Niewidzące spojrzenie: niepełnosprawność wzroku jako zasób w pracy meksykańskich artystów

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.18.3.07

Słowa kluczowe:

studia o niepełnosprawności, sztuka, Meksyk, zasób, niepełnosprawność wzroku

Abstrakt

Studia o niepełnosprawności to dyscyplina rozwijająca się prężnie, ale najczęściej koncentrująca się na świecie anglosaskim. W swoich poszukiwaniach badacze tego nurtu zazwyczaj skupiają się na dekonstruowaniu powszechnych stereotypów i odkrywaniu systemowej dyskryminacji. Choć podejmowanych jest coraz więcej inicjatyw typu disability pride, to wydaje się, że wciąż afirmatywne podejście do niepełnosprawności jest w mniejszości. Artykuł jest propozycją wyjścia poza wspomniane powyżej schematy. Wkraczając w krąg kultury latynoamerykańskiej, autorka stara się zbadać, w jakim stopniu dotychczasowe ustalenia studiów o niepełnosprawności mają tam zastosowanie. Proponując rozpatrywanie niepełnosprawności w kategorii zasobu, chcę poszerzyć afirmatywne spojrzenie na niepełnosprawność.

Celem artykułu jest krytyczny namysł nad kreatywnym potencjałem niepełnosprawności wzroku, wykorzystywanym przez meksykańskich niewidomych i słabowidzących artystów w procesie twórczym. Na podstawie badań przeprowadzonych w latach 2020–2022 autorka argumentuje, że wykorzystują oni swoją niepełnosprawność jako zasób w działalności twórczej. Wyróżnia cztery aspekty działania niepełnosprawności wzroku jako zasobu w pracy artystycznej: inspirację, reprezentację, nieokulocentryczną wyobraźnię oraz dostępność.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Monika Dubiel - University of Warsaw

Holds Master degrees from University of Warsaw in Psychology and Spanish Philology, both obtained within the College of Inter-area Individual Studies in the Humanities. Currently, she is a PhD student at the Faculty of Artes Liberales at the University of Warsaw. Her scientific interests include cultural studies and disability studies with a special focus on the topic of disability in the culture of Latin America. Additionally, she is also interested in the themes of the accessibility of culture for people with disabilities as well as activism of people with disabilities.

Bibliografia

Alaniz, José. 2014. Death, Disability, and the Superhero: The Silver Age and Beyond. Jackson, MS: University Press of Mississippi.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14325/mississippi/9781628461176.001.0001

Angrosino, Michael. 2007. Doing Ethnographic and Observational Research. London: SAGE Publications.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781849208932

Antebi, Susan. 2009. Carnal Inscriptions: Spanish American Narratives of Corporeal Difference and Disability. New York, NY: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230621664

Barnes, Colin. 1991. Disabled people in Britain and discrimination: A case for antidiscrimination legislation. London: Hurst and Co.
Google Scholar

Bolt, David. 2014. The Metanarrative of Blindness: A Re-reading of Twentieth-Century Anglophone Writing. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3998/mpub.5725818

Bolt, David. 2015. “Not forgetting happiness: The tripartite model of disability and its application in literary criticism.” Disability & Society 30(7):1103–1117.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09687599.2015.1071240

Bourdieu, Pierre. 1986. “The Forms of Capital.” Pp. 241–258 in Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, edited by J. Richardson. New York, NY: Greenwood. Retrieved May 7, 2022 https://www.marxists.org/reference/subject/philosophy/works/fr/bourdieu-forms-capital.htm#n11
Google Scholar

Bruce, Stanley L., Campbell R. McConnell and Sean M. Flynn. 2013. Essentials of Economics. New York, NY: McGraw Hill.
Google Scholar

Coleman, James S. 1990. Foundations of Social Theory. Cambridge, MA, London: The Belknap Press of Harvard University Press.
Google Scholar

Cooley Jessica and Ann M. Fox. 2014. “Disability Art, Aesthetics and Access: Creating Exhibitions in a Liberal Arts Setting.” Disability Studies Quarterly 34(1). Retrieved May 7, 2022 https://dsq-sds.org/article/view/3288/3530
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18061/dsq.v34i1.3288

Donoghue, Christopher. 2003. “Challenging the Authority of the Medical Definition of Disability.” Disability & Society 18:199–208.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/0968759032000052833

Dubiel, Monika. 2021. „«Piss On Pity!». O roli wulgaryzmów w języku ruchu na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami.” Pp. 167–187 in Poetyki protestu, edited by M. Kopcik, K. Kulpa, A. Piniewska, P. Sidorowicz and D. Ulicka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323552567.pp.167-186

Finkelstein, Victor. 1980. Attitudes and Disabled People. New York, NY: World Rehabilitation Fund.
Google Scholar

Flick, Uwe. 2007. Designing Qualitative Research. London, Los Angeles, CA, New Delhi, Singapore, Washington D.C.: Sage Publications.
Google Scholar

Friedson, Eliot. 1965. “Disability as Social Deviance.” Pp. 71–99 in Sociology and Rehabilitation, edited by M.B. Sussman. New York, NY: Arno Press.
Google Scholar

Garland-Thomson, Rosemary. 1997. Extraordinary Bodies: Figuring Physical Disability in American Culture and Literature. New York, NY: Columbia University Press.
Google Scholar

Gilman, Greg. 2013. “Hollywood’s Disabled Actors Protest NBC’s ‘Ironside ’Casting – When Is It Their Turn?” The Wrap, May 20, 2013. Retrieved May 10, 2022 https://www.thewrap.com/hollywoods-disabled-react-ironside-casting-all-we-want-chance-91886/
Google Scholar

Goffman, Erving. 1963. Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Google Scholar

Hadley, Bree and Donna McDonald. 2019. The Routledge Handbook of Disability Arts, Culture, and Media. Abingdon, New York, NY: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781351254687

Hammersley, Martyn and Paul Atkinson. 1995. Ethnography: Principles in Practice. London: Routledge.
Google Scholar

Harris, Scott J. 2014. “Able-Bodied Actors and Disability Drag: Why Disabled Roles are Only for Disabled Performers.” RogerEbert.com, March 7, 2014. Retrieved May 11, 2022 https://www.rogerebert.com/features/disabled-roles-disabled-performers
Google Scholar

Hobfoll, Steven E. 2002. “Social and Psychological Resources and Adaptation.” Review of General Psychology 6(4):307–324.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/1089-2680.6.4.307

Hughes, Bill and Kevin Paterson. 1997. “The Social Model of Disability and the Disappearing Body: Towards a Sociology of Impairment.” Disability & Society 12(2):325–340.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09687599727209

Johnson, Merri Lisa and Robert McRuer. 2014. “Introduction.” Journal of Literary & Cultural Disability Studies 8(2):127–147.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3828/jlcds.2014.12

Johnston, Kirsty. 2016. Disability Theatre and Modern Drama: Recasting Modernism. London, New York, NY: Bloomsbury.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781408185179

Kleege, Georgina. 2018. More than Meets the Eye: What Blindness Brings to Art. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780190604356.001.0001

Konecki, Krzysztof. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kozinets, Robert V. 2010. Netnography: Doing Ethnographic Research Online. London, Thousand Oaks, CA, New Delhi: Sage Publications.
Google Scholar

Kuppers, Petra. 2003. Disability and Contemporary Performance: Bodies on the Edge. Abingdon, New York, NY: Routledge.
Google Scholar

Kuppers, Petra (ed.). 2019. Disability Arts and Culture Methods-and-Approaches. Bristol, Chicago, IL: Intellect-Books.
Google Scholar

Leslie, Paul J. 2014. Potential not Pathology. London: Karnac Books Ltd.
Google Scholar

Lin, Nan. 1982. “Social Resources and Instrumental Action”. Pp. 131–145 in Social Structure and Network Analysis, edited by P.V. Marsden, N. Lin. Beverly Hills, CA: Sage.
Google Scholar

Maldonado Ramírez, Jhonatthan. 2018. “Sexualidad y síndrome de Down: ¿Crees que ellos no quieren tocar y ser tocados?” Pp. 59–71 in La salud frente a las diversas sexualidades, edited by A.A. Ortega, A.V. Gatica. Fundación Arcoíris por el Respeto a la Diversidad Sexual.
Google Scholar

McRuer, Robert and Anna Mollow (eds.). 2012. Sex and Disability. Durham, London: Duke University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9780822394877

Mitchell, David T. and Sharon L. Snyder. 2000. Narrative Prosthesis: Disability and the Dependencies of Discourse. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3998/mpub.11523

Oliver, Michael. 1996. Understanding Disability: From Theory to Practice. Basingstoke: Macmillan.
Google Scholar

Pritchett, August. n.d. “Should non-disabled actors play disabled characters?” URevolution.com. Retrieved May 15, 2022 https://www.urevolution.com/should-non-disabled-actors-play-disabled-characters/
Google Scholar

Siebers, Tobin. 2008. Disability Theory. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press.
Google Scholar

Silverman, David. 2005. Doing Qualitative Research. A Practical Handbook. London, Thousand Oaks, CA, New Delhi: Sage Publications.
Google Scholar

Stanislavski, Constantin. 1989. An Actor Prepares. Translated by E. Reynolds Hapgood. New York, NY: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203827611

Swain, John and Sally French. 2000. “Towards an Affirmation Model of Disability.” Disability & Society 15(4):569–582.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09687590050058189

Ślęzak, Izabela. 2021. “Zło konieczne, substytut, szansa – wykorzystanie komunikatora Skype w badaniach jakościowych.” Przegląd Socjologii Jakościowej 17(4):88–113.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.17.4.05

Taylor, Sunaura. 2017. Beasts-of-Burden: Animal and Disability Liberation. New York, NY: The New Press.
Google Scholar

Thompson, Hannah and Vanessa Warne. 2018. “Blindness Arts: An Introduction.” Disability Studies Quarterly 38(3). Retrieved May 7, 2022 https://dsq-sds.org/article/view/6480/5071
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18061/dsq.v38i3.6480

Trojanowska, Milena. 2020. “Komu wolno pójść na randkę? O seksualności osób z niepełnosprawnościami.” Przegląd Socjologii Jakościowej 16(3):56–69.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.3.04

Zimmermann, Erich W. 1933. World Resources and Industries. New York, NY: Harper & Brothers.
Google Scholar

Opublikowane

2022-08-31

Jak cytować

Dubiel, M. (2022). Niewidzące spojrzenie: niepełnosprawność wzroku jako zasób w pracy meksykańskich artystów. Przegląd Socjologii Jakościowej, 18(3), 120–137. https://doi.org/10.18778/1733-8069.18.3.07

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.