In praise of vital records. A few cases

Dorota Samborska-Kukuć

doi:10.18778/1505-9057.55.04

Autor

Dorota Samborska-Kukuć Professor, University of Lodz, Department of Positivism and Young Poland, ul. Pomorska 171 /173, 90-236 Łódź https://orcid.org/0000-0002-1943-6694

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.55.04

Słowa kluczowe:

metrykalia, archiwa

Abstrakt

Pożytek płynący z korzystania z metryk (urodzeń, ślubów i zgonów) – jako źródeł prymarnych – jest dla historyka literatury nieprzeceniony. Wiedza ta, pod każdym względem indyferentna, stanowi podstawowy budulec zarówno dla konkretnych biografii jednostkowych, jak i kontekstów służących rekonstrukcji jakiegoś fragmentu historycznego. W odróżnieniu od dokumentów osobistych zabarwionych subiektywnie, zawiera na ogół wiedzę pewną i ścisłą. Kilka omówionych przypadków dowodzi konieczności sięgania po podstawowe dokumenty, które zawierają nie tylko dane personalne czy daty graniczne, ale także informacje o wykonywanych zawodach, miejscu urodzenia, zamieszkania, śmierci, pokrewieństwach, powinowactwach, a nawet kręgu towarzyskim. Odnalezienie aktu urodzenia córki Marii i Wawrzyńca Puttkamerów pozwala inaczej odczytać listy z kręgu filomatów z roku 1823, w innym świetle zobaczyć rzekomy romans Mickiewicza z Puttkamerową. Rekonstrukcja genealogiczna rodu Marii Konopnickiej staje się niezbędna do wyjaśnienia personaliów osób z jej listów i wzmianek. Dokumentacja metrykalna dotycząca Bolesława Leśmiana odsłania nieznane dotąd badaczom szczegóły jego życiorysu i osób z nim związanych. Prześledzenie biografii Marii Piotrowiczowej oparte niemal wyłącznie na metrykach, odsłania koleje jej losu pokryte legendą. Te i inne jeszcze przypadki są zachętą do eksploracji archiwów w poszukiwaniu dokumentów o randze fundamentalnej, która chroni przed paralogizmami i przerywa sztafetę błędnych powielań otwierając drogi ku dalszym penetracjom źródeł.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Dorota Samborska-Kukuć - Professor, University of Lodz, Department of Positivism and Young Poland, ul. Pomorska 171 /173, 90-236 Łódź

Dorota Samborska-Kukuć, prof. dr hab., kierownik Zakładu Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Uniwersytetu Łódzkiego; historyk literatury, kresoznawca, genealog, biograf. Zajmuje się – jako literaturoznawca – przede wszystkim dziewiętnastowiecznością, szczególnie zaś zjawiskami i fenomenami pogranicznymi oraz – jako genealog – rekonstruowaniem i korygowaniem biografii głównie postaci i rodzin związanych z literaturą. Ostatnio wydała książki: Od Puttkamerów do Konopnickich. Rewizje i rekonstrukcje biograficzne (Warszawa 2016), Płacz Antygony. O ludziach powstania styczniowego (Łódź 2017), Henryk Sienkiewicz – pryzmaty czytania. Studia i szkice literackie (Kraków 2018).

Bibliografia

Ankersmit Frank, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, Universitas, Krakow 2005.
Google Scholar

Clifford James Lowry, Od kamyków do mozaiki. Zagadnienia biografii literackiej, trans. Anna Mysłowska, Czytelnik, Warsaw 1978.
Google Scholar

Czermińska Małgorzata, Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Universitas, Krakow 2004.
Google Scholar

Kalembka Sławomir, Powstanie Styczniowe 1863–864. Wrzenie. Bój. Europa. Wizje, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw 1990.
Google Scholar

Lejeune Philippe, Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, trans. Wincenty Grajewski (et al.), Regina Lubas-Bartoszyńska (ed.), Universitas, Krakow 2001.
Google Scholar

Ricoeur Paul, Czas i opowieść, trans. Małgorzata Frankiewicz (et al.), vol. 3 Czas opowiadany, Wydawnictwo UJ, Krakow 2008.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, Antoni Eisenbaum – protoplasta poetów, artystów, intelektualistów (in printing).
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, Jak rekonstruować biografię i jak opisać twórczość XIX-wiecznego pisarza minorum gentium? (metodologia, źródła, struktury narracji), Primum Verbum, Łódź 2012.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, “Kiedy naprawdę urodził się Leśmian. O metryce i innych nieznanych dokumentach”, Teksty Drugie 2017, issue 4, pp. 303–317.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, “Korekty i uzupełnienia do biografii Teodory (Dory) Lebenthal”, Teksty Drugie 2018, col. 1, pp. 358–373.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, “O antenatach i rodzeństwie Marii Konopnickiej – przyczynki genealogiczno-biograficzne”, Ruch Literacki 2018, col. 1, pp. 89–108.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, Od Puttkamerów do Konopnickich. Rewizje i rekonstrukcje biograficzne, IBL PAN, Warsaw 2016.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, Płacz Antygony. O ludziach powstania styczniowego, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2017.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, “Wydarzenia 1863 roku w Inflantach Polskich w relacjach i wspomnieniach”, Zapiski Historyczne 2008, col. 4. pp. 131–142.
Google Scholar

Sitek Ryszard, “Biografia i metoda: biografia jako klucz do zrozumienia osobowości twórczej”, Kwartalnik Filozoficzny 2010, col. 1, pp. 19–38.
Google Scholar

Skibińska Ewa, “Badania biograficzne – dylematy metodologiczne (wybrane zagadnienia)”, Studia Edukacyjne 2008, issue 8, pp. 77–86.
Google Scholar

White Hayden, Poetyka pisarstwa historycznego, trans. Ewa Domańska, Universitas, Kraków 2010.
Google Scholar