Funkcje zdjęć w wywiadach fotograficznych
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.12.4.05Słowa kluczowe:
fotografia, wywiad fotograficzny, socjologia wizualna, badania wizualneAbstrakt
Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy dotyczącej techniki badawczej wywiadu fotograficznego (photo-elicitation interview) oraz przedstawienie funkcji pełnionych przez zdjęcia w trakcie korzystania z tej techniki. Punktem wyjścia są dylematy terminologiczne oraz założenia teoretyczno-metodologiczne wywiadu fotograficznego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na cztery charakterystyczne dla tej techniki cechy/procesy: angażowanie, strukturyzowanie, urefleksyjnianie, wyobrażeniowość. Następnie zaprezentowane zostają możliwe źródła, z których pochodzą zdjęcia wykorzystywane w wywiadach fotograficznych: zastane, wykonane przez badacza, posiadane przez badanych, wykonane przez badanych. Dyskusji poddane zostają również różnice w przebiegu wywiadu w zależności od korzystania ze zdjęć materialnych lub cyfrowych. Te rozważania zostają rozszerzone o doświadczenia autora z projektów badawczych wykorzystujących technikę wywiadu fotograficznego. Wskazane zostają cztery możliwe funkcje pełnione przez zdjęcia w wywiadach: wyjaśnianie, uczulanie, kontekstualizacja, mediowanie.
Pobrania
Bibliografia
Afeltowicz Łukasz, Pietrowicz Krzysztof (2013) Maszyny społeczne. Wszystko ujdzie, o ile działa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Bachmann-Medick Doris (2012) Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Przełożyła Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Banks Marcus (2009) Materiały wizualne w badaniach jakościowych. Przełożył Paweł Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Beilin Ruth (2005) Photo-Elicitation and the Agricultural Landscape: ‘Seeing’ and ‘Telling’ about Farming, Community and Place. „Visual Studies”, vol. 20, s. 56–68.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14725860500064904
Byrne David, Doyle Aidan (2004) The Visual and the Verbal. The Interaction of Images and Discussion in Exploring Cultural Change [w:] Knowles Caroline, Sweetman Paul, eds., Picturing the Social Landscape. Visual Methods and the Sociological Imagination. London, New York: Routledge, s. 166–177.
Google Scholar
Chalfen Richard (2011) Looking Two Ways: Mapping the Social Scientific Study of Visual Culture [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 24–48.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446268278.n2
Clark-Ibáñez Marisol (2011) Kadrowanie świata społecznego przy użyciu wywiadu fotograficznego [w:] Frąckowiak Maciej, Olechnicki Krzysztof, red., Badania wizualne w działaniu. Antologia tekstów. Przełożyła Monika Rosińska. Warszawa: Bęc Zmiana, s. 39–66.
Google Scholar
Collier John, Collier Malcolm (1986) Visual Anthropology: Photography As a Research Method. Albuquerque: University of New Mexico Press.
Google Scholar
Curry Timothy Jon (1986) A Visual Method of Studying Sports: The Photo-Elicitation Interview. „Sociology of Sports Journal”, vol. 3, s. 204–216.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1123/ssj.3.3.204
Digital Photo-Elicitation for Digital Youth (Working Paper) [dostęp 13 lutego 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://digitalyouth.ischool.berkeley.edu/node/43.html
Google Scholar
Dollinger Stephen J. (2002) Physical Attractiveness, Social Connectedness, and Individuality: An Autophotographic Study. „The Journal of Social Psychology”, vol. 142(1), s. 25–32.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00224540209603882
Drozdowski Rafał, Krajewski Marek, red. (2008) Wyobraźnia społeczna. Horyzonty, źródła, dynamika. Uwarunkowania strategii dostosowawczych współczesnego społeczeństwa polskiego – studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Drozdowski Rafał i in. (2012) Narzędziownia. Jak badaliśmy (niewidzialne) miasto. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Google Scholar
Dziewit Jakub (2014) Aparaty i obrazy. W stronę kulturowej historii fotografii. Katowice grupakulturalna.pl
Google Scholar
Emmison Michael, Smith Philip (2000) Researching the Visual. Images, Objects, Contexts and Interactions in Social and Cultural Inquiry. London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE Publications.
Google Scholar
Frąckowiak Maciej (2008) Zdjęcie jako rebus. Zastosowanie wywiadu fotograficznego na przykładzie badań „Pornografia / erotyka: pytanie o kontekst czy estetykę?” [w:] Kaczmarek Jerzy, red., Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 39–55.
Google Scholar
Ganesh Tirupalavanam G. (2011) Childeren-Produced Drawings: An Interpretative and Analytical Tool for Researchers [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 214–240.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446268278.n12
Gauntlett David, Holzwarth Peter (2006) Creative and Visual Methods for Exploring Identities. „Visual Studies”, vol. 21, s. 82–91.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14725860600613261
Harper Douglas (2002) Talking about Pictures: A Case for Photo Elicitation. „Visual Studies”, vol. 17, s. 13–26.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14725860220137345
Holliday Ruth (2004) Reflecting the Self [w:] K nowles C aroline, Sweetman Paul, eds., Picturing the Social Landscape. Visual Methods and the Sociological Imagination. London, New York: Routledge, s. 49–64.
Google Scholar
Hunt Lynn, Schwartz Vanessa R. (2010) Editorial. Capturing the Moment: Images and Eyewitnessing in History. „Journal of Visual Culture”, vol. 9(3), s. 259–271.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1470412910380348
Kleege Georgina (2005) Blindness and Visual Culture: An Eyewitness Account. „Journal of Visual Culture”, vol. 4(2), s. 179–190.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1470412905054672
Knowles Caroline, Sweetman Paul, eds. (2004) Picturing the Social Landscape. Visual Methods and the Sociological Imagination. London, New York: Routledge.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203694527
Konecki Krzysztof (2005) Wizualne wyobrażenia. Główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teorii ugruntowanej. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 1, nr 1, s. 42–63 [dostęp 15 lutego 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume1_pl.php
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.1.1.04
Konecki Krzysztof (2010) Wywiad na podstawie filmów w badaniu praktyki jogi – na przykładzie badań cielesności i gestów w społecznym świecie praktyki jogi [w:] Leoński Jacek, Fiternicak-Gorzko Magdalena, red., Kultury, subkultury i światy społeczne w badaniach jakościowych. Szczecin: Volumina.pl, s. 303–335.
Google Scholar
Koseła Krzysztof (1989) Wywiad z interpretacją fotogramów [w:] Sułek Antoni, Wyka Anna, red., Poza granicami socjologii ankietowej. Warszawa: Instytut Socjologii UW, s. 167–182.
Google Scholar
Koseła Krzysztof (1990) Interpretacja fotografii – krok ku socjologii wizualnej. „Kultura i społeczeństwo”, nr 1, s. 65–80.
Google Scholar
Krajewski Marek (2008) Fotografie jako przedmioty [ w:] Kaczmarek Jerzy, red., Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 119–132.
Google Scholar
Krajewski Marek, red. (2012) Niewidzialne miasto. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Google Scholar
Lapenta Francesco (2011) Some Theoretical and Methodological Views on Photo-Elicitation [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 201–213.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446268278.n11
Matthews Nicole (2007) Confessions to a New Public: Video Nation Shorts. „Media, Culture and Society”, vol. 29, s. 435–448.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0163443707076184
McKinnon Innisfree (2011) Expanding Cartographic Practices in Social Science [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 452–473.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446268278.n24
Mills C. Wright (2008) Wyobraźnia socjologiczna. Przełożyła Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Mitchell William J. T. (2005) There Are No Visual Media. „Journal of Visual Culture”, vol. 4(2), s. 257–266.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1470412905054673
Olechnicki Krzysztof (2003) Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Olechnicki Krzysztof, Szlendak Tomasz (2002) Wywiad z użyciem fotografii w metodologii badań socjologicznych i w praktyce społecznej. „ASK”, nr 11, s. 7–26.
Google Scholar
Pauwels Luc (2011) An Integrated Conceptual Framework for Visual Social Research [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 3–23.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446268278.n1
Pink Sarah (2007) Walking with Video. „Visual Studies”, vol. 22, s. 240–252.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14725860701657142
Pink Sarah (2009) Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienia w badaniach. Przełożyła Maria Skiba. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Rogowski Łukasz (2008) Album fotograficzny jako (re)konstrukcja biografii [w:] Kaczmarek Jerzy, red., Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 133–150.
Google Scholar
Rogowski Łukasz (2010a) Wizualna kompetencja społeczna jako przedmiot badań współczesnej socjologii. Nieopublikowana rozprawa doktorska [komputeropis]. Poznań: Instytut Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Google Scholar
Rogowski Łukasz (2010b) Kompetencja wizualna. Zarys problematyki i propozycja ujęcia. „Kultura Współczesna”, nr 4, s. 110–122.
Google Scholar
Rogowski Łukasz (2014) Kompetencje wizualne Polaków. „Lepiej Widzieć” – raport końcowy [dostęp 16 stycznia 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://lepiejwidziec.com/pub/uploaddocs/kompetencje_wizualne_polakow.pdf
Google Scholar
Rogowski Łukasz (2015) Socjologia wizualna w praktyce. Empiryczne przykłady współpracy socjologów z fotografami. „Rocznik Lubuski”, t. 41(1), s. 79–92.
Google Scholar
Rose Gillian (2010) Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Przełożyła Ewa Klekot. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Sekula Allan (2010) Społeczne użycia fotografii. Przełożył Krzysztof Pijarski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.
Google Scholar
Shohel M. Mahruf C., Howes Andrew J. (2007) Transition from Nonformal Schools: Learning Through Photo Elicitation in Educational Fieldwork in Bangladesh. „Visual Studies”, vol. 22, s. 53–61.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14725860601167200
Sowa Jan (2007) Od tłumacza [w:] Rancière Jacques Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. Kraków: Korporacja ha!art, s. 59–64.
Google Scholar
Tomaszkiewicz Teresa (2006) Przekład audiowizualny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Wagner Jon (2011) Seeing Things: Visual Research and Material Culture [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 72–95.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446268278.n4
Ziller Robert C. (2000) Self-Counselling Through Re-Authored Photo- Self-Narratives. „Counselling Psychology Quarterly”, vol. 13, s. 265–278.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/095150700300091884
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
