O kilku kontekstach powieści Joan Lindsay "Piknik pod Wiszącą Skałą"

Dorota Samborska-Kukuć

doi:10.18778/1505-9057.50.13

Autor

Dorota Samborska-Kukuć Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.50.13

Słowa kluczowe:

Joan Lindsay, Piknik pod Wiszącą Skałą

Abstrakt

Piknik pod Wiszącą Skałą, napisana w poł. lat sześćdziesiątych powieść Joan Lindsay, jest w Australii dziełem kultowym o wielu interpretacjach. Jedną z nich jest adaptacja filmowa Petera Weira, która – zwłaszcza dla odbiorcy europejskiego – stanowi punkt wyjścia do rozważań o sensach pierwowzoru, co powoduje rozliczne transgresje eksplikacyjne rozmijające się z przesłaniem autentyku. Dodatkowe komplikacje wprowadzają również pseudohistoryczność powieści oraz mistyfikacja: epilog wydany po śmierci Lindsay, którego ezoteryczna treść nie współgra z zasadniczo realistycznym Piknikiem.

Rozpowszechnione propozycje psychoanalityczne czy genderowe nie ogarniają całokształtu dzieła, są zbyt jednostronne i nierzadko dotyczą jedynie filmu Weira. Pomijanie kontekstu postkolonialnego (kwestia Stolen Generations), jak również uwarunkowań mitologicznych (wierzeń Aborygenów a nie kręgu śródziemnomorskiego), sprawia, że powieść zostaje oderwana od jej macierzystego gruntu kulturowego i odbierana jest połowicznie lub błędnie. Aura metafizyczna filmu generuje zaś naddatki interpretacyjne.

Artykuł ma charakter porządkująco-uzupełniający, przywołuje się w nim i dopełnia uzasadnione dziełem Lindsay kwestie dotyczące inicjacji, wskazuje konteksty m.in.: polityczne, obyczajowe, symboliczne, artystyczne, genologiczne. Takie ujęcie sprzyja przypomnieniu polskiemu czytelnikowi powieści, której Weirowska tessera odebrała prymarne znaczenia.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Dorota Samborska-Kukuć - Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

Dorota Samborska-Kukuć – prof. dr hab.; kierownik Zakładu Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Uniwersytetu Łódzkiego; historyk literatury, kresoznawca, genealog, biograf. Zajmuje się – jako literaturoznawca – przede wszystkim dziewiętnastowiecznością, szczególnie zaś zjawiskami i fenomenami pogranicznymi oraz – jako genealog – rekonstruowaniem i korygowaniem biografii głównie postaci i rodzin związanych z literaturą. Ostatnio wydała książki: Od Puttkamerów do Konopnickich. Rewizje i rekonstrukcje biograficzne (Warszawa 2016), Płacz Antygony. O ludziach powstania styczniowego (Łódź 2017), Henryk Sienkiewicz – pryzmaty czytania. Studia i szkice literackie (Kraków 2018).

Bibliografia

Barrett Donald, Notes and documents: Some correspondence with Joan Lindsay, “Australian Literary Studies” 1989, t. 14, nr 1, s. 104–107.
Google Scholar

Bladen Victoria, The Rock and the Void: Pastoral and Loss in Joan Lindsay’s Picnic at Hanging Rock and Peter Weir’s Film Adaptation, “Colloquy” 2012, issue 23, s.159–184.
Google Scholar

Bloom Harold, Lęk przed wpływem. Teoria poezji, przeł. Agata Bielik-Robson, Universitas, Kraków 2002.
Google Scholar

Ho Elizabeth, Neo-Victorianism and the Memory of Empire, Continuum, London–New York 2012.
Google Scholar

Lindsay Joan, Piknik pod Wiszącą Skałą, przeł. Wacław Niepokólczycki, Książka i Wiedza, Warszawa 1991.
Google Scholar

Lindsay Joan, The Secret of Hanging Rock, with Commentaries by John Taylor, Yvonne Rousseau and Mudrooroo, ETT Imprint, Port Campbell 2016.
Google Scholar

Loder John, Australian Crime Fiction. A Bibliography 1857–1993, D.W. Thorpe, in Association with the National Centre for Australian Studies, Port Melbourne–Victoria 1994.
Google Scholar

McCulloch Janelle, Beyond the Rock. The Life of Joan Lindsay and the Mystery of Picnic at Hanging Rock, Bonnier Publishing Australia, Richmond–Victoria 2017.
Google Scholar

McKenzie Brett, The Solution to Joan Lindsay’s Picnic at Hanging Rock? https://www.mck.com.au/the-solution-to-picnic-at-hanging-rock/ [dostęp: 17.07.2017].
Google Scholar

Mudrooroo [Johnson Colin Thomas], Mitologia Aborygenów, przeł. Mirosław Nowakowski, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1997.
Google Scholar

O’Neill Terrence, Joan Lindsay: a time for everything, “The La Trobe Journal” 2009 May, nr 83, s. 41–55.
Google Scholar

Read Peter, The Stolen Generations: The removal of Aboriginal children in New South Wales 1883 to 1969, New South Wales Department of Aboriginal Affairs, Sydney 1981.
Google Scholar

Rousseau Yvonne, The Murders at Hanging Rock, Sun Books, Melbourne 1988.
Google Scholar

The secret of Hanging Rock. Joan Lindsay’s final chapter with an introduction by John Taylor and a commentary by Yvonne Rousseau, Angus & Robertson Publisher, Sydney 1987.
Google Scholar