„Czy to faktycznie jakiś tam ma sens?”. Współczesne doświadczenia (nie)religijne młodego pokolenia

Kaja Kaźmierska

doi:10.18778/1733-8069.19.4.06

Autor

Kaja Kaźmierska Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.19.4.06

Słowa kluczowe:

religijność, sekularyzacja, młodzież, nowa duchowość

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki przeprowadzanych w ostatnich latach badań sondażowych nad religijnością Polaków w obrębie Kościoła katolickiego, ze szczególnym uwzględnieniem ludzi młodych, gdyż obecnie ta grupa społeczna ogniskuje uwagę zarówno dyskursów medialnych, naukowych, jak i wewnątrz Kościoła, ze względu na bardzo zauważalny proces porzucania deklaracji wiary oraz praktyk religijnych. Dane te zostały następnie umieszczone w kontekście współczesnych zmian społeczno-kulturowych, których cechami są indywidualizacja życia, odejście od kolektywnych identyfikacji oraz dynamiczny proces sekularyzacji. Zarysowany za pomocą danych ilościowych obraz uzupełniony został przykładami narracji autobiograficznych młodych osób odnoszących się do kwestii współczesnego przeżywania własnej wiary, a zwłaszcza duchowości. Końcowa część artykułu zawiera komentarz dotyczący źródeł aktualnych zmian religijności oraz zarysowuje możliwe scenariusze ich rozwoju.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Kaja Kaźmierska - Uniwersytet Łódzki

Profesor socjologii, kierownik Katedry Socjologii Kultury Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w badaniach biograficznych, zagadnieniach tożsamości i pamięci biograficznej. Autorka książek i artykułów o tej tematyce. Zredagowała wybór tekstów Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów („Nomos”, Kraków 2012), ostatnio współredagowała: K. Kaźmierska, K. Waniek, Telling the great change. The Process of the Systemic Transformation in Poland in Biographical Perspective (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020), K. Kaźmierska, K. Waniek, Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda – technika – analiza (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020).

Bibliografia

Bauman Zygmunt (2006), Płynna nowoczesność, Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Berger Peter (2005), Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Berger Peter (2009), Refleksje o dzisiejszej socjologii religii, „Teologia Polityczna”, t. 5, s. 89–100.
Google Scholar

Boguszewski Rafał (2022), Religijność młodzieży, [w:] Mirosława Grabowska, Magdalena Gwiazda (red.), Młodzież 2021. Opinie i diagnozy, Warszawa: CBOS, s. 134–148.
Google Scholar

Borowik Irena (2004), Prywatyzacja religii, [w:] Maria Libiszowska-Żółtkowska, Janusz Mariański (red.), Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, Warszawa: Verbinum, Wydawnictwo Księży Werbistów, s. 320–322.
Google Scholar

Casanova José (2005), Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Feliksiak Michał (oprac.) (2022), Ocena działalności instytucji publicznych, Komunikat z Badań CBOS, 50/2022, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_050_22.PDF (dostęp: 15.06.2023).
Google Scholar

Feliksiak Michał, Roguska Beata (oprac.) (2020), O dopuszczalności przerywania ciąży i protestach po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, Komunikat z Badań CBOS, 153/2020, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_153_20.PDF (dostęp: 15.06.2023).
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny (2016), Małżeństwa oraz dzietność w Polsce, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/23/1/1/malzenstwa_i_dzietnosc_w_polsce.pdf (dostęp: 16.06.2023).
Google Scholar

Grabowska Mirosława (2018), Bóg a sprawa polska. Poza granicami teorii sekularyzacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Grabowska Mirosława (oprac.) (2021), Religijność młodych na tle ogółu społeczeństwa, Komunikat z Badań CBOS, 144/2021, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_144_21.PDF (dostęp: 15.06.2023).
Google Scholar

Grabowska Mirosława (oprac.) (2022), Dlaczego Polacy odchodzą z Kościoła?, Komunikat z Badań CBOS, 105/2022, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_105_22.PDF (dostęp: 15.06.2023).
Google Scholar

Halawa Mateusz, Wróbel Paulina (red.) (2008), Bauman o popkulturze. Wypisy, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Google Scholar

Instytut Pokolenia (2022), Poczucie samotności wśród dorosłych Polaków, https://instytutpokolenia.pl/raportosamotnosci/ (dostęp: 20.06.2023).
Google Scholar

Jabłońska Marta (2018), Człowiek w cyberprzestrzeni. Wprowadzenie do psychologii internetu, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Jacyno Małgorzata (2007), Kultura indywidualizmu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Jan Paweł II (1979), Homilia w Sanktuarium Krzyża Świętego (Mogiła-Nowa Huta, 9.06.1979), AAS 71, nr 10, s. 864–869.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2018), Młodzież Archidiecezji Łódzkiej. Szkic do portretu, Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2019), Rodzina w Archidiecezji Łódzkiej. Szkic do portretu, Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja, Waniek Katarzyna (red.) (2020), Telling the great change The Process of the Systemic Transformation in Poland in Biographical Perspective, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kołodziejska Marta (oprac.) (2022), Odwiedzanie serwisów i portali o tematyce religijnej – sytuacja w czasach pandemii, Komunikat z Badań CBOS, 28/2022, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_028_22.PDF (dostęp: 20.06.2023).
Google Scholar

Kościelniak Cezary (2011), Sekularyzacja po polsku, „Miesięcznik Znak”, nr 678.
Google Scholar

Kościół w Polsce 2023. Raport (2023) Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego.
Google Scholar

LACENRTO (b.r.), https://www.lancerto.com/pl/ (dostęp: 15.06. 2023).
Google Scholar

Levinson Paul (2010), Nowe nowe media, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Libiszowska-Żółtkowska Maria (2018), Resakralizacja w ponowoczesnej scenerii. Nowe odsłony religii i duchowości, [w:] Irena Borowik, Stella Grotowska, Piotr Stawiński (red.), Religia wobec wyzwań współczesności i perspektywy nauk społecznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 201–202.
Google Scholar

Luckmann Thomas (1996), Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym świecie, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Mariański Janusz (1993), Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym. Polska lat 90-tych, Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Mariański Janusz (1995), Młodzież między tradycją i ponowoczesnością. Wartości moralne w świadomości maturzystów. Studium socjologiczne, Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Mariański Janusz (2013), Kościół katolicki w Polsce w przestrzeni życia publicznego. Studium socjologiczne, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Mariański Janusz (2017), Tożsamości religijne w społeczeństwie polskim. Studium socjologiczne, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Mariański Janusz (2019), Nowa religijność i duchowość – mit czy rzeczywistość? Studium socjologiczne, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
Google Scholar

Marody Mirosława (2014), Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Pew Research Center (2018), The Age Gap in Religion Around the World, https://www.pewforum.org/2018/06/13/the-age-gap-in-religion-around-the-world/ (dostęp: 15.06.2023).
Google Scholar

Rasińska Anna (2021), Młodzi w Kościele, [w:] Marcin Przeciszewski, Rafał Łączny (red.), Raport KAI Kościół w Polsce, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna Sp. z o.o., s. 119–129, https://www.ekai.pl/wp-content/uploads/2021/04/KAI_Raport_Kosciol-_w_Polsce_2021_2.pdf (dostęp: 20.06.2023).
Google Scholar

Riesman Davies (1971), Samotny tłum, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Romanowicz Wiesław (2017), Nowa duchowość jako zjawisko społeczno-kulturowe w nowoczesnym społeczeństwie, „Rozprawy Społeczne”, t. 11, nr 3, s. 7–13.
Google Scholar

Slany Krystyna (2008), Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Slany Krystyna (2013), Ponowoczesne rodziny – konstruowanie więzi i pokrewieństwa, [w:] Krystyna Slany (red.), Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej, Karków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 45–64.
Google Scholar

Szawiel T. (2022), Strategie wyjaśniania odchodzenia od Kościoła młodych ludzi w Polsce, wystąpienie na zjeździe PTS, https://zjazdpts.pl/grupy/zmiana-religijnosci-spoleczenstwa-polskiego-perspektywy-teoretyczne-i-badawcze/#czesc-1 (dostęp: 22.09.2022).
Google Scholar

Szlendak Tomasz (2021), Archipelag Mikrokultur, „Więź”, nr 683(1), s. 155–163.
Google Scholar

Szpunar Magdalena (2018), Koncepcja bańki filtrującej a hipernarcyzm nowych mediów, „Zeszyty Prasoznawcze”, t. 61(2), s. 191–200.
Google Scholar

Szymczak Wioletta, Adamczyk Tomasz (2022), Młodzież w kontekstach współczesnych. Rodzina. Czas. Szkoła. Kościół i katecheza, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Tylor Charles (2002), Oblicza religii dzisiaj, Karków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Wallsten Kevin (2005), Political Blogs: Is the Political Blogosphere an Echo Chamber?, „American Political Science Association’s Annual Meeting”, https://docplayer.net/18711478-Political-blogs-and-the-bloggers-who-blog-them-is-the-political-blogosphere-and-echo-chamber.html (dostęp: 1.09.2023).
Google Scholar

Waniek Katarzyna (2023), Kilka uwag o dobrym życiu w biograficznym doświadczeniu i jego nadmiernej terapeutyzacji, „Studia Socjologiczne”, t. 1(248), s. 31–58.
Google Scholar

Zulehner Paul (2008), GottesSehnsucht. Spirituelle Suche in säkularer Kultur, Ostfildern: Schwabenverlag.
Google Scholar