Praca nad zaufaniem. Etyczne, praktyczne i metodologiczne wyzwania w relacjach badacz–badani na przykładzie etnografii agencji towarzyskich
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.14.1.07Słowa kluczowe:
zaufanie, badania jakościowe, problemy etyczne, agencje towarzyskie, praca seksualna kobietAbstrakt
Celem artykułu jest analiza procesu budowania zaufania w relacjach badacza i osób badanych w kontekście jakościowych badań terenowych. Na proces ten składają się trzy subprocesy: minimalizowania poczucia zagrożenia badanych związanego z uczestnictwem w projekcie i budowanie poczucia bezpieczeństwa; pracy nad relacją; definiowania roli badacza. Przebieg tych subprocesów zależy od skutecznego zbudowania przez badacza wizerunku osoby wiarygodnej, z którą można nawiązać autentyczną relację i uzgodnić wzajemne oczekiwania co do swoich ról. Działania te pomagają partnerom interakcyjnym nawiązać bliższy kontakt, co przekłada się na jakość danych gromadzonych w projekcie badawczym. Artykuł opiera sie na analizie danych zgromadzonych podczas wieloletnich badań etnograficznych prowadzonych w agencjach towarzyskich.
Pobrania
Bibliografia
Allmark Peter i in.(2009) Ethical issues in the use of in-depth interviews: literature review and discussion. „Research ethics review”, vol. 5, no. 2, s. 48–54.
Google Scholar
Angrosino Michael (2010) Badania etnograficzne i obserwacyjne. Przełożyła Maja Brzozowska-Brywczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Babbie Earl (2004) Badania społeczne w praktyce. Przełożyli Witold Betkiewicz i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Bernstein Elizabeth (2007) Temporarily Yours. Intimacy, Authenticity, and the Commerce of Sex. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
Boynton Petra M. (2002) Life on the streets: the experiences of community researchers in a study of prostitution. „Journal of Community & Applied Social Psychology”, vol. 12, no. 1, s. 1–12.
Google Scholar
Chomczyński Piotr (2006) Wybrane problemy etyczne w badaniach. Obserwacja uczestnicząca ukryta. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 2, nr 1, s. 68–87.
Google Scholar
Ciesielska Małgorzata, Boström Katarzyna, Öhlander Magnus (2012) Obserwacja [w:] Dariusz Jemielniak, red., Badania jakościowe. T. 2. Metody i narzędzia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 41–67.
Google Scholar
Cooley Charles, H. (1909) Social Organization: A Study of the Larger Mind. New York: Charles Scribner’s Sons.
Google Scholar
Dec Joanna, Szumigraj Ewa (2004) Swoisty charakter pomocy osobom świadczącym usługi seksualne [w:] Elżbieta Siarkiewicz, red., Niejednoznaczność poradnictwa. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, s. 99–107.
Google Scholar
Dickson-Swift Virginia i in.(2007) Doing sensitive research: what challenges do qualitative researchers face? „Qualitative Research”, vol. 7, s. 327–353.
Google Scholar
Flick Uwe (2010) Jakość w badaniach jakościowych. Przełożył Paweł Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Frankford-Nachmias Chava, Nachmias Dawid (2001) Metody badawcze w naukach społecznych. Przełożyła Elżbieta Hornowska. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-KA.
Google Scholar
Giddens Anthony (2006) Nowoczesność i tożsamość. Przełożyła Alina Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Glaser Barney, Strauss Anselm L. (2009) Odkrywanie teorii ugruntowanej. Przełożył Marek Gorzko. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar
Goffman Erving (2000) Człowiek w teatrze życia codziennego. Przełożyli Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Goffman Erving (2005) Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Przełożyły Aleksandra Dzierżyński, Joanna Tokarska-Bakir. Gdańsk: GWP
Google Scholar
Gorzko Marek (2008) Procedury i emergencja. o metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Hammerslay Martyn, Atkinson Paul (2000) Metody badań terenowych. Przełożył Sławomir Dymczyk. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar
Hochschild Arlie Russell (2009) Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć. Przełożył Jacek Konieczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kaniowska Katarzyna (2010) Etyczne problemy badań antropologicznych [w:] Katarzyna Kaniowska, Noemi Modnicka, red., Etyczne problemy badań antropologicznych. Łódzkie Studia Etnograficzne 49. Wrocław–Łódź: PTL, s. 19–33.
Google Scholar
Kaźmierska Kaja (2004) Wywiad narracyjny jako jedna z metod w badaniach biograficznych. „Przegląd Socjologiczny”, t. 53, nr 1, s. 76–96.
Google Scholar
Kleinknecht Steven (2007) An interview with Robert Prus: his career, contributions, and legacy as an interactionist ethnographer and social theorist. „Qualitative Sociology Review”, vol. 3, no. 2, s. 221–288.
Google Scholar
Konecki Krzysztof (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kvale Stainar (2004) InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego. Przełożył Stanisław Zabielski. Białystok: Trans Humana.
Google Scholar
Lofland John i in. (2009) Analiza układów społecznych. Przełożyły Anna Kordasiewicz, Sylwia Urbańska, Monika Żychlińska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar
McCosker Heather, Barnard Alan, Gerber Rod (2001) Undertaking Sensitive Research: Issues and Strategies for Meeting the Safety Needs of All Participants. „Forum: Qualitative Social Research”, vol. 2[dostęp: 25 stycznia 2017 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/983.
Google Scholar
Melrose Margaret (2002) Labour Pains: Some Consideration on the Difficulties of Researching Juvenile Prostitution. „International Journal of Social Research Methodology”, vol. 5, s. 333–351.
Google Scholar
Niedbalski Jakub (2010) Krótki epizod przynależność – „nowy”, „normalny”, „nieznany” wśród osób z upośledzeniem umysłowym. Problematyka tożsamości badacza w procesie eksploracji terenowej badanego środowiska [w:] Krzysztof Konecki, Anna Kacperczyk, red., Procesy Tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s: 435–463.
Google Scholar
O’Neill Maggie, Campbell Rosie (2006) Street sex work and local communities: Creating discursive space for genuine consultation and inclusion [w:] Rosie Campbell, Maggie O’Neill, (eds), Sex work now. Cullompton, Devon: Willan Publishing, s. 33–61.
Google Scholar
Ossowska Maria (1985) Normy moralne. Próba systematyzacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Patton Michael Q. (1997) Obserwacja – metoda badań terenowych [w:] Leszek Korporowicz, red., Ewaluacja w edukacji. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 161–200.
Google Scholar
Rubin Herbert J., Rubin Irene S. (1997) Jak zmierzać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów jakościowych [w:] Leszek Korporowicz, red., Ewaluacja w edukacji. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 201–222.
Google Scholar
Sanders Teela (2006) Sexing up the subject: methodological nuances in researching the female sex industry. „Sexualities”, vol. 9, s. 449.
Google Scholar
Strauss Anselm i in. (1985) Social Organization of Medical Work. Chicago, London: University of Chicago Press.
Google Scholar
Surmiak Adrianna (2010a) W sieci kłamstw i zamęcie ról społecznych. Dylematy etyczne związane z prowadzeniem badań w środowisku prostytutek ulicznych [w:] Katarzyna Kaniowska, Noemi Modnicka, red., Etyczne problemy badań antropologicznych. Łódzkie Studia Etnograficzne 49. Wrocław, Łódź: PTL, s. 165–183.
Google Scholar
Surmiak Adrianna (2010b) Zaangażowany antropolog. O potrzebie granic. „Prace Etnograficzne”, t. 38, s. 179–186.
Google Scholar
Surmiak Adrianna (2015) Antropologia kłamstwa. O sposobach interpretacji kłamstwa na przykładzie społeczności katolickiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej. Kraków: NOMOS.
Google Scholar
Sztompka Piotr (2007) Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Ślęzak Izabela (2010) Być prostytutką – problematyka konstruowania tożsamości kobiet prostytuujących się [w:] Krzysztof Konecki, Anna Kacperczyk, red., Procesy tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 293–311.
Google Scholar
Ślęzak Izabela (2013) Refleksje nad zagadnieniem piętna w relacjach badacza i badanych na podstawie wywiadów z kobietami świadczącymi usługi seksualne. „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, t. 1 nr 41, s. 149–162.
Google Scholar
Ślęzak Izabela (2016) Praca kobiet świadczących usługi seksualne w agencjach towarzyskich. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar
van der Meulen Emily (2011) Action research with sex workers: Dismantling barriers and building bridges. „Action Research”, vol. 9, no. 4, s. 370–384.
Google Scholar
Wahab Stéphanie (2003) Creating knowledge collaboratively with female sex workers: Insights from a qualitative, feminist, and participatory study. „Qalitative Iquiry”, vol. 9, no. 4, s. 625–642.
Google Scholar
Wojciechowska Magdalena (2012) Agencja towarzyska. (Nie)zwykłe miejsce pracy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.