O działaniu w ramach konceptualnej „niewidzialności”. Przykład badań nad macierzyństwem jednopłciowym w doświadczeniu matek niebiologicznych

Magdalena Wojciechowska

doi:10.18778/1733-8069.11.4.05

Authors

Magdalena Wojciechowska Uniwersytet Łódzki, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.4.05

Keywords:

Same-Sex Motherhood in Poland, Non-Biological Mothers’ Experiences, Conceptual Invisibility, Legal Status and the Context of Fear, Visibility vs. Invisibility in Public Sphere

Abstract

The aim of this article is to analyze—through the eyes of non-biological lesbian mothers who, according to Polish law, are related to neither their partners nor children—the everyday life of same-sex couples raising a child conceived within the relationship at hand. It has been emphasized how women under study experience the conceptual non-existence of “ready-made” role scripts—coupled with internalized heteronormativity—they cannot refer to while constructing acting strategies to be displayed in public sphere, and possible results thereof. The way women under study see themselves within the context of acting under unfavorable socio-cultural climate and conceptual invisibility outlines the broader analytical framework of how they build interactional concepts, as well as the experiences of motherhood. It is thus important to elucidate how they understand certain acting strategies they engage in public sphere—i.e., demonstrating and acting on a false invisibility basis—since, notwithstanding these are aimed at protecting them from anticipated symbolic violence, engaging in some actions conceptually corresponding to such goal may in fact—unintentionally—impact upon maintaining the norms they find unfair.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Magdalena Wojciechowska, Uniwersytet Łódzki, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź

Magdalena Wojciechowska, mgr, asystent w Katedrze Socjologii Organizacji i Zarządzania IS UŁ. Wśród jej zainteresowań naukowo-badawczych ważne miejsce zajmuje metodologia badań jakościowych, symboliczny interakcjonizm, problematyka światów społecznych. Obecnie prowadzi badania poświęcone rodzicielstwu w doświadczeniu osób LGBT.

References

Abramowicz Marta (2010) Wprowadzenie do problematyki raportu [w:] Monika Zima, red., Tęczowe rodziny w Polsce. Prawo a rodziny lesbijskie i gejowskie. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, s. 7‒11.
Google Scholar

Babbie Earl (2003) Badania społeczne w praktyce. Przełożyli Witold Betkiewicz i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Berger Peter, Luckmann Thomas (2010) Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy. Przełożył Józef Niżnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Blumer Herbert (1969) Symbolic Interactionism. Perspective and Method. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Google Scholar

Brown Rhonda, Perlesz Amaryll (2007) Not the “Other” Mother. How Language Constructs Lesbian Co-Parenting Relationships. „Journal of GLBT Family Studies”, vol. 3, no. 2/3, s. 267‒308.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1300/J461v03n02_10

Cameron Paul, Cameron Kirk (1998) Homosexual Parents: A Comparative Forensic Study of Character and Harms to Children. „Psychological Reports”, vol. 83, no. 3c, s. 1155‒1191.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2466/pr0.1998.82.3c.1155

Charmaz Kathy (2009) Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Przełożyła Barbara Komorowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Clarke Victoria (2002) Sameness and Difference in Research on Lesbian Parenting. „Journal of Community & Applied Social Psychology”, vol. 12, no. 3, s. 210‒222.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/casp.673

Clarke Victoria (2008) From Outsiders to Motherhood to Reinventing the Family: Constructions of Lesbian Parenting in the Psychological Literature – 1886-2006. „Women’s Studies International Forum”, vol. 31, no. 2, s. 118‒128.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.wsif.2008.03.004

Coleman Marilyn, Ganong Lawrence, eds. (2004) Handbook of Contemporary Families. Considering the Past, Contemplating the Future. Thousand Oakes: Sage.
Google Scholar

Czykwin Elżbieta (2008) Stygmat społeczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Fitzgerald Bridget (1999) Children of Lesbian and Gay Parents: A Review of the Literature. „Marriage and Family Review”, vol. 29, no. 1, s. 57–75.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1300/J002v29n01_05

Giddens Anthony (2010) Nowoczesność i tożsamość. Przełożyła Alina Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Glaser Barney, Strauss Anselm (1967) The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine Publishing Company.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/00006199-196807000-00014

Goffman Erving (2007) Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Przełożyły Aleksandra Dzierżyńska, Joanna Tokarska-Bakir. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Goffman Erving (2008) Człowiek w teatrze życia codziennego. Przełożyli Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak. Warszawa: Aletheia.
Google Scholar

Goffman Erving (2010) Analiza ramowa. Esej z organizacji doświadczenia. Przełożył Stanisław Burdziej. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Goldberg Abbie, Allen Katherine, eds. (2013) LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice. New York, Heidelberg, Dordrecht, London: Springer.
Google Scholar

Golombok Susan, Spencer Ann, Rutter Michael (1983) Children in Lesbian and Single-Parent Households: Psychosexual and Psychiatric Appraisal. „Journal of Child Psychology and Psychiatry”, vol. 24, no. 4, s. 551‒572.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1983.tb00132.x

Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000) Metody badań terenowych. Przełożył Sławomir Dymczyk. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Hauser Orlee (2015) Maintaining Boundaries: Masculinizing Fatherhood in the Feminine Province of Parenting. „Qualitative Sociology Review”, vol. 11, no. 3, s. 84‒104.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.11.3.06

Hayman Brenda i in. (2013) De Novo Lesbian Families: Legitimizing the Other Mother. „Journal of GLBT Family Studies”, vol. 9, no. 3, s. 273‒287.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/1550428X.2013.781909

Kleinknecht Steven (2007) An Interview With Robert Prus: His Career, Contributions, and Legacy as an Interactionist Ethnographer and Social Theorist. „Qualitative Sociology Review”, vol. 3, no. 2, s. 221–288.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.3.2.12

Konecki Krzysztof (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kvale Steinar (2004) InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego. Przełożył Stanisław Zabielski. Białystok: Trans Humana.
Google Scholar

Linder Janet (2011) Lesbian Non-Biological Mothers During the Transition to Parenthood. Niepublikowana praca doktorska. Berkeley: The Sanville Institute for Clinical Social Work and Psychotherapy.
Google Scholar

Lubbe Carien (2013) LGBT Parents and Their Children: Non-Western Research and Perspectives [w:] Abbie Goldberg, Katherine Allen, eds., LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice. New York, Heidelberg, Dordrecht, London: Springer, s. 209–223.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4614-4556-2_14

Lutyński Jan (1968) Ankieta i jej rodzaje na tle podziału technik otrzymywania materiałów [w:] Zygmunt Gostkowski, Jan Lutyński, red., Analizy i próby technik badawczych w socjologii. Tom II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 10–56.
Google Scholar

Majka-Rostek Dorota (2013) Lesbijki, geje i ich dzieci – różnorodność form rodzinnych. „InterAlia”, t. 8, s. 11–20.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.51897/interalia/TYLS7677

Majka-Rostek Dorota (2014) Macierzyństwo lesbijek ‒ wybrane konteksty społeczne. „Studia Socjologiczne”, t. 215, nr 4, s. 59‒76.
Google Scholar

Męcfal Sylwia (2012) Problemy badań terenowych – wybrane kwestie metodologiczne, praktyczne oraz etyczne przy badaniu zjawisk „trudnych”. „Przegląd Socjologiczny”, t. 61, nr 1, s. 155–179.
Google Scholar

Mizielińska Joanna (2007) Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Mizielińska Joanna, Stasińska Agata (2013) Od „wroga rodziny” do jednej z jej form: Rodziny z wyboru we współczesnym polskim dyskursie prasowym. „InterAlia”, t. 8, s. 105–128.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.51897/interalia/GSPB6363

Mizielińska Joanna, Stasińska Agata (2014a) Prywatne jest polityczne: strategie emancypacyjne rodzin z wyboru w Polsce. Studium wybranych przypadków. „Studia Socjologiczne”, t. 215, nr 4, s. 111‒140.
Google Scholar

Mizielińska Joanna, Stasińska Agata, red. (2014b) Socjologia płci i seksualności w perspektywie teorii queer i krytyki feministycznej. „Studia Socjologiczne”, t. 215, nr 4.
Google Scholar

Mizielińska Joanna, Abramowicz Marta, Stasińska Agata (2014) Rodziny z wyboru w Polsce. Życie rodzinne osób nieheteroseksualnych. Warszawa: Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Morgan David (1996) Family Connections: An Introduction to Family Studies. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar

Oliwa Radosław (2012) Media i Internet. Z szafy do ramówki [w:] Mirosława Makuchowska, Michał Pawlęga, red., Sytuacja społeczna osób LGBT. Raport za lata 2010 i 2011. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, s. 108–121.
Google Scholar

Nelson Fiona (1996) Lesbian Motherhood: An Exploration of Canadian Lesbian Families. Toronto: University of Toronto Press.
Google Scholar

Nelson Fiona (1999) Lesbian Families: Achieving Motherhood. „Journal of Gay and Lesbian Social Services”, vol. 10, no. 1, s. 27‒46.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1300/J041v10n01_02

Paldron Morgan (2014) The Other Mother: An Exploration of Non-Biological Lesbian Mothers’ Unique Parenting Experience. Niepublikowana praca doktorska. Minneapolis: The University of Minnesota.
Google Scholar

Patterson Charlotte (1995) Families of the Lesbian Baby Boom: Parents’ Division of Labor and Children’s Adjustment. „Developmental Psychology”, vol. 31, no. 1, s. 115‒123.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0012-1649.31.1.115

Pelka Suzanne (2009) Sharing Motherhood: Maternal Jealousy Among Lesbian Co-Mothers. „Journal of Homosexuality”, vol. 56, no. 1, s. 195‒217.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/00918360802623164

Peterson Gary, Bush Kevin, eds. (2013) Handbook of Marriage and the Family. New York, Heidelberg, Dordrecht, London: Springer.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4614-3987-5

Polikoff Nancy (1986) Lesbian Mothers, Lesbian Families: Legal Obstacles, Legal Challenges. „Review of Law and Social Change”, vol. 14, no. 4, s. 907‒914.
Google Scholar

Prus Robert (1997) Subcultural Mosaics and Intersubjective Realities. An Ethnographic Research Agenda for Pragmatizing the Social Sciences. Albany: State University of New York Press.
Google Scholar

Prus Robert (1999) Beyond the Power Mystique. Power as Intersubjective Accomplishment. Albany: State University of New York Press.
Google Scholar

Prus Robert, Grills Scott (2003) The Deviant Mystique. Involvements, Realities, and Regulation. Westport, Connecticut, London: Praeger Publishers.
Google Scholar

Przybyłowska Ilona (1978) Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych. „Przegląd Socjologiczny”, t. 30, s. 53–63.
Google Scholar

Shott Susan (1979) Emotion and Social Life: A Symbolic Interactionist Analysis. „The American Journal of Sociology”, vol. 84, no. 6, s. 1317–1334.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/226936

Silverman David (2007) Interpretacja danych jakościowych. Przełożyły Małgorzata Głowacka-Grajper, Joanna Ostrowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Slany Krystyna, red. (2013) Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Stacey Judith (1996) In the Name of the Family: Rethinking Family Values in the Post-Modern Age. Boston: Beacon Press.
Google Scholar

Stacey Judith, Biblarz Timothy (2001) (How) Does the Sexual Orientation of Parents Matter? „American Sociological Review”, vol. 66, no. 2, s. 159–183.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2657413

Struzik Justyna (2012) Polityka. Konieczność polityczności [w:] Mirosława Makuchowska, Michał Pawlęga, red., Sytuacja społeczna osób LGBT. Raport za lata 2010 i 2011. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, s. 122–144.
Google Scholar

Tomalski Przemysław (2007) Nietypowe rodziny. O parach lesbijek i gejów oraz ich dzieciach z perspektywy teorii przywiązania. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323510505

Turner Ralph (2001) Role Theory [w:] Jonathan Turner, ed., Handbook of Sociological Theory. New York: Springer, s. 233‒254.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/0-387-36274-6_12

Wells Jess (2000) Lesbians Raising Sons: An Anthology. Los Angeles: Alyson Books.
Google Scholar

Weston Kath (1997) Families We Choose: Lesbians, Gays, Kinship. New York: Columbia University Press.
Google Scholar

Wilson Cassandra (2000) The Creation of Motherhood: Exploring the Experiences of Lesbian Co-Mothers. „Journal of Feminist Family Therapy”, vol. 12, no. 1, s. 21–44.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1300/J086v12n01_03

Wojciechowska Magdalena (2014) Uczenie się „normalności” w sytuacji doświadczania symbolicznego wykluczenia ‒ przykład badań nad rodzicielstwem jednopłciowym kobiet w społeczeństwie heteronormatywnym. „Studia Socjologiczne”, t. 214, nr 3, s. 127‒157.
Google Scholar

Wycisk Jowita (2014) Postawy przyszłych psychologów wobec rodzin nieheteroseksualnych z dziećmi. „Studia Socjologiczne”, t. 215, nr 4, s. 141‒158.
Google Scholar