Czy mamy prawo? Od myślenia o do urzeczywistniania pragnienia macierzyństwa – jak polskie pary nieheteronormatywne negocjują możliwość powiększenia rodziny
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.17.2.04Słowa kluczowe:
macierzyństwo nieheteronormatywne w Polsce, proces podejmowania decyzji o macierzyństwie, heteronormatywność jako rama znaczeń, nadawanie znaczenia, interakcjonizm symbolicznyAbstrakt
Celem artykułu jest refleksja na temat tego, jak odczytywanie zjawisk zachodzących na poziomie mikro i makro współkształtuje proces podejmowania decyzji o powiększeniu rodziny w przypadku jednopłciowych par kobiet w Polsce. Odnosząc się do wyników sześcioletnich badań z udziałem rodzin planowanych, koncentruję się na przedstawieniu doświadczeń kobiet na etapie myślenia o możliwości powiększenia rodziny w kontekście ich chęci „wpasowania” rodziny nieheteronormatywnej z dzieckiem w tkankę społeczną. Akcent położony jest na zilustrowanie tego, jak badane – działając w ramach niesprzyjających warunków społeczno-kulturowych – nadają swoim doświadczeniom na tym polu znaczenie, negocjując moralne prawo do zostania matkami. Jednocześnie analizie poddane zostają ukontekstualizowane czynniki interakcyjne, które wpływają na myślenie o macierzyństwie nieheteronormatywnym w kategoriach możliwości. A zatem przybliżane jest to, w jaki sposób jednostki wychodzące poza umowną ramę heteronormatywności podejmują decyzję o powiększeniu rodziny, co – w przypadku osób mieszczących się w jej obszarze – uznawane jest za normalne.
Pobrania
Bibliografia
Berger, Peter L. and Thomas Luckmann. 1966. The Social Construction of Reality. Harmondsworth: Penguin Books.
Google Scholar
Blumer, Herbert. 1969. Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Berkeley, CA: University of California Press.
Google Scholar
Bos, Henny, Frank van Balen, and Dymphna C. van den Boom. 2007. “Child Adjustment and Parenting in Planned Lesbian-Parent Families.” American Journal of Orthopsychiatry 77(1):38-48.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/0002-9432.77.1.38
Brown, Rhonda and Amaryll Perlesz. 2007. “Not the ‘Other’ Mother. How Language Constructs Lesbian Co-Parenting Relationships.” Journal of GLBT Family Studies 3(2-3):267-308.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1300/J461v03n02_10
CBOS. 2017. “Attitude to People of Homosexual Orientation.” Retrieved July 27, 2020 https://www.cbos.pl/PL/publikacje/public_opinion/2017/12_2017.pdf
Google Scholar
Chambers, Deborah. 2006. New Social Ties. Contemporary Connection in a Fragmented Society. London: Palgrave Macmillan.
Google Scholar
Charmaz, Kathy. 2006. Constructing Grounded Theory. A Practical Guide through Qualitative Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Google Scholar
Clarke, Victoria. 2002. “Sameness and Difference in Research on Lesbian Parenting.” Journal of Community & Applied Social Psychology 12(3):210-222.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/casp.673
Clarke, Victoria. 2008. “From Outsiders to Motherhood to Reinventing the Family: Constructions of Lesbian Parenting in the Psychological Literature—1886-2006.” Women’s Studies International Forum 31(2):118-128.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.wsif.2008.03.004
Coleman, Marilyn and Lawrence Ganong, eds. 2004. Handbook of Contemporary Families. Considering the Past, Contemplating the Future. Thousand Oakes, CA: Sage.
Google Scholar
Denzin, Norman. 1978. Sociological Methods: A Sourcebook. New York: McGraw Hill.
Google Scholar
Giddens, Anthony. 1991. Modernity and Self-Identity. Self and Society in the Late Modern Age. Stanford, CA: Stanford University Press.
Google Scholar
Glaser, Barney and Anselm L. Strauss. 1967. The Discovery of Grounded Theory. New York: Aldine Publishing.
Google Scholar
Goffman, Erving. 1959. The Presentation of Self in Everyday Life. New York: Anchor Books.
Google Scholar
Goffman, Erving. 1986. Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. New York, London, Toronto: A Touchstone Book.
Google Scholar
Goldberg, Abbie and Katherine Allen, eds. 2013. LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice. New York, Heidelberg, Dordrecht, London: Springer.
Google Scholar
Goldberg, Abbie E., Jordan B. Downing, and Hannah B. Richardson. 2009. “The Transition from Infertility to Adoption: Perceptions of Lesbian and Heterosexual Couples.” Journal of Social and Personal Relationships 26(6-7):938-963.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0265407509345652
Gouliquer, Lynne, Carmen Poulin, and Jennifer McWilliams. 2020. “Othering of Full-Time and Volunteer Women Firefighters in the Canadian Fire Services.” Qualitative Sociology Review 16(3):48-69.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.16.3.04
Herek, Gregory M. 2004. “Beyond ‘Homophobia’: Thinking about Sexual Prejudice and Stigma in the Twenty-First Century.” Sexuality Research and Social Policy 1(2):6-24.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1525/srsp.2004.1.2.6
Herek, Gregory M. 2007. “Confronting Sexual Stigma and Prejudice: Theory and Practice.” Journal of Social Issues 63(4):905-925.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.2007.00544.x
Johnson, Suzanne M. 2012. “Lesbian Mothers and Their Children: The Third Wave.” Journal of Lesbian Studies 16(1):45-53.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/10894160.2011.557642
Kleinknecht, Steven. 2007. “An Interview with Robert Prus: His Career, Contributions, and Legacy as an Interactionist Ethnographer and Social Theorist.” Qualitative Sociology Review 3(2):221-288.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.3.2.12
Konecki, Krzysztof T. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana [Studies in the Methodology of Qualitative Research. Grounded Theory]. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Konecki, Krzysztof T. 2018. Advances in Contemplative Social Research. Lodz: Wydawnictwo UŁ / Cracow: Jagiellonian University Press.
Google Scholar
Linder, Janet. 2011. Lesbian Non-Biological Mothers During the Transition to Parenthood. PhD Dissertation. Sanville Institute for Clinical Social Work and Psychotherapy, Berkeley.
Google Scholar
Lubbe, Carien. 2013. “LGBT Parents and Their Children: Non-Western Research and Perspectives.” Pp. 209-223 in LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice, edited by A. E. Goldberg and K. R. Allen. New York, Heidelberg, Dordrecht, London: Springer.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4614-4556-2_14
Majka-Rostek, Dorota. 2008. Związki homoseksualne. Studium socjologiczne [Homosexual Relationships. A Sociological Study]. Warsaw: Difin.
Google Scholar
Majka-Rostek, Dorota. 2011. “Same-Sex Couples in Poland: Challenges of Family Life.” Journal of GLBT Family Studies 7:285-296.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/1550428X.2011.564947
Majka-Rostek, Dorota. 2014. “Macierzyństwo lesbijek ‒ wybrane konteksty społeczne [Lesbian Motherhood—Selected Social Contexts].” Studia Socjologiczne 215(4):59-76.
Google Scholar
Mezey, Nancy J. 2008. New Choices, New Families: How Lesbians Decide about Motherhood. Baltimore, MD: The Johns Hopkins University Press.
Google Scholar
Mezey, Nancy J. 2013. “How Lesbians and Gay Men Decide to Become Parents or Remain Childfree.” Pp. 59-70 in LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice, edited by A. E. Goldberg and K. R. Allen. New York, Heidelberg, Dordrecht, London: Springer.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4614-4556-2_4
Mizielińska, Joanna and Agata Stasińska. 2020. “Negotiations between Possibilities and Reality: Reproductive Choices of Families of Choice in Poland.” European Journal of Women’s Studies. Retrieved March 20, 2021 https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1350506819887765
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1350506819887765
Mizielińska, Joanna, Marta Abramowicz, and Agata Stasińska. 2015. Families of Choice in Poland. Family Life of Non-Heterosexual People. Warsaw: IP PAN.
Google Scholar
Mizielińska, Joanna, Justyna Struzik, and Agnieszka Król. 2017. Różnym głosem. Rodziny z wyboru w Polsce [In a Different Voice. Families of Choice in Poland]. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Morgan, David H. J. 1996. Family Connections: An Introduction to Family Studies. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar
Paldron, Morgan. 2014. The Other Mother: An Exploration of Non-Biological Lesbian Mothers’ Unique Parenting Experience. PhD Dissertation. University of Minnesota, Minneapolis.
Google Scholar
Park, Shelly M. 2013. Mothering Queerly, Queering Motherhood. Resisting Monomaternalism in Adoptive, Lesbian, Blended, and Polygamous Families. Albany, NY: State University of New York Press.
Google Scholar
Patterson, Charlotte. 1995. “Families of the Lesbian Baby Boom: Parents’ Division of Labor and Children’s Adjustment.” Developmental Psychology 31(1):115-123.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/0012-1649.31.1.115
Peterson, Gary and Kevin Bush, eds. 2013. Handbook of Marriage and the Family. New York, Heidelberg, Dordrecht, London: Springer.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4614-3987-5
Prus, Robert. 1997. Subcultural Mosaics and Intersubjective Realities. An Ethnographic Research Agenda for Pragmatizing the Social Sciences. Albany, NY: State University of New York Press.
Google Scholar
Prus, Robert and Scott Grills. 2003. The Deviant Mystique. Westport, CT: Praeger.
Google Scholar
Ryan-Flood, Róisín. 2009. Lesbian Motherhood: Gender, Families and Sexual Citizenship. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1057/9780230234444
Slany, Krystyna. 2006. Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie [Alternative Forms of Marriage and Family Life in the Postmodern World]. Cracow: Nomos.
Google Scholar
Slater, Suzanne. 1995. The Lesbian Family Cycle. New York: Free Press.
Google Scholar
Stacey, Judith. 1996. In the Name of the Family: Rethinking Family Values in the Postmodern Age. Boston, MA: Beacon Press.
Google Scholar
Stacey, Judith and Timothy Biblarz. 2001. “(How) Does the Sexual Orientation of Parents Matter?” American Sociological Review 66(2):159-183.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2657413
Stets, Jan E. and Jonathan H. Turner. 2006. Handbook of the Sociology of Emotions. New York: Springer.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-0-387-30715-2
Strauss, Anselm L. 1993. Continual Permutations of Actions. New York: Aldine de Gruyter.
Google Scholar
Warner, Michael. 1999. The Trouble with Normal. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Google Scholar
Weeks, Jeffrey, Brian Heaphy, and Catherine Donovan. 2001. Same Sex Intimacies. Families of Choice and Other Life Experiments. London: Routledge.
Google Scholar
Weston, Kath. 1991. Families We Choose: Lesbians, Gays, Kinship. New York: Columbia University Press.
Google Scholar
Wojciechowska, Magdalena. 2014. “Uczenie się ‘normalności’ w sytuacji doświadczania symbolicznego wykluczenia ‒ przykład badań nad rodzicielstwem jednopłciowym kobiet w społeczeństwie heteronormatywnym [Acquiring the Sense of ‘Normality’ within the Context of Experiencing Symbolic Exclusion—The Case of Study on Same-Sex Female Parenting in Heteronormative Society].” Studia Socjologiczne 214(3):127-157.
Google Scholar
Wojciechowska, Magdalena. 2015. “O działaniu w ramach konceptualnej niewidzialności. Przykład badań nad macierzyństwem jednopłciowym w doświadczeniu matek niebiologicznych [Acting within the Context of Conceptual Invisibility. How Non-Biological Lesbian Mothers Experience Motherhood].” Przegląd Socjologii Jakościowej 11(4):114-145.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.4.05
Wojciechowska, Magdalena. 2020a. Dwie matki jednego dziecka [Two Mothers of One Child]. Lodz: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Wojciechowska, Magdalena. 2020b. “How Non-Heteronormative Mothers Negotiate Meaning: Experiencing and Contextualizing Invisibility.” Qualitative Sociology Review 16(4):146-163.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.16.4.09
Wycisk, Jowita. 2017. “Heteroseksizm i jego znaczenie dla pracy psychologicznej z rodzinami LGB. Sytuacja w Polsce [Heterosexism and Its Significance for Psychological Work with LGB Families. The Situation in Poland].” Psychologia Społeczna 12 4(43):415-429.
Google Scholar
Zhabenko, Alisa. 2014. “Reproductive Choices of Lesbian-Headed Families in Russia: From The Last-Soviet Period to Contemporary Times.” lambda nordica 3-4:54-85.
Google Scholar
Zhabenko, Alisa. 2019. “Russian Lesbian Mothers: Between ‘Traditional Values’ and Human Rights.” Journal of Lesbian Studies 29(3):321-335.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/10894160.2019.1598207
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.