Rekonstrukcja praktyk analizy dyskursu na podstawie wybranych anglojęzycznych czasopism dyskursywnych

Joanna Bielecka-Prus; Anna Horolets

doi:10.18778/1733-8069.9.1.08

Authors

Joanna Bielecka-Prus Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii, ul. Langiewicza 6a, pokój 18
Anna Horolets Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.1.08

Keywords:

discourse analysis, research practices, peer-reviewed journals, abstracts, empirical material, object of research, theoretical approaches, methods, analytical categories

Abstract

The article pursues an exploratory goal of reconstructing discourse analytical practices through the research on the content of abstracts that appeared in discourse analysis-centred journals (“Language in Society,” “Discourse Studies,” “Discourse and Society,” “Language and Communication,” “Text and Talk”) published in English. The selected journals have a high Impact Factor and thus, significantly influence the major methodological trends within discourse analysis. The frequency with which the various types of content, i.e., types of empirical material (e.g., spoken and written discourse) and subject matter (institutional, everyday, media or internet interactions), as well as theoretical approaches and analytical categories, appear has been measured. Detailed analysis of both the journals’ diversification and trends common to all journals has allowed to draw tentative generalizations concerning the practices of discourse analysis in the English speaking world. The distinguishing features of these practices are: concentration on interaction, interest in institutional contexts and spoken communication, as well as applied research, to name a few.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biographies

Joanna Bielecka-Prus, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii, ul. Langiewicza 6a, pokój 18

Joanna Bielecka-Prus, dr, adiunkt w Instytucie Socjologii UMCS. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki badań jakościowych i wykorzystywania tych metod w badaniach terenowych nad wykluczeniem społecznym, marginalizacją społeczną, obcością i tożsamością społeczną. Jest autorką książki Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina (2010).

Anna Horolets, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

Anna Horolets, dr, pracuje w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Zajmuje się badaniami dyskursywnych mechanizmów tworzenia światów społecznych i tożsamości oraz rolą słowa w budowaniu relacji władzy i podporządkowania. W kręgu jej zainteresowań znajdują się teorie czasu wolnego, turystyki i migracji, prowadzi badania o turystyce niszowej do krajów byłego ZSRR oraz o czasie wolnym migrantów. Jest redaktorką pracy zbiorowej Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii (2008).

References

Agha Asif (2003) The Social Life of Cultural Value. „Language and Communication”, vol. 23, s. 231–273.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0271-5309(03)00012-0

Barth Fredrik i in. (2007) Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska. Przełożyła Joanna Tegnerowicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Basso Keith H. (1979) Portraits of “The Whiteman”: Linguistic Play and Cultural Symbols Among the Western Apache. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511618147

Bhatia Vijay K. (1993) Analyzing Genre: Language Use in Professional Settings. London: Longman.
Google Scholar

Blommaert Jan (2005) Discourse. A Critical Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610295

Brinton Laurel L. (2008) Historical Discourse Analysis [w:] Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton, eds., The Handbook of Discourse Analysis. Oxford: Blackwell, s. 138–160.
Google Scholar

Brown Penelope, Levinson Stephen C. (1987) Politeness: Some Universals in Language Usage. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511813085

Brown Roger, Gilman Albert (1960) The Pronouns of Power and Solidarity [w:] Thomas A. Sebeok, ed., Style in Language. Cambridge: MIT Press, s. 253–277.
Google Scholar

Carter Ronald A., Malmkjær Kirsten (2002) Text linguistics [w:] Kirsten Malmkjær, ed., The Linguistics Encyclopedia. London: Routledge, s. 540–551.
Google Scholar

Cots Joseph M. (2006) Discourse Strategies [w:] Philipp Strazny, ed., Encyclopedia of Linguistics. New York: Taylor & Francis, s. 271–272.
Google Scholar

Cutting Joan (2011) Spoken Discourse [w:] Ken Hyland, Brian Paltridge, eds., Continuum Companion to Discourse Analysis. London: Continuum, s. 155–170.
Google Scholar

Czyżewski Marek (2005) Dyskurs [w:] Encyklopedia Socjologii. Suplement. Władysław Kwaśniewicz i inni, red., Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 50‒58.
Google Scholar

Czyżewski Marek (2008) Elementy i całości. O niektórych dylematach analizy dyskursu [w:] Anna Horolets, red., Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii. Toruń: Adam Marszałek, s. 19–29.
Google Scholar

van Dijk Teun A. (2008) Critical Discourse Analysis [w:] Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton, eds., The Handbook of Discourse Analysis. London: Blackwell, s. 372–397.
Google Scholar

van Dijk Teun A. (2009) Society and Discourse. How Social Contexts Influence Text and Talk. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511575273

Drew Paul (2001) Conversation Analysis [w:] Rajend Mesthrie, ed., Concise Encyclopedia of Sociolinguistics. Oxford: Elsevier, s. 109–116.
Google Scholar

Duszak Anna, Fairclough Norman, red., (2008) Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Fairclough Norman (1992) Discourse and Social Change. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar

Fairclough Norman (2003) Analysing Discourse. Textual Analysis for Social Research. London: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203697078

Fairclough Norman (2006) Genres in Political Discourse [w:] Keith Brown, ed., Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier, s. 32–38.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/B0-08-044854-2/00719-7

Giddens Anthony (2001) Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Przełożyła Alina Szulżyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Grzymała-Kazłowska Aleksandra (2004) Socjologicznie zorientowana analiza dyskursu na tle współczesnych badań nad dyskursem. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4, s. 13–34.
Google Scholar

Gumperz John (2008) Interactional Sociolinguistics: A Personal Perspective [w:] Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton, eds., The Handbook of Discourse Analysis. Malden: Blackwell, s. 215–228.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470753460.ch12

Halliday Michael A. K. (1978) Language as Social Semiotic. London: Edward Arnold.
Google Scholar

Harré Rom (2008) The Discursive Turn in Social Psychology [w:] Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton, eds., The Handbook of Discourse Analysis. London: Blackwell, s. 688–706.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470753460.ch36

Harré Rom, van Langenhove Luk, eds., (1999) Positioning Theory: Moral Contexts of Intentional Action. Malden: Blackwell.
Google Scholar

Hunter Lynette (1990) A Rhetoric of Mass Communication: Collective or Corporate Public Discourse [w:] Richard L. Enos, ed., Oral and Written Communication. Historical Approaches. London: Sage, s. 216–261.
Google Scholar

Hymes Dell H. (1996) Ethnography, Linguistics, Narrative Inequality: Target Organ and Modulator of Toxicity. London: Taylor & Francis.
Google Scholar

Ilie Cornelia (2006) Rhetoric, Classical [w:] Keith Brown, ed., Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier, s. 573–579.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/B0-08-044854-2/04305-4

Jabłońska Barbara (2006) Krytyczna analiza dyskursu: refleksje teoretyczno-metodologiczne. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 2, nr 1 [dostęp 2 listopada 2012]. Dostępny w Internecie http://www.qualitativesociologyreview.org /PL/archive_pl.php
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.2.1.04

Jha Alok (2012) Academic spring: how an angry maths blog sparked a scientific revolution. „Guardian”, 9 kwietnia [dostęp 28 listopada 2012]. Dostępny w Internecie www.guardian.co.uk/science
Google Scholar

Kurcz Ida, Okuniewska Hanna, red., (2011) Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka. Warszawa: Wydawnictwo Academica, SWPS.
Google Scholar

Labov William (1966) The Social Stratification of English in New York City. Washington: Center for Applied Linguistics.
Google Scholar

Labov William, Waletzky Joshua (1967) Narrative Analysis: Oral Versions of Personal Experience [w:] June Helm, ed., Essays on the Verbal and Visual Arts. Seattle: University of Washington Press, s. 12–44.
Google Scholar

Lakoff George, Johnson Mark (1988) Metafory w naszym życiu. Przełożył Tomasz Paweł Krzeszowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Levinson Stephen C. (2010) Pragmatyka. Przełożyli Tadeusz Ciecierski, Katarzyna Stachowicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Liddicoat Anthony J. (2007) An Introduction to Conversation Analysis. London: Continuum.
Google Scholar

Lisowska-Magdziarz Małgorzata (2006) Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Przewodnik dla studentów. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Google Scholar

Malmkjær Kirsten, ed., (2002) Semantics [w:] The Linguistics Encyclopedia. London: Routledge, s. 455–468.
Google Scholar

Myers Greg (1990) Writing Biology: Texts in the Social Construction of Scientific Knowledge. Madison: University of Wisconsin Press.
Google Scholar

Narrative Inquiry (2006) Special Issue: Narrative – State of the Art, ed., Michael Bamberg, vol. 16, no. 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1075/ni.16.1

Nijakowski Lech (2006) Hermeneutyka i teoria dyskursu [w:] Aleksandra Jasińska-Kania i in., red., Współczesne teorie socjologiczne, t. 2. Warszawa: Scholar, s. 995–1000.
Google Scholar

Norrick Neal R. (2008) Discourse and Semantics [w:] Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton, eds., The Handbook of Discourse Analysis. London: Blackwell, s. 76–99.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470753460.ch5

Ogden Charles K., Richards Ivor A. (1923) The Meaning of Meaning. London: Routledge.
Google Scholar

Ong Walter J. (1982) Orality and Literacy. The Technologizing of the World. London, New York: Menthuen.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203328064

Pawliszak Piotr, Rancew-Sikora Dorota (2012) Wprowadzenie do socjologicznej analizy dyskursu. „Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 5–15.
Google Scholar

Pękala Justyna (2009) Mechanizm peer review na przykładzie polskich czasopism naukowych [komputeropis]. Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Przepiórkowski Adam i in., red., (2012) Narodowy Korpus Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Rancew-Sikora Dorota (2007) Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa: Trio.
Google Scholar

Rapley Tim (2010) Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Przełożyła Anna Gąsior-Niemiec. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Reisigl Martin (2006) Rhetorical Tropes in Political Discourse [w:] Keith Brown, ed., Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier, s. 597‒604.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/B0-08-044854-2/00725-2

Reisigl Martin (2011) Analiza retoryki politycznej [w:] Ruth Wodak, Michał Krzyżanowski, red. Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa: Łośgraf, s. 151–183.
Google Scholar

Ricoeur Paul (1992) Filozofia osoby. Przełożyła Małgorzata Frankiewicz. Kraków: Wydawnictwo PAT.
Google Scholar

Rose Gillian (2010) Interpretacja materiałów wizualnych. Przełożyła Ewa Klekot. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Sarangi Srikant (2011) Editorial: contextualizing Gumperz. „Text and Talk”, vol. 31, no. 4, s. 375–380.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/text.2011.017

Schegloff Emanuel A. (1972) Notes on a Conversational Practice: Formulating Place [w:] David Sudnow, ed., Studies in Social Interaction. New York: Free Press, s. 75–119.
Google Scholar

Schegloff Emanuel A. (1992) Repair after Next Turn. „American Journal of Sociology”, vol. 97, no. 5, s. 1295–1345.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/229903

Schneider Klaus (2005) Pragmatics [w:] Philipp Strazny, ed., Encyclopedia of Linguistics. New York: Taylor & Francis, s. 869–872.
Google Scholar

Sennet Richard (2006) Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie. Przełożyli Jan Dziergowski i Łukasz Mikołajewski. Warszawa: Muza.
Google Scholar

Shuy Roger W. (2008) Discourse Analysis in Legal Context [w:] Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton, eds., Handbook of Discourse Analysis. London: Blackwell, s. 437–452.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470753460.ch23

Stachowiak Jerzy (2012) Analiza relacji władzy w konkurencyjnych perspektywach Noama Chomsky’ego i Michela Foucault. „Studia Socjologiczne”, nr 1 (204), s. 93–110.
Google Scholar

Stubbs Michael (2008) Computer Assisted Text and Corpus Analysis: Lexical Cohesion and Communicative Competence [w:] Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton, eds., The Handbook of Discourse Analysis. London: Blackwell, s. 304–320.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470753460.ch17

Taverniers Miriam (2006) Grammatical Metaphor and Lexical Metaphor: Different Perspectives on Semantic Variation. „Neophilologus”, vol. 90, no. 2, s. 321–332.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s11061-005-0531-y

Thompson Geoff, Hunston Susan (2006) Evaluation in Text [w:] Keith Brown, ed. Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier, s. 305–312.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/B0-08-044854-2/00509-5

Trudgill Peter (1986) Dialects in contact. Oxford: Blackwell.
Google Scholar

Trutkowski Cezary (2004) Wybór czy konieczność – o potrzebie wykorzystania analizy dyskursu w socjologii. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4, s. 35–50.
Google Scholar

Trzebiński Jerzy, red., (2002) Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Wetherell Margaret (2008) Themes in Discourse Research: The Case of Diana [w:] Margaret Wetherell, Stephanie Tylor, Yates Simeon J., eds., Discourse Theory and Practice. A Reader. London: Sage, s. 14–28.
Google Scholar

Widdowson Henry (1995) Discourse analysis: A critical view. „Language and Literature”, no. 4, s. 157–172.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/096394709500400301

Wodak Ruth (2011a) Wstęp: badania nad dyskursem-ważne pojęcia i terminy [w:] Ruth Wodak, Michał Krzyżanowski, red., Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa: Łośgraf, s. 11–48.
Google Scholar

Wodak Ruth (2011b) Critical Discourse Analysis [w:] Ken Hyland, Brian Paltridge, eds., Continuum Companion to Discourse Analysis. London: Continuum, s. 38–53.
Google Scholar

Wodak Ruth, Krzyżanowski Michał, red., (2011) Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa: Łośgraf.
Google Scholar

Yule George (1996) Pragmatics. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Zarycki Tomasz (2012) Poszerzając kontekst: ku krytycznej socjologii językoznawstwa. „Studia Socjologiczne”, nr 1 (204), s. 57‒73.
Google Scholar