Protesty rodziców osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Wyniki badań jakościowych wśród uczestników i sojuszników

Abstrakt

Artykuł dotyczy protestu organizowanego przez rodziców, opiekunów, osoby z niepełnosprawnościami i ich sympatyków w gmachu Sejmu RP w 2018 roku. Trwał on 42 dni i był wspierany regularnie przez „mniejsze” protesty organizowane przed budynkiem Sejmu oraz sporadycznie w kilku miastach Polski. Był to drugi ogólnopolski protest ruchu rodziców osób niepełnosprawnych (RON) w polskim parlamencie – pierwszy odbył się w 2014 roku (artykuł również odnosi się do tego wydarzenia).

Opracowanie ma na celu przedstawienie i omówienie zjawiska protestu w 2018 roku na dwóch płaszczyznach. Na poziomie mikro zrekonstruowano znaczenie protestu dla jego uczestników i sympatyków. Przedstawiono indywidualne motywacje, postawy wobec protestu, subiektywne postrzeganie całej akcji oraz jej miejsca w życiu uczestników i sympatyków. Na drugim poziomie (zbiorowym) protest ulokowano wśród innych działań prowadzonych przez formalne i nieformalne grupy oraz organizacje osób niepełnosprawnych lub działające w ich imieniu. Zidentyfikowano także zyski i straty protestu, zwłaszcza z subiektywnej perspektywy uczestników. Zastosowano podejście jakościowe, które obejmowało przeprowadzenie indywidualnych pogłębionych wywiadów z uczestnikami i sympatykami protestu. Uczestnicy badania zostali wybrani według celowego schematu doboru próby. Ogólny przegląd wyników pokazuje, że chociaż nie ma znaczących różnic w opiniach opiekunów na temat konieczności protestu, to różne są opinie na temat jego przebiegu. Protest pokazał, że środowisko opiekunów osób z niepełnosprawnościami jest heterogeniczne. Krótki przegląd literatury nie wyjaśnia, czy był to protest rodziców, czy osób niepełnosprawnych. To zamieszanie pokazuje, że mimo protestów nadal istnieje tendencja do postrzegania rodziców (opiekunów) i osoby z niepełnosprawnością jako nierozłącznej całości.