Perspektywa klienta w giełkocie

Monika Kaźmierczak

doi:10.18778/2544-7238.06.08

Autor

Monika Kaźmierczak Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Zakład Dialektologii Polskiej i Logopedii, ul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź https://orcid.org/0000-0003-4396-3627

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.06.08

Słowa kluczowe:

logopedia, praktyka oparta na dowodach, perspektywa klienta, giełkot/mowa bezładna

Abstrakt

W giełkocie, tj. wielowymiarowym i jeszcze nie do końca poznanym zaburzeniu płynności mowy, uwzględnianie perspektywy klienta wydaje się koniecznością. W niniejszym artykule na tle teorii podmiotowości i dialogiki zostały zaprezentowane założenia logopedii opartej na dowodach, ze szczególnym uwzględnieniem trzeciego filaru Evidence‑Based Practice – EBP. Wypowiedzi dorosłych klientów stanowią egzemplifikację rozważań na temat samoświadomości i metaświadomości osób z mową bezładną, dodatkowo zostały one skonfrontowane z fragmentami publikacji logopedycznych o sześciu popularnych stwierdzeniach na temat osób z doświadczeniem giełkotu. Wiele ze znanych apriorycznych twierdzeń obecnie może zostać uznanych za mity o mowie bezładnej albo konkluzje budzące uzasadnioną wątpliwość i wymagające dalszej pogłębionej analizy. Wskazuje to na konieczność podjęcia w Polsce badań weryfikujących dotychczasowe sądy na temat mowy bezładnej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Buber M., 1991, O Ja i Ty, tłum. J. Doktór, [w:] B. Baran (red.), Filozofia dialogu, Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 37–56.
Google Scholar

Costain K., Sønsterud H., 2021, Między badaniami naukowymi a praktyką logopedyczną: w kierunku zintegrowanej terapii mowy i języka, [w:] K. Węsierska, H. Sønsterud (red.), Dialog bez barier – kompleksowa interwencja logopedyczna w jąkaniu. Wydanie polskie rozszerzone, Chorzów: Agere Aude, s. 25–63.
Google Scholar

Curlee R.F., 1996, Cluttering: Data in search of understanding, „Journal of Fluency Disorders”, No. 21, s. 367–337.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0094-730X(96)00040-X

DiLollo A., Favreau Ch., 2010, Person‑Centered Care and Speech and Language Therapy, „Seminars in Speech and Language”, No. 31(2), s. 90–97.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1055/s-0030-1252110

Eggers K., 2021, Stawanie się efektywnym logopedą specjalizującym się w zaburzeniach płynności mowy, [w:] K. Węsierska, H. Sønsterud (red.), Dialog bez barier – kompleksowa interwencja logopedyczna w jąkaniu. Wydanie polskie rozszerzone, Chorzów: Agere Aude, s. 65–83.
Google Scholar

Georgieva D., 2001, Professional awareness of cluttering: A comparative study (Part two), [w:] H.G. Bosshardt, J.S. Yaruss, H.F.M. Peters (red.), Fluency Disorders: Theory, research, treatment and self‑help. Proceedings of the Third World Congress on Fluency Disorders in Nyborgg, Denmark, International Fluency Association, Nijmegen: Nijmegen University Press, s. 630–635.
Google Scholar

Georgieva D., 2010, Understanding cluttering: Eastern European traditions vs. Western European and North American traditions, [w:] K. Bakker, L. Raphael (red.), Proceedings of the First International Conference on Cluttering, Katarino: ICA, s. 230–243.
Google Scholar

Grabias S., 2014, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 15–71.
Google Scholar

Hrycyna E., 2020, Aktualne problemy terapii logopedycznej w zaburzeniach należących do spektrum autyzmu – podmiotowość, celowość, metoda, „Logopedia”, t. 49(2), s. 23–37.
Google Scholar

Kaźmierczak M., 2016, Dialogiczna relacja logopedy i pacjenta, [w:] I. Jaros, R. Gliwa (red.), Problemy badawcze i diagnostyczne w logopedii, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 9–17.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8088-476-2.02

Kaźmierczak M., 2018, Binarna i ternarna relacja uczestników procesu diagnostyczno‑terapeutycznego w logopedii, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej”, nr 20, s. 143–159.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/ikps.2018.20.07

Kaźmierczak M., 2022a, Co pacjent/klient może wiedzieć o giełkocie? Kilka refleksji po lekturze książki Too fast for words. How discovering that I don’t stutter but “clutter” changed my life Rutgera Wilhelma (Nijmegen: Big Time Publishers 2020, 175 ss., ISBN: 979–86–664–4439–9), „Forum Lingwistyczne”, nr 10, s. 1–6.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31261/FL.2022.10.03

Kaźmierczak M., 2022b, The cognitive power of cluttering metaphors [w druku].
Google Scholar

Kostecka W., 2006, Giełkot. Studium przypadku, Lublin: AWH Antoni Dudek.
Google Scholar

Krzeszewska P., 2020, Praktyka oparta na dowodach w postępowaniu logopedycznym, „Logopedia”, t. 49(2), s. 233–248.
Google Scholar

Kvenseth H., Sønsterud H., 2009, Exciting collaboration turns cluttering fascinating: A story told by a person who clutters and a speech and language therapist from Norway, „Perspectives on Fluency and Fluency Disorders”, Vol. 19(2), s. 67–71.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/ffd19.2.67

Lechta V., 2012, Mowa bezładna (niewyraźna mowa, giełkot), [w:] G. Gunia, V. Lechta (red.), Wprowadzenie do logopedii, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 171–189.
Google Scholar

Lévinas E., 2002, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

McCurtin A., Murphy C., Roddam H., 2019, Moving Beyond Traditional Understandings of Evidence‑Based Practice: A Total Evidence and Knowledge Approach (TEKA) to Treatment Evaluation and Clinical Decision Making in Speech‑Language Pathology, „Seminars in Speech and Language”, Vol. 40(05), s. 370–393.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1055/s-0039-1694996

Myers F.L., 2018, Istota mowy bezładnej a interwencja logopedyczna w giełkocie, [w:] K. Węsierska, K. Gaweł (red.), Zaburzenia płynności mowy, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 44–63.
Google Scholar

Ostapiuk B., Wojciechowska D., Grabias S., Woźniak T., 2018, Dyskusja po dyskusji na konferencji w Chorzowie, czyli o niektórych problemach logopedii w Polsce, „Logopedia”, t. 47(1), s. 369–398.
Google Scholar

Palka S., 2003, Dialog w dydaktyce ogólnej i praktyce kształcenia, [w:] A. Karpińska (red.), Teoria i praktyka kształcenia w dialogu i perspektywie, Białystok: Wydawnictwo Trans Humana, s. 481–487.
Google Scholar

Roulstone S., 2011, Evidence, expertise, and patient preference in speech‑language pathology, „International Journal of Speech‑Language Pathology”, Vol. 13(1), s. 43–48.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3109/17549507.2010.491130

Sackett D., Rosenberg W.M., Gray J.A., Haynes R.B., Richardson W.S., 1996, Evidence based medicine: What it is and what it isn’t, „BMJ”, No. 312, s. 71–72.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.312.7023.71

Satterfield J.M., Spring B., Brownson R.C., Mullen E.J., Newhouse R.P., Walker B.B., Whitlock E.P., 2009, Toward a transdisciplinary model of evidence‑based practice, „The Milbank Quarterly”, No. 87, s. 368–390.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-0009.2009.00561.x

Scaler Scott K., St. Louis K.O., 2009, A perspective on improving evidence and practice in cluttering, „Perspectives on Fluency and Fluency Disorders”, Vol. 19(2), s. 46–51.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/ffd19.2.46

Sick U., 2004, Poltern, Stuttgart: Thieme.
Google Scholar

Simonska M., Georgieva D., 2007, Professional awareness of cluttering: ten years later, https://www.researchgate.net/publication/266215883_Professional_awareness_of_cluttering_ten_years_later (dostęp: 27.05.2022).
Google Scholar

Sønsterud H., 2019, The Importance of the Working Alliance in the Treatment of Cluttering, „Perspectives”, Vol. 4(6), s. 1568–1572.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/2019_PERS-19-00057

St. Louis K.O., Rustin L., 1996, Professional awareness of cluttering, [w:] F. Myers, K.O. St. Louis (red.), Cluttering – a clinical perspective, San Diego: Singular, s. 23–35.
Google Scholar

St. Louis K.O., Schulte K., 2011, Defining Cluttering: The lowest common denominator, [w:] D. Ward, K. Scaler Scott (red.), Cluttering: Research, Intervention and Education, East Sussex: Psychology Press, s. 233–253.
Google Scholar

Tarkowski Z., Smul M., 1988, Giełkot, Warszawa: Wydawnictwo ZSL.
Google Scholar

Tarkowski Z., Góral‑Półrola J., Reichel I., 2017, Mowa bezładna, [w:] Z Tarkowski (red.), Patologia mowy, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 165–194.
Google Scholar

Vanryckeghem M., 2018, Wielowymiarowa, oparta na dowodach diagnoza prowadząca do wielopłaszczyznowej terapii jąkania, [w:] K. Węsierska, K. Gaweł (red.), Zaburzenia płynności mowy, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 30–43.
Google Scholar

Van Zaalen Y., Reichel I., 2015, Cluttering. Current Views on Its Nature, Diagnosis, and Treatment, Bloomington: iUniverse.
Google Scholar

Węsierska K., 2015, Logopeda jako specjalista w dziedzinie zaburzeń płynności mowy, [w:] taż (red.), Zaburzenia płynności mowy, t. 1, Niezdrowice–Katowice: Wydawnictwo Komlogo, Uniwersytet Śląski, s. 101–113.
Google Scholar

Węsierska M., St. Louis K.O., 2018, Postawy polskich i angielskich studentów logopedii wobec giełkotu i osób zmagających się z tym zaburzeniem, [w:] K. Węsierska, K. Gaweł (red.), Zaburzenia płynności mowy, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 142–155.
Google Scholar

Węsierska K., Myszka A., Płusajska‑Otto A., St. Louis K.O., 2015, Osoby z giełkotem w społeczeństwie – diagnostyka, świadomość społeczna, postulaty, [w:] K. Węsierska (red.), Zaburzenia płynności mowy, t. 1, Niezdrowice–Katowice: Wydawnictwo Komlogo, Uniwersytet Śląski, s. 251–264.
Google Scholar

Węsierska K., St. Louis K., Wesierska M., Porwoł I., 2021, Changing Polish university students’ attitudes toward cluttering, „Journal of Fluency Disorders”, No. 67, s. 1–16.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfludis.2021.105828

Wielki słownik języka polskiego PAN, b.d., https://wsjp.pl/ (dostęp: 9.02.2022).
Google Scholar

Wilhelm R., 2020, Too fast for words: How discovering that I don’t stutter but clutter changed my life, Nijmegen: Big Time Publishers.
Google Scholar

Woźniak T., 2018, Zaburzenia płynności mowy – stan badań i praktyki logopedycznej na początku XXI wieku, „Logopedia”, t. 47(1), s. 141–156.
Google Scholar