„Ciało to mój największy nauczyciel”. Interakcje z własnym ciałem w pracy tancerza

Dominika Byczkowska

doi:10.18778/1733-8069.8.2.05

Autor

Dominika Byczkowska Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.05

Słowa kluczowe:

cielesność, taniec, interakcja, negocjowanie, autoterapia, autoetnografia analityczna

Abstrakt

W tekście przedstawione są wyniki badań nad społecznym konstruowaniem cielesności, przeprowadzone przy wykorzystaniu metodologii teorii ugruntowanej i jakościowych technik badawczych. Celem artykułu jest pokazanie specyficznej interakcji, jaka zachodzi pomiędzy tancerzem i jego ciałem. Powstaniu tej relacji, zwykle w późniejszych etapach kariery tanecznej, sprzyja niewielka liczba formalnych reguł i norm istniejących w danym środowisku tanecznym. Występuje ona zatem w większym stopniu wśród tancerzy artystycznych niż sportowych. Relacja tancerza z jego ciałem tworzona jest w procesie negocjowania i poznawania reakcji ciała na działania podejmowane przez tancerza. Ciało jest przez tancerza traktowane jako aktor, który podejmuje własne decyzje i czasami nie pozwala tancerzowi realizować jego zamiarów, na przykład związanych z normami panującymi w określonych grupach społecznych. Dla porównania w jak różnorodne interakcje z własnym ciałem mogą wchodzić jednostki podjęta zostaje także tematyka relacji z ciałem w procesie autoterapeutycznym. Przedstawienie obu tych zagadnień pokazuje także dwa odmienne sposoby komunikowania się z własną cielesnością.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Dominika Byczkowska - Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania

Dominika Byczkowska, dr, socjolog, pracuje w Katedrze Socjologii Organizacji i Zarządzania IS UŁ. Jej główne obszary zainteresowań badawczych to socjologia ciała, społeczne konstruowanie cielesności, socjologia tańca, metodologia teorii ugruntowanej, socjologia jakościowa, socjalizacja wtórna w grupach zawodowych i hobbystycznych. Realizowała także badania dotyczące m.in. procesu lobbingowego i konstruowania procedur HR. Jest redaktorką działu recenzji w „Qualitative Sociology Review” i „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”. W swojej pracy wykorzystuje socjologię jakościową i wiedzę z zakresu rozwoju profesjonalnego do badania przemian zachodzących w grupach zawodowych. Jest specjalistką pracy kreatywnej przy zachowaniu harmonii umysłu i ciała.

Bibliografia

Anderson Leon (2006) Analytic Autoethnography. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 35, no. 4, s. 373–395.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241605280449

Bittner Barbara (2004) Nie tylko o tańcu. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Blumer Herbert (2007) Interakcjonizm symboliczny. Przełożyła Grażyna Woroniecka. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Byczkowska Dominika (2007) Ciało, jako narzędzie budowania pozycji w grupie. Na podstawie badań wśród tancerzy tańca towarzyskiego [w:] Jacek Leoński, Urszula Kozłowska, red., W kręgu socjologii interpretatywnej. Badania jakościowe nad tożsamością. Szczecin: Economicus, s. 391–406.
Google Scholar

Byczkowska Dominika (2009) What do we study studying body? Researcher’s attempts to embodiment research. „Qualitative Sociology Review”, vol. 5, no. 3, s. 100–112 [dostęp 26 czerwca 2012 r.]. Dostępny w Internecie http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/Volume14/QSR_5_3_Byczkowska.pdf
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.5.3.07

Byczkowska Dominika (2010a) Rola instytucjonalizacji w społecznym świecie – na przykładzie badań tancerzy tańca towarzyskiego [w:] Leoński Jacek, Fiternicka-Gorzko Magdalena, red., Kultury, subkultury i światy społeczne w badaniach jakościowych. Szczecin: Volumina.pl, s. 101–116.
Google Scholar

Byczkowska Dominika (2010b) Ciało – narzędzie konstruowania tożsamości. Na podstawie badań tancerzy [w:] Krzysztof T. Konecki, Anna Kacperczyk, red., Procesy tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego. Łódź: Wydawnictwo UŁ, s. 313–328.
Google Scholar

Charmaz Kathy (2006) Constructing Grounded Theory. A Practical Guide Through Qualitative Analysis. London, Sage, New Delhi: Sage Publications.
Google Scholar

Charmaz Kathy (2009) Teoria Ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Przełożyła Barbara Komorowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Clarke Adele (1990) A social worlds research adventure. The case of reproductive science [w:] Susan E. Cozzens, Thomas F. Gieryn, eds., Theories of science in society. Bloomington: Indiana University Press, s. 15–42.
Google Scholar

Elias Norbert (1980) Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu. Przełożył Tadeusz Zabłudowski. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Grau Andree (2005) When the landscape becomes flesh: an investigation into body boundaries with special reference to Tiwi dance and Western classical ballet. „Body and Society”, vol. 11, no. 4, s. 141–163.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1357034X05058024

Hałas Elżbieta (2006) Interakcjonizm symboliczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Hałas Elżbieta, Konecki Krzysztof T., red., (2005) Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Google Scholar

Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000) Metody badań terenowych. Przełożył Sławomir Dymczyk. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Hughes Everett E. (1997) Careers. „Qualitative Sociology”, vol. 20, no. 3, s. 389–397.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1024731416961

Jakubowska Honorata (2008) Ciało biologiczne w interakcjach społecznych ‒ pomiędzy napiętnowaniem a akceptacją. „Kultura i społeczeństwo”, t. 52, nr 3, s. 195–212.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2008.52.3.11

Jakubowska Honorata (2009) Socjologia ciała. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Kacperczyk Anna (2005) Zastosowanie koncepcji społecznych światów w badaniach empirycznych [w:] Elżbieta Hałas, Krzysztof T. Konecki, red., Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty symbolicznego interakcjonizmu. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, s. 169–191.
Google Scholar

Konecki Krzysztof T. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Konecki Krzysztof T. (2005) Wizualne wyobrażenia. Główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teoria ugruntowanej. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 1, nr 1, s. 42–63 [dostęp 20 czerwca 2012 r.]. Dostępny w Internecie http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume1/PSJ_1_1_Konecki.pdf
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.1.1.04

Konecki Krzysztof T. (2008) Touching and Gesture Exchange as an Element of Emotional Bond Construction. Application of Visual Sociology in the Research on Interaction Between Humans and Animals. „Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research”, vol. 9, no. 3, art. 33 [dostęp 29 maja 2012 r.]. Dostępny w Internecie http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de-:0114-fqs0803337
Google Scholar

Konecki Krzysztof T. (2010) Wywiad na podstawie filmów w badaniach praktyki jogi – na przykładzie badań cielesności i gestów w społecznym świecie praktyki jogi [w:] Jacek Leoński, Magdalena Fiternicka-Gorzko, red., Kultury, subkultury i światy społeczne w badaniach jakościowych. Szczecin: Volumina.pl, s. 303–335.
Google Scholar

Kvale Steinar (2004) InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego. Przełożył Stanisław Zabielski. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
Google Scholar

Lange Roderyk (1988) O istocie tańca i jego przejawach w kulturze. Perspektywa antropologiczna. Kraków: PWM.
Google Scholar

Lussier-Ley Chantale (2010) Dialoguing with the body: a self study in relational pedagogy through embodiment and the therapeutic relationship. „The Qualitative
Google Scholar

Report”, vol. 15 no. 1, s. 197–214 [dostęp 29 maja 2012 r.]. Dostępny w Internecie http://www.nova.edu/ssss/QR/QR15-1/lussier-ley.pdf
Google Scholar

Merleau-Ponty Maurice (2001) Fenomenologia percepcji. Przełożyli Małgorzata Kowalska, Jacek Migański. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Mond-Kozłowska Wiesna, ed., (2005) The Human Body – A Universal Sign. Bridging Art with Science. Kraków: Jagiellonian University Press.
Google Scholar

Shaw Robert (2004) Psychotherapist embodiment. „Counseling and Psychotherapy Journal”, vol. 15, no. 4, s. 14‒17.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/ptr/kph025

Ślęzak Izabela (2010) Być prostytutką – problematyka konstruowania tożsamości kobiet prostytuujących się [w:] Krzysztof T. Konecki, Anna Kacperczyk, red., Procesy Tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego. Łódź: Wydawnictwo UŁ, s. 293–311.
Google Scholar

Turner Bryan S., Wainwright Steven P. (2003) Corps de ballet: the case of injured ballet dancer. „Sociology of Health and Illness”, vol. 25, no. 4, s. 269–288.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9566.00347

Urbaniak-Zając Danuta, Piekarski Jacek (2001) Badania jakościowe – uwagi wprowadzające [w:] Danuta Urbaniak-Zając, Jacek Piekarski, red., Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych. Studia i materiały. Łódź: Wydawnictwo UŁ, s. 13–31.
Google Scholar

Wainwright Steven P., Turner Bryan S. (2004) Epiphanies of embodiment: injury, identity and the balletic body. „Qualitative Research”, vol. 4, no. 3, s. 311–337.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1468794104047232

Wojciechowska Magdalena (2012) Agencja towarzyska – (nie)zwykłe miejsce pracy. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Ziółkowski Marek (1981) Znaczenie, interakcja, rozumienie. Warszawa: PWN.
Google Scholar