Po co nam autoetnografia? Krytyczna analiza autoetnografii jako metody badawczej

Joanna Bielecka-Prus

doi:10.18778/1733-8069.10.3.04

Autor

Joanna Bielecka-Prus Instytut Socjologii, Wydział Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 20-032 Lublin, ul. Langiewicza 6a, pokój 18

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.10.3.04

Słowa kluczowe:

autoetnografia, metodologia nauk społecznych, etyka badań, jakość badań, przełom postmodernistyczny

Abstrakt

Jeżeli chcemy uznać autoetnografię za prawomocną metodę badawczą, należy wyraźnie określić, jakie wartości poznawcze wnosi ona do procesu badawczego. W artykule zostaną zrekonstruowane sposoby definiowania autoetnografii przez jej zwolenników oraz funkcje, jakie pełni autoetnografia dla jej twórcy i odbiorcy. Omówione będą także typy autoetnografii z uwzględnieniem specyfiki ich założeń ontologicznych i epistemologicznych. Rozważania te zostaną usytuowane w szerszym kontekście debat metodologicznych nad nowymi sposobami definiowania wiedzy naukowej i kryteriów poznania w naukach społecznych oraz związanych z nimi problemów demarkacyjnych, oddzielających czynności naukowe od czynności pseudonaukowych czy pseudoliterackich. Podstawę analityczną stanowić będą artykuły metodologiczne, ale także teksty, które realizują metodologiczne deklaracje entuzjastów tej metody.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Joanna Bielecka-Prus - Instytut Socjologii, Wydział Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 20-032 Lublin, ul. Langiewicza 6a, pokój 18

Joanna Bielecka-Prus, dr, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki badań jakościowych i wykorzystywania tych metod w badaniach terenowych nad wykluczeniem społecznym, marginalizacją społeczną, obcością i tożsamością społeczną. Jest autorką książki Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina (2010).

Bibliografia

Adams Tony E., Jones Stacy Holman (2011) Telling Stories: Reflexivity, Queer Theory, and Autoethnography. „Cultural Studies <=> Critical Methodologies”, vol. 11, s. 108–116.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1532708611401329

Adler Patricia A., Adler Peter (1994) Observational Techniques [w:] Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln, eds., Handbook of Qualitative Research. Thousand Oaks: Sage, s. 377–392.
Google Scholar

Alexander Bryant K. (2011) Standing in the Wake: A Critical Auto/Ethnographic Exercise on Reflexivity in Three Movements. „Cultural Studies <=> Critical Methodologies”, vol. 11, s. 98–107.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1532708611401328

Anderson Leon (2006) Analytic Autoethnography. “Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 35, s. 373–395.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241605280449

Bartleet Brydie-Leigh (2009) Behind the Baton: Exploring Autoethnographic Writing in a Musical Context. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 38, s. 713–733.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241609341638

Behar Ruth (1993) Translated Woman: Crossing the Border With Esperanza’s Story. Boston: Beacon Press.
Google Scholar

Berger Leigh (2001) Inside Out: Narrative Autoethnography as a Path Toward Rapport. „Qualitative Inquiry”, vol. 7, s. 504–518.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/107780040100700407

Berry Keith (2006) Implicated Audience Member Seeks Understanding: Reexamining the “Gift” of Autoethnography. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 5, no. 3, s. 94–108.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940690600500309

Bloor Michael, Wood Fiona (2006) Keywords in Qualitative Methods. A Vocabulary of Research Concepts. London: Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781849209403

Bocheński Józef M. (1992) Współczesne metody myślenia. Poznań: Wydawnictwo W Drodze.
Google Scholar

Bochner Arthur P. (2000) Criteria Against Ourselves. „Qualitative Inquiry”, vol. 6, no. 2, s. 266–272.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/107780040000600209

Bochner Arthur P., Ellis Carolyn (2002) Ethnographically Speaking: Autoethnography, Literature, and Aesthetics. Walnut Creek: AltaMira Press.
Google Scholar

Bochner Arthur P., Ellis Carolyn (2006) Communication as Autoethnography [w:] Gregory J. Shepherd, Jeffrey St. John, Ted Striphas, eds, Communication as... Perspectives on Theory. Thousand Oaks: Sage, s. 110–122.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781483329055.n13

Borowska-Beszta Beata (2009) W tym cieniu jest tyle słońca. Autoetnografia. „Pedagogika Kultury”, t. 5, s. 81–96.
Google Scholar

Bourdieu Pierre, Wacquant Loїc (2001) Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Przełożyła Anna Sawisz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Burroway Janet (2003) Writing Fiction: A Guide to Narrative Craft. New York: Longman.
Google Scholar

Buzzard James (2003) On Auto-ethnographic Authority. „The Yale Journal of Criticism”, vol. 16, no. 1, s. 61–91.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1353/yale.2003.0002

Caulley Darrel N. (2008) Making Qualitative Research Reports Less Boring: The Techniques of Writing Creative Nonfiction. „Qualitative Inquiry”, vol. 14, s. 424–449.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1077800407311961

Chang Heewon (2008) Autoethnography as Method. Walnut Creek: Left Coast Press.
Google Scholar

Charlés Laurie L. (2008) Autoethnography as a Never-Ending Story: A Review of Guyana Diaries: Women’s Lives across Difference. „The Weekly Qualitative Report”, vol. 1, no. 7, s. 35–39 [dostęp 7 lipca 2013 r]. Dostępny w Internecie http://www.nova.edu/ssss/QR/WQR/nettles.pdf
Google Scholar

Church Kathryn (1995) Forbidden Narratives: Critical Autobiography as Social Science. London: Routledge.
Google Scholar

Clough Patricia T. (2000) Comments on Setting Criteria for Experimental Writing. „Qualitative Inquiry”, vol. 6, s. 278–291.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/107780040000600211

Coffey Amanda (1999) The Ethnographic Self. London: Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9780857020048

Cottrell Stella (2005) Critical Thinking Skills. Developing Effective Analysis and Argument. New York: Palgrave Macmillan.
Google Scholar

Crawford Lyall (1996) Personal Ethnography. „Communication Monographs”, vol. 63, s.158–170.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/03637759609376384

Czapów Gabriela, Czapów Czesław (1979) Psychodrama. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Davis Sean D. (2005) Beyond Technique: An Autoethnographic Exploration of How I Learned to Show Love Towards My Father. „The Qualitative Report”, vol. 10, s. 533–542.
Google Scholar

Denshire Sally, Lee Alison (2013) Conceptualizing Autoethnography as Assemblage: Accounts of Occupational Therapy Practice. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 12, s. 221–236.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940691301200110

Denzin Norman K. (1989) Interpretive Biography. Sage: London.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781412984584

Denzin Norman K. (1997) Interpretative Ethnography. Sage: London.
Google Scholar

Denzin Norman K. (2003) Reading and Writing Performance. „Qualitative Research”, vol. 3, no. 2, s. 243-268.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/14687941030032006

Denzin Norman K. (2006) Analytic Autoethnography, or Déjà Vu All Over Again. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 35, no. 4, s. 419–428.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241606286985

Denzin Norman K., Giardina Michael D. (2006) Introduction: Qualitative Inquiry and the Conservative Challenge [w:] Norman K. Denzin i Michael D. Giardina, eds., Qualitative Inquiry and the Conservative Challenge. Walnut Creek: Left Coast Press, s. ix–xxxi.
Google Scholar

Denzin Norman K. i Lincoln Yvonna S. (2009) Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych [w:] Norman K. Denzin i Yvonna S. Lincoln, red., Metody badań jakościowych, t. 1. Przełożył Krzysztof Podemski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 19–62.
Google Scholar

Ellis Carolyn (1995) Final Negotiations: A Story of Love, Loss, and Chronic Illness. Philadelphia: Temple University Press.
Google Scholar

Ellis Carolyn (1996) Maternal Connections [w:] Carolyn Ellis, Arthur P. Bochner, eds., Composing Ethnography. Walnut Creek: AltaMira Press, s. 240–243.
Google Scholar

Ellis Carolyn (2004) The Ethnographic I: A Methodological Novel About Autoethnography. Walnut Creek: AltaMira Press.
Google Scholar

Ellis Carolyn (2007) Telling Secrets, Revealing Lives. Relational Ethics in Research With Intimate Others. „Qualitative Inquiry”, vol. 13, no. 1, s. 3–29.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1077800406294947

Ellis Carolyn, Bochner Arthur P. (2000) Autoethnography, Personal Narrative, Reflexivity [w:] Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln, eds., Handbook of Qualitative Research. Thousand Oaks: Sage, s. 733–768.
Google Scholar

Ellis Carolyn, Adams Tony E., Bochner Arthur P. (2010) Autoethnography: An Overview. „Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research”, vol. 12, no. 1 [dostęp 4 maja 2012 r.]. Dostępny w Internecie http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs1101108
Google Scholar

Esping Amber (2011) Autoethnography as Logotherapy: An Existential Analysis of Meaningful Social Science Inquiry. „Journal of Border Educational Research”, vol. 9, s. 59–67.
Google Scholar

Fabian Johannes (2001) Anthropology With an Attitude: Critical Essays. Stanford: Stanford University Press.
Google Scholar

Foster Kim, McAllister Margaret, O’Brien Louise (2005) Coming to Autoethnography: A Mental Health Nurse’s Experience. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 4, no. 4, s. 1–15.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940690500400401

Gorman Geraldine (2012) Divorce: The Aftermath. „Qualitative Inquiry”, vol. 18, s. 843–844.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1077800412456959

Guba Egon G., Lincoln Yvonna S. (1989) Fourth Generation Evaluation. Newbury Park: Sage.
Google Scholar

Halliday Michael A. K. (1978) Language as Social Semiotic: The Social Interpretation of Languageand Meaning. London: Edward Arnold.
Google Scholar

Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000) Metody badań terenowych. Przełożył Sławomir Dymczyk. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Hayano David M. (1979) Auto-Ethnography: Paradigms, Problems and Prospects. „Human Organization”, vol. 38, no. 1, s. 99–104.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17730/humo.38.1.u761n5601t4g318v

Holt Nicholas L. (2003) Representation, Legitimation, and Autoethnography: An Autoethnographic Writing Story. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 2, no. 1, s. 18–28.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940690300200102

Jakobson Roman (1960) Poetyka w świetle językoznawstwa. Przełożyła Krystyna Pomorska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Jones Stacy Holman (2009) Autoetnografia. Polityka tego, co osobiste [w:] Norman K. Denzin, Yvonne S. Lincoln, red., Metody badań jakościowych, t. 2. Przełożyła Maja Brzozowska-Brywczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 175–218.
Google Scholar

Kafar Marcin (2010) O przełomie autoetnograficznym w humanistyce. W stronę nowego paradygmatu [w:] Bożena Płonka-Syroka, Michał Skrzypek, red., Doświadczenie choroby w perspektywie badań interdyscyplinarnych. Wrocław: Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, s. 335–352.
Google Scholar

Kamiński Stanisław (1992) Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Klinker JoAnn F., Reese H. Todd (2007) Two Autoethnographies: A Search for Understanding of Gender and Age. „The Qualitative Report”, vol. 12, no. 2, s. 166–183.
Google Scholar

Krumer-Nevo Michal (2009) Four Scenes and an Epilogue. Autoethnography of a Critical Social Work Agenda Regarding Poverty. „Qualitative Social Work”, vol. 8, no. 3, s. 305–320.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1473325009337839

Lejeune Philippe (1989) On Autobiography. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Google Scholar

Lofland John i in. (2009) Analiza układów społecznych. Przełożyły Anna Kordasiewicz, Sylwia Urbańska, Monika Żychlińska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Maguire Mary H. (2006) Autoethnography: Answerability/Responsibility in Authoring Self and Others in the Social Sciences / Humanities. „ForumQualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research”, vol. 7, no. 2 [dostęp 5 maja 2010 r.]. Dostępny w Internecie http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/106/221
Google Scholar

Marcus George E., Fischer Michael (1986) Anthropology as Cultural Critique: An Experimental Moment in the Human Sciences. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

McIlveen Peter (2008) Autoethnography as a Method for Reflexive Research and Practice in Vocational Psychology. „Australian Journal of Career Development”, vol 17, no. 2, s. 13–20.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/103841620801700204

Mead George H. (1975) Umysł, osobowość i społeczeństwo. Przełożyła Zofia Wolińska. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Neuman Mark (1996) Collecting Ourselves at the End of the Century [w:] Carolyn Ellis, Arthur P. Bochner, eds., Composing Ethnography: Alternative Forms of Qualitative Writing. London: Alta Mira Press, s. 172–198.
Google Scholar

Norris Joe (2008) Duoethnography [w:] Lisa M. Given, red., The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods. Thousand Oaks: Sage, s. 233–236.
Google Scholar

Pawłowski Tadeusz (1978) Tworzenie pojęć i definiowanie w naukach humanistycznych. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Pensoneau-Conway Sandra L., Toyosaki Satoshi (2011) Automethodology: Tracing a Home for Praxis-Oriented Ethnography. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 10, no. 4, s. 278–399.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940691101000406

Pratt Mary L. (1992) Imperial Eyes: Travel Writing and Transculturation. New York: Routledge.
Google Scholar

Raab Diana (2013) Transpersonal Approaches to Autoethnographic Research and Writing. „The Qualitative Report”, vol. 18, s. 1–18.
Google Scholar

Rambo Carol (2005) Impressions of Grandmother An Autoethnographic Portrait. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 34, no. 5, s. 560–585.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241605279079

Reed-Danahay Deborah E., ed., (1997) Auto/Ethnography: Rewriting the Self and the Social. Oxford, New York: Berg.
Google Scholar

Richardson Laurel (2000) Evaluating Ethnography. „Qualitative Inquiry”, vol. 6, no 2, s. 253-255.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/107780040000600207

Richardson Laurel, Adams St. Pierre Elizabeth (2009) Pisanie jako metoda badawcza [w]: Norman K. Denzin, Yvonne S. Lincoln, red., Metody badań jakościowych, t. 2. Przełożyła Marta Sałkowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 457–482.
Google Scholar

Ricci Ronald J. (2003) Autoethnographic Verse: Nicky’s Boy: A Life in Two Worlds. „The Qualitative Report”, vol. 8, no. 4, s. 591–596.
Google Scholar

Ronai Carol Rambo (1992) The Reflexive Self Through Narrative: A Night in the Life of an Erotic Dancer/Researcher [w:] Carolyn Ellis, Michael G. Flaherty, eds., Investigating Subjectivity: Research on Lived Experience.Thousand Oaks: Sage, s. 102–124.
Google Scholar

Roth Wolff-Michael (2008) Auto/Ethnography and the Question of Ethics. „ForumQualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research”, vol. 10, no. 1 [dostęp 5 maja 2010 r.]. Dostępny w Internecie http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs0901381
Google Scholar

Ruiz-Junko Natalia, Vidal-Ortiz Salvador (2011) Autoethnography. The Sociological Through Pearsonal [w:] Ieva Zake, Michael DeCesare, eds., New Directions in Sociology: Essays on Theory and Methodology in the 21st Century. Jefferson: McFarland and Co. Inc. Pub., s. 193–211.
Google Scholar

Sawrey Jessica (2005) Wouldn’t It Be Nice: Performing the Mediated Self. „Qualitative Inquiry”, vol. 11, s. 789–807.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1077800405276814

Sawyer Richard, Norris Joe (2004) Null and Hidden Curricula of Sexual Orientation: A Dialogue on the Curreres of the Absent Presence and the Present Absence [w:] Lesley Coia i in., eds., Democratic Responses in an Era of Standardization. Troy: Educators International Press, s. 139–159.
Google Scholar

Sikes Pat (2006) Travel Broadens the Mind or Making the Strange Familiar The Story of a Visiting Academic. „Qualitative Inquiry”, vol. 12, s. 523–540.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1077800405282802

Sikes Pat, ed., (2013) Autoethnography. Vol. 1–4. London: Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781446286463

Spry Tami (2001) Performing Autoethnography: An Embodied Methodological Praxis. „Qualitative Inquiry”, vol. 7, s. 706–732.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/107780040100700605

Tamas Sophie (2009) Writing and Righting Trauma: Troubling the Autoethnographic Voice. „Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research”, vol. 10, no. 1 [dostęp 5 maja 2010 r.]. Dostępny w Internecie http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs0901220
Google Scholar

Tedlock Barbara (2009) Obserwowanie uczestnictwa i narodziny etnografii publicznej [w:] Norman K. Denzin, Yvonne S. Lincoln, red., Metody badań jakościowych, t. 1. Przełożył Filip Rogalski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 655–675.
Google Scholar

Tolich Martin (2010) A Critique of Current Practice: Ten Foundational Guidelines for Autoethnographers. „Qualitative Health Research”, vol. 20, no. 12, s. 1599–1610.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1049732310376076

Toyosaki Satoshi i in. (2008) Community Autoethnography: Compiling the Personal and Resituating Whiteness. „Cultural Studies <=> Critical Methodologies”, vol. 9, no. 1, s. 56–83.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1532708608321498

Van Maanen John (1988) Tales of the Field. On Writing Ethnography. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Walford Geoffrey (2004) Finding the Limits: Autoethnography and Being an Oxford University Proctor. „Qualitative Research”, vol. 4, s. 403–417.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1468794104047238

Warren John T. (2011) Reflexive Teaching: Toward Critical Autoethnographic Practices of/in/on Pedagogy. „Cultural Studies <=> Critical Methodologies”, vol. 11, s. 139–144.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1532708611401332

Weaver-Hightower Marcus B. (2012) Waltzing Matilda: An Autoethnography of a Father’s Stillbirth. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 41, s. 462–491.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241611429302

Wyatt Jonathan (2006) Psychic Distance, Consent, and Other Ethical Issues: Reflections on the Writing of “A Gentle Going?” „Qualitative Inquiry”, vol. 12, s. 813–818.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1077800406288630

Wygotski Lew S. (1989) Myślenie i mowa. Przełożyli Edda Flesznerowa i Józef Fleszner. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Zola Kenneth (1982) Missing Pieces: A Chronicle of Living with a Disability. Philadelphia: Temple University Press.
Google Scholar