Czy dziewictwo może być problemem? Wizyty ginekologiczne osób nieaktywnych seksualnie z perspektywy socjologicznej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.21.1.05

Słowa kluczowe:

dziewictwo, wizyta ginekologiczna, inicjacja seksualna

Abstrakt

Wizyta ginekologiczna rozpoczyna się od wywiadu, w którym pada pytanie o ini­cjację seksualną. Od odpowiedzi pacjentki zależy przebieg wizyty. Artykuł pokazuje, jak róż­ne strategie są przyjmowane przez lekarzy ginekologów, kiedy na wizytę przychodzi tak zwana dziewica. Jakościowej analizie zostały poddane indywidualne wywiady pogłębione (z 11 osobami) oraz wypowiedzi na forach internetowych. Strategie badania dziewic przyjmo­wane przez lekarzy przeczą naukowej wiedzy na temat błony dziewiczej, jak również reko­mendacjom wobec pierwszej wizyty ginekologicznej. Jednym z powtarzających się doświad­czeń nieaktywnych seksualnie pacjentek jest ograniczenie badań do wykonania wywiadu lekarskiego. Niniejszy artykuł pokazuje, że dziewictwo jest wartościowane i stawiane wyżej niż zdrowie pacjentek. Ginekolodzy aktywnie uczestniczą w kreowaniu seksualności poprzez wyrażanie swojej opinii na temat seksualnego statusu pacjentek. Te natomiast w pełni poddają się medycznemu dyskursowi, przekazując władzę nad swoją cielesnością lekarzom.

Pobrania

Biogram autora

Kamila Stefaniak - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Absolwentka matematyki (2018), studentka socjologii na poziomie magisterskim. Jej zainteresowania naukowe dotyczą między innymi: feminizmu, socjologii ruchów społecznych oraz socjologicznych badań nad intersekcjonalnością. Laureatka konkursu na grant studencki w ramach IDUB UMK.

Bibliografia

Baniak Józef (2007), Moralność seksualna młodzieży gimnazjalnej na tle jej kryzysu tożsamości: studium socjologiczne, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika”, t. 16, s. 85–115, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Prace_Naukowe_Akademii_im_Jana_Dlugosza_w_Czestochowie_Pedagogika/Prace_Naukowe_Akademii_im_Jana_Dlugosza_w_Czestochowie_Pedagogika-r2007-t16/Prace_Naukowe_Akademii_im_Jana_Dlugosza_w_Czestochowie_Pedagogika-r2007-t16-s85-115/Prace_Naukowe_Akademii_im_Jana_Dlugosza_w_Czestochowie_Pedagogika-r2007-t16-s85-115.pdf [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Beaumont-Thomas Ben (2019), Outrage as US rapper TI says he has daughter’s hymen checked annually, https://www.theguardian.com/music/2019/nov/07/ti-rapper-daughter-hymen-check-outrage [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Bińczyk Ewa (2002), Nieklasyczna socjologia medycyny: praktyki medykalizacji jako praktyki władzy w ujęciu Michela Foucaulta, [w:] Włodzimierz Piątkowski (red.), W stronę socjologii zdrowia, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 181–195.
Google Scholar

Blank Hanne (2008), Virgin: The Untouched History, New York: Bloomsbury.
Google Scholar

Bręborowicz Andrzej K., Bręborowicz Grzegorz H. (2020), Diagnostyka ginekologiczna, [w:] Grzegorz H. Bręborowicz (red.), Położnictwo i ginekologia. Tom 1–2, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 425–429.
Google Scholar

Christianson Monica, Eriksson Carola (2013), Myths and misconceptions: Midwives’ perception of the vaginal opening or hymen and virginity, „British Journal of Midwifery”, vol. 21(2), s. 54–61, https://doi.org/10.12968/bjom.2013.21.2.108
Google Scholar

Cinthio Hanna (2015), “You go home and tell that to my dad!” Conflicting Claims and Understandings on Hymen and Virginity, „Sexuality & Culture”, vol. 19, s. 172–189, https://doi.org/10.1007/s12119-014-9253-2
Google Scholar

Crosby Sondra S., Oleng Nicolette, Volpellier Muriel M., Mishori Ranit (2020), Virginity testing: recommendations for primary care physicians in Europe and North America, „BMJ Glob Health”, vol. 5(1), e002057, s. 1–6, http://dx.doi.org/10.1136/bmjgh-2019-002057
Google Scholar

Długołęcka Alicja (2020), Kiedy dziewictwo jest problemem? Dziewictwo w perspektywie holistycznej, [w:] Agnieszka Gajewska, Maciej Michalski (red.), Kultury dziewictwa, Poznań: Wydział Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza, s. 15–35.
Google Scholar

Drosdzol-Cop Agnieszka, Skrzypulec-Plinta Violetta (2016), Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Pierwsza wizyta osoby małoletniej u lekarza ginekologa, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna”, t. 1, nr 2, s. 83–85, https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/issue/view/3798 [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Drosdzol-Cop Agnieszka, Orszulak Dominika, Wilk Katarzyna (2020), Ginekologia dziecięca i dziewczęca – wybrane zagadnienia, [w:] Grzegorz H. Bręborowicz (red.), Położnictwo i ginekologia. Tom 2, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 249–264.
Google Scholar

Drosdzol-Cop Agnieszka, Skrzypulec-Plinta Violetta, Guzik-Makaruk Ewa M., Drozdowska Urszula, Huzarska Dorota (2019), Rekomendacje Grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące badania ginekologicznego i leczenia osoby małoletniej (stan na 1.01.2020 r.), „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna”, t. 4, nr 4, s. 164–167, https://journals. viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/issue/view/4786 [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Foucault Michel (1976), Trzeba bronić społeczeństwa: wykłady w Collège de France, przełożyła Małgorzata Kowalska, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Foucault Michel (1995), Historia seksualności, przełożyli Bogdan Banasiak, Tadeusz Komendant, Krzysztof Matuszewski, Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Google Scholar

Foucault Michel (1999), Narodziny kliniki, przełożył Paweł Pieniążek, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Gorajska Małgorzata, Kuik Marianna, Laube Jowita, Liszewska Urszula, Madej Olga (2018), Edukacja seksualna w Polsce w kontekście promocji zdrowia seksualnego vs tabu seksualne, „Psychoseksuologia”, vol. 4, s. 110–120, https://issuu.com/psychoseksuologia/docs/gorajska_psychoseksuologia [dostęp: 31.03.2023].
Google Scholar

Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton” (2011), Skąd wiesz? Jak wygląda edukacja seksualna w polskich domach, https://ponton.org.pl/wp-content/uploads/2018/09/Sk%C4%85d-wiesz-RAPORT_ostateczny.pdf [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton” (2014), Bezpieczny fotel? Kampania na rzecz dobrej opieki ginekologicznej. Raport, https://ponton.org.pl/wp-content/uploads/2018/09/bezpieczny_fotel_raport_2014.pdf [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Gruszka Jakub, Wrześniewska Marzena, Adamczyk-Gruszka Olga (2014), Wizyta u ginekologa – aspekt psychologiczny, diagnostyczny i leczniczy, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 20, nr 2, s. 126–130, https://doi.org/10.5604/20834543.1112224
Google Scholar

Hegazy Abdelmonem A., Al-Rukban Mohammad O. (2012), Hymen: Facts and conceptions, „theHealth”, vol. 3(4), s. 109–115, https://www.researchgate.net/publication/260578888_Hymen_Facts_and_conceptions [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Imperforate Hymen (b.r.), https://www.childrenscolorado.org/conditions-and-advice/conditions-and-symptoms/conditions/imperforate-hymen/ [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Izdebski Zbigniew (2012), Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Studium badawcze, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Jewtuch Katarzyna (2020), Współczesna edukacja seksualna dzieci i młodzieży w Polsce – rekonesans, diagnoza, perspektywy, „Filoteknos”, vol. 10, s. 470–480, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-ed786727-fe81-4069-b02d-8adddcdbe0fb [dostęp: 31.03.2023].
Google Scholar

Jeznach Alicja (2021), Zajęcia z edukacji seksualnej nie istnieją. Istnieją lekcje WDŻ-u. Polska edukacja seksualna z perspektywy młodych dorosłych, „Fabrica Societatis”, no. 4, s. 107–112, https://doi.org/10.19195/142697
Google Scholar

Karwowska Anita (2017), W Polsce wizyta u lekarza pierwszego kontaktu trwa dwa razy krócej niż w Szwecji czy USA, https://wyborcza.pl/TylkoZdrowie/7,137474,22677652,w-polsce-wizyta-u-lekarza-pierwszego-kontaktu-trwa-dwa-razy.html?disableRedirects=true [dostęp: 1.04.2023].
Google Scholar

Kellogg Nancy D., Menard Shirley W., Santos Annette (2004), Genital Anatomy in Pregnant Adolescents: “Normal” Does Not Mean “Nothing Happened”, „Pediatrics”, vol. 113(1), s. e67–e69, https://doi.org/10.1542/peds.113.1.e67
Google Scholar

Mayntz Renate, Holm Kurt, Hubner Peter (1985), Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, przełożyła Wanda Lipnik, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (2018), Dostępność świadczeń ginekologiczno-położniczych finansowanych ze środków publicznych na terenach wiejskich. Lata 2016–2017, https://www.nik.gov.pl/plik/id,17640,vp,20221.pdf [dostęp: 2.04.2023].
Google Scholar

O’Connell Helen, Eizenberg Norm, Rahman Marzia, Cleeve Joan (2008), The Anatomy of the Distal Vagina: Towards Unity, „The Journal of Sexual Medicine”, vol. 5(8), s. 1883–1891, https://doi.org/10.1111/j.1743-6109.2008.00875.x
Google Scholar

Opieka ginekologiczna dla dziewcząt – interwencja w NFZ (2020), https://federa.org.pl/poradnie_dziewczeta/ [dostęp: 2.04.2023].
Google Scholar

Pietrzak Agnieszka (2021), Przychodzi Polka do ginekologa (albo i nie), https://rownosc.eu/przychodzi-polka-do-ginekologa-albo-i-nie/ [dostęp: 2.04.2023].
Google Scholar

Seidman Steven (2012), Społeczne tworzenie seksualności, przełożył Paweł Tomanek, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia (b.r.), Zaprowadź dziecko na bilans zdrowia, https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/zaprowadz-dziecko-na-bilans-zdrowia [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Stelmach Monika (2022), Aż 13 proc. Polek w ogóle nie korzysta z wizyt u ginekologa – wyniki raportu, https://www.termedia.pl/ginekologia/Az-13-proc-Polek-w-ogole-nie-korzysta-z-wizyt-u-ginekologa-wyniki-raportu,47052.html [dostęp: 2.04.2023].
Google Scholar

Strumińska-Kutra Marta, Koładkiewicz Izabela (2012), Studium przypadku, [w:] Dariusz Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 1–40.
Google Scholar

Thorwald Jurgen (2016), Ginekolodzy, Warszawa: Wydawnictwo Marginesy.
Google Scholar

Vanderzee Vanessa A. (2017), Accessing health care on the asexual spectrum: A feminist analysis of patient-practitioner relationships and compulsory sexuality in medical discourse, http://hdl.handle.net/1957/61564 [dostęp: 25.11.2022].
Google Scholar

Waszyńska Katarzyna, Groth Jarosław, Kowalczyk Robert (2013), Kontrowersje wokół współczesnej edukacji seksualnej. Teoria i (nie)rzeczywistość, „Studia Edukacyjne”, nr 24, s. 165–179, https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/6818 [dostęp: 31.03.2023].
Google Scholar

Zawadzka Anna (2013), Ciało i piętno. Defloracja jako wytwarzanie kobiecości, „Studia Litteraria et Historica”, no. 2, s. 472–527, https://doi.org/10.11649/slh.2013.020
Google Scholar

Zawadzka Anna (2015), Ten pierwszy raz. Konstruowanie heteroseksualności, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2025-02-28 — zaktualizowane 2025-03-14

Wersje

Jak cytować

Stefaniak, K. (2025). Czy dziewictwo może być problemem? Wizyty ginekologiczne osób nieaktywnych seksualnie z perspektywy socjologicznej. Przegląd Socjologii Jakościowej, 21(1), 98–121. https://doi.org/10.18778/1733-8069.21.1.05 (Original work published 28 luty 2025)

Numer

Dział

Artykuł

Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.