Recepcja metodologii teorii ugruntowanej wśród polskich badaczy – refleksje 50 lat po publikacji Barney’a G. Glasera i Anselma L. Straussa

Izabela Bukalska

doi:10.18778/1733-8069.15.3.06

Autor

Izabela Bukalska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Katedra Socjologii Kultury, Instytut Socjologii UKSW, ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa https://orcid.org/0000-0001-7930-1700

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.3.06

Słowa kluczowe:

metodologia teorii ugruntowanej, Barney Glaser, Anselm L. Strauss, recepcja MTU, środowisko naukowe

Abstrakt

W artykule podjęto próbę wstępnego prześledzenia procesu recepcji metodologii teorii ugruntowanej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem perspektyw trojga socjologów: prof. Krzysztofa Koneckiego, prof. Marka Gorzki i prof. Elżbiety Zakrzewskiej-Manterys. W wywiadach z wyżej wymienionymi badaczami odnoszono się do początków pracy (inspiracje, mentorzy i środowisko), stawiano diagnozę co do stanu obecnego (kwestie środowiskowe, poziom prowadzonych według MTU badań, luki tematyczne) oraz przewidywań (kierunki rozwoju, ważne perspektywy). W odniesieniu do wymiaru procesualnego recepcji poruszono kwestię wyzwań stających w przeszłości i obecnie na drodze praktyków MTU, ewolucji podejścia do jej zasad i strategii, a także punktów zwrotnych w pracy badawczej. Jak się okazuje, zbiorowość zajmująca się MTU w Polsce nie jest społecznym światem ani ogólnokrajowym środowiskiem; składa się raczej z silnej grupy wokół profesora Koneckiego oraz indywidualnych badaczy z innych ośrodków.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Izabela Bukalska - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Katedra Socjologii Kultury, Instytut Socjologii UKSW, ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa

Izabela Bukalska, dr, adiunkt w Katedrze Socjologii Kultury Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Członkini Sekcji Socjologii Jakościowej i Symbolicznego Interakcjonizmu PTS. Autorka m.in. monografii Węgierskie mniejszości narodowe i ich światy społeczne (Wyd. UKSW, 2017). Zainteresowania obejmują tematykę mniejszości narodowych, badania nad etnicznością oraz różne aspekty uczestnictwa w kulturze. W badaniach wykorzystuje zasady metodologii teorii ugruntowanej.

Bibliografia

Binder Piotr (2014) Młodzi a bieda. Strategie radzenia sobie w doświadczeniu młodego pokolenia wsi pokołchozowych i popegeerowskich. Warszawa: Wyd. IFiS PAN.
Google Scholar

Byczkowska-Owczarek Dominika (2012) Ciało w tańcu Analiza socjologiczna. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Charmaz Kathy (2006) Constructing Grounded Theory. Practical Guide Through Qualitative Analysis. London: Sage.
Google Scholar

Charmaz Kathy, Mitchell L R. (2006) Grounded Theory in Ethnography [w] P. Atkinson i in., eds., Handbook of Ethnography. London: Sage, s. 160−175.
Google Scholar

Chomczyński Piotr (2008) Mobbing w pracy z perspektywy interakcyjnej: proces stawania się ofiarą. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Chromiec Elżbieta (2011) Dialog międzykulturowy w działalności polskich organizacji pozarządowych okresu transformacji systemowej. Wrocław: Wyd. Oficyna Wydawnicza ATUT.
Google Scholar

Clarke Adele (1997) A Social Worlds Research Adventure: The Case of Reproductive Science, Meet [w:] Anselm L. Strauss, Juliet Corbin, eds., Grounded Theory in Practice. Thousand Oaks: Sage Publications, s. 63−94.
Google Scholar

Clarke Adele (2005) Situational Analysis: Grounded Theory After the Postmodern Turn. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Google Scholar

Denzin Norman K., Lincoln Ivonne S. (2011) The SAGE Handbook of Qualitative Research. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Google Scholar

Ellingson Laura, Ellis Carolyn (2008) Autoethnography as constructionist project [w:] J. A. Holstein, J. F. Gubrium, ed., Handbook of constructionist research. New York: Guilford Press, s. 445−466.
Google Scholar

Fujimura Joan H. (1997) The Molecular Biological Bandwagon in Cancer Research: Where Social Worlds Meet [w:] Anselm L. Strauss, Juliet Corbin, eds., Grounded Theory in Practice. Thousand Oaks: Sage Publications, s. 95–130.
Google Scholar

Gerson Elihu M. (1983) Scientific Work and Social Worlds. „Knowledge: Creation, Diffusion, Utilization”, vol. 4, no. 3, s. 357−377.
Google Scholar

Gieryn Thomas F. (1983) Boundary work and Demarcation od Science from Non-Science, Strains and Interests in Professional Ideologies of Scientists. “American Sociological Review”, vol. 48, s. 781−795.
Google Scholar

Glaser Barney G., Strauss Anselm L. (2009) Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. Przełożył Marek Gorzko. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Gorzko Marek (2008) Procedury i emergencja: o metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar

Gorzko Marek (2009) Wprowadzenie do wydania polskiego. Przeciw „weryfikatorom”: Projekt metodologiczny „Odkrywania teorii ugruntowanej B. Glasera i A. Straussa” [w:] B. G. Glaser i A. L. Strauss Odkrywanie teorii ugruntowanej: Strategie badania jakościowego. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Gorzko Marek (2010) „Druga generacja” teoretyków: współczesne kierunki rozwoju metodologii teorii ugruntowanej [w:] L. Gołdyka, red. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Studia Sociologica”, vol 20.
Google Scholar

Holton Judith, Walsh Isabelle (2017) Classic Grounded Theory: Applications with Qualitative and Quantitative Data. Los Angeles: Sage Publications.
Google Scholar

Hughes Everett C. (1984) Going Concerns: The Study of American Institutions, [w:] The Sociological Eye: Selected Papers. New Brunswick, NJ: Transaction , s. 52−64.
Google Scholar

Kacperczyk Anna (2016) Społeczne światy. Teoria – empiria – metody badań na przykładzie świata wspinaczki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.Konecki Krzysztof (1992) Nowi pracownicy a kultura organizacyjna – studium folkloru fabrycznego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2016) O socjologii jakościowej. „Roczniki Nauk Społecznych”, vol. 8.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2018a) Classic Grounded Theory - The Latest Version: Interpretation of Classic Grounded Theory as a Meta-Theory for Research. „Symbolic Interaction”, vol. 41, s. 547−564.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2018b) Advances in Contemplative Research. Łodź, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Łodzkiego/Jagiellonian University Press.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2019) Visual images and Grounded Theory Methodology [w:] Anthony Bryant, Kathy Charmaz, eds., Current Developments in Grounded Theory. Los Angeles London, New Delhi: Sage Publications, s. 352−373.
Google Scholar

Kołtun Aleksandra (2011a) Wywiad z profesorem Krzysztofem T. Koneckim. Posmak kontestacji – o recepcji teorii ugruntowanej w Polsce. „Przegląd Socjologii Jakościowej” t. 7, nr 3 [dostęp 21 sierpnia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume17/PSJ_7_3_Koltun.pdf
Google Scholar

Kołtun Aleksandra (2011b) Kształtowanie się mikroparadygmatu i mikrowspólnoty naukowej na przykładzie recepcji teorii ugruntowanej w Polsce [dostęp 24 sierpnia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.academia.edu/20787785/Kszta%C5%82towanie_si%C4%99_mikroparadygmatu_i_mikrowsp%C3%B3lnoty_naukowej_na_przyk%C5%82adzie_recepcji_teorii_ugruntowanej_w_Polsce
Google Scholar

Kraśko Nina (2010) Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1970−2000. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Martin Patricia, Turner Barry A. (1986) Grounded Theory and Organizational Research. „The Journal of Applied Behavioral Science”, vol. 22, s. 141−157.
Google Scholar

Marciniak Łukasz (2008) Stawanie się nauczycielem akademickim. „Przegląd Socjologii Jakościowej” t. 4, nr 2.
Google Scholar

Mucha Janusz (2001) Socjologia polska w latach 1990−2000. „Przegląd Socjologiczny” vol. 1, s. 199−237.
Google Scholar

Niedbalski Jakub (2017) Wymiary, konteksty i wzory karier. Proces stawania się sportowcem przez osobę z niepełnosprawnością fizyczną - analiza społecznych mechanizmów (re)konstruowania tożsamości. Łódż: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Niedbalski Jakub (2013) Żyć i pracować w domu pomocy społecznej. Socjologiczne studium interakcji personelu z upośledzonymi umysłowo podopiecznym. Łódż: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Pyfel Łukasz (2016), Odgrywanie roli, negocjowanie i zaprzyjaźnianie się. Analiza procesu przyjmowania pacjenta stomatologicznego. Łódź: Wyd. LangeL.
Google Scholar

Redman-MacLaren Michelle, Mills Jane (2015) Transformational Grounded Theory: Theory, Voice,and Action. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 14. s. 1−12.
Google Scholar

Strauss Anselm (1982) Social Worlds and Legitimation Processes. “Studies in Symbolic Interaction”, vol. 4, s. 171−190.
Google Scholar

Ślęzak Izabela (2016) Praca kobiet świadczących usługi seksualne w agencjach towarzyskich. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Sułek Antoni (2011) Obrazy życia socjologii w Polsce. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Turner Barry A. (1971) Exploring the Industrial Subculture. London: Macmillan.
Google Scholar

Turner Barry A. (1981) Some Practical Aspects of Qualitative Date Analysis. One Way of Organizing the Cognitive, Processes Associated with Generation of Grounded Theory. “Quality and Quantity”, vol. 15, s. 225−247.
Google Scholar

Turner Barry A. (1983) The Use of Grounded Theory for the Qualitative Analysis of Organizational Behaviour. “Journal of Management Studies”, vol. 20, s. 333−348.
Google Scholar

Wojciechowska Magdalena (2012) Agencja towarzyska. (nie)zwykłe miejsce pracy, Kraków: Nomos.
Google Scholar

Wyka Anna (1993) Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warszawa : Wyd. IFIS PAN.
Google Scholar

Zakrzewska-Manterys Elżbieta (1996) Odteoretycznianie świata społecznego. Podstawowe pojęcia teorii ugruntowanej, „Studia Socjologiczne”, vol. 1.
Google Scholar