki Krzysztof T. (2009) Teaching Visual Grounded Theory. „Qualitative Sociology Review”, vol. V, no 3, s. 64−92. ISSN: 1846-7954. Dostępny w Internecie: http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/Volume14/QSR_5_3_Konecki.pdf
Google Scholar
Konecki Krzysztof T. (2014) Socjologia emocji według Thomasa Scheffa [w:] Krzysztof T. Konecki, Beata Pawłowska, red., Emocje w życiu codziennym. Analiza kulturowych, społecznych i organizacyjnych uwarunkowań ujawniania i kierowania emocjami. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–38.
Google Scholar
Konecki Krzysztof T. (2015) Is the Body the Temple of the Soul? Modern Yoga Practice as a Psychosocial Phenomenon. Kraków: Jagiellonian University Press.
Google Scholar
Konecki Krzysztof T. (2016) Meditation as Epistemology: How Can Social Scientists Profit from Meditation? [w:] Valerie M. Bentz,
Google Scholar
Vincenzo M. B. Giorgino, eds., Contemplative Social Research: Caring for Self, Being, and Lifeworld, Santa Barbara: Fielding University Press.
Google Scholar
Konecki Krzysztof T. (2018) Advances in Contemplative Social Research. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego / Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Lesiak Michał (2018) Brudna praca w zawodach medycznych. Analiza kontekstów interakcji pacjentów i personelu medycznego [rozprawa doktorska]. Łódź: Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Merleau-Ponty Maurice (1962/2005) Phenomenology of Perception. London: Routledge.
Google Scholar
Merton Robert (1968a) Social Theory and Social Structure. New York, London: The Free Press, Collier – Macmillan Ltd.
Google Scholar
Merton Robert (1968b) The Mathew Effect in Science. „Science”, vol. 159(3810), s. 56–63.
Google Scholar
Merton Robert K., Barber Elinor (2004) The Travels and Adventures of Serendipity. Princenton: Princeton University Press.
Google Scholar
Moustakas Clark (1994) Phenomenological Research Methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Google Scholar
Partis Mary (2003) Hope in Homeless People: A Phenomenological Study. „Primary Health Care Research & Development”, vol. 4(1), s. 9–19.
Google Scholar
Petitmengin-Peugeout Claire (2002) The Intuitive Experience [w:] Francisco Varela, Jonathan Shear, eds., The View From Within. First-Person Approaches To The Study Of Consciousness. Thorverton: Imprint Academic, s. 43−78.
Google Scholar
Prus Justyna (2010) Tajemniczy geniusz z Petersburga. „Rzeczpospolita”, 22 marca 2010 r. [dostęp 6 listopada 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.rp.pl/Nauka/303229806-Tajemniczy-geniusz-z-Petersburga.html
Google Scholar
Rehoric David A., Bentz Valerie M. (2008) Transformative Phenomenology. Changing Ourselves, Lifeworlds, and Professional Practice. Lanham, MD: Lexington Books.
Google Scholar
Reichenbach Hans (1938) Experience and Prediction: An Analysis of the Foundations and the Structure of Knowledge. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
Runco Mark A. (1988) Creativity Research: Originality, Utility, and Integration. „Creativity Research Journal”, vol. (1), s. 1–7.
Google Scholar
Runco Mark A., Jaeger Garrett J. (2012) The Standard Definition of Creativity. „Creativity Research Journal”, vol. 2 (1), s. 92−96.
Google Scholar
Scheff Thomas J. (1990) Microsociology. Discourse, Emotion, and Social Structure. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
Simpson Sandra (2008) Experiencing Phenomenology as Mindful Transformation. An Autobiographical Account [w:] Rehorick David A., Bentz Valerie Malhotra, eds., Transformative Phenomenology. Changing Ourselves, Liveworlds, and Professional Practice. N.Y.: Lexington Books.
Google Scholar
Stein Morris I. (1953) Creativity and Culture. „Journal of Psychology”, vol. 36, s. 31–322.
Google Scholar
Strauss Anselm L. (1987) Qualitative Analysis for Social Scientists. Cambridge University Press, Cambridge. Strauss Anselm, Corbin Juliet (1990) Basics of Qualitative Research. London: Sage.
Google Scholar
Strzemiński Władysław (1958) Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Sy Felicia Washington (2010) A Grounded Theoretical Approach to Embodiment among Homeless Youth [rozprawa doktorska] [dostęp 18 grudnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://digitalcommons.du.edu/etd/637
Google Scholar
Topolinski Sascha, Reber Rolf (2010) Gaining Insight into the “Aha”-Experience. „Current Directions in Psychological Science”, vol. 19, s. 402–405.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
