Ruch społeczny czy subkultura? Alterglobaliści w Europie Środkowej i Wschodniej

Grzegorz Piotrowski

doi:10.18778/1733-8069.11.4.07

Autor

Grzegorz Piotrowski Södertörn University, School of Social Sciences, SE-141 89 Huddinge, Sweden

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.4.07

Słowa kluczowe:

alterglobalizm, ruchy społeczne, Europa Środkowa i Wschodnia, subkultura, globalizacja

Abstrakt

Większość badań nad ruchem alterglobalistycznym koncentruje się na Europie Zachodniej i Ameryce Północnej, od czasu do czasu uwzględniając inne części świata. Badania na temat tego ruchu w krajach postsocjalistycznych Europy Środkowej i Wschodniej są mniej niż wyczerpujące i rzadko podejmowane z perspektywy porównawczej. Niniejszy artykuł ma na celu wypełnienie tej luki poprzez opisanie kluczowych wydarzeń z historii tego ruchu, jak również genealogii oddolnego aktywizmu w regionie. Ruch alterglobalistyczny rozwinął się w środowisku wrogo nastawionym do lewicowych ideologii i grup. Niniejszy artykuł ma wyjaśnić nie tylko rozwój ruchu alterglobalistycznego w regionie, lecz także jego źródła. Stawia również pytania o naturę ruchu i sposobów jego analizy ‒ jako upolitycznionego ruchu społecznego lub subkultury i stylu życia. Bliskie związki oddolnych ruchów społecznych oraz subkultury i kontrkultury w Europie Środkowej i Wschodniej mogą sugerować nowe i świeże spojrzenie na badania ruchów społecznych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Grzegorz Piotrowski - Södertörn University, School of Social Sciences, SE-141 89 Huddinge, Sweden

Grzegorz Piotrowski pracuje w Sztokholmie na Södertörn University i specjalizuje się w socjologii ruchów społecznych, anarchizmu, procesach demokratyzacji i zagadnieniach społeczeństwa obywatelskiego. Swój doktorat otrzymał w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim, później przebywał jako Junior Fellow w Collegium Budapest. Jest także zaangażowany w fundację Międzynarodowe Centrum ds. Badań i Analiz (ICRA).

Bibliografia

Ackermann Paul, DuVall Jack, eds. (2001) A Force More Powerful. New York: Palgrave Macmillian.
Google Scholar

Cisař Ondrej (2013) Post-Socialist Social Movements [w:] David Snow i in., eds., The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Social and Political Movements. London, New York: Blackwell [dostęp 14 lutego 2013 r.]. Dostępny w Internecie http://onlinelibrary.wiley.com/book/10.1002/9780470674871
Google Scholar

Ciszewski Piotr (2013) Antykomunizm 2013 ‒ studium choroby. lewica.pl [dostęp 20 października 2014 r.]. Dostępny w Internecie http://lewica.pl/?id=27865&tytul=Piotr-Ciszewski%3AAntykomunizm-2013---studium-choroby
Google Scholar

Day Richard (2005) Gramsci Is Dead: Anarchist Currents in the Newest Social Movements. London: Pluto Press.
Google Scholar

della Porta Donatella, Diani Mario (2009) Ruchy społeczne: wprowadzenie. Przełożyła Agata Sadza. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

della Porta Donatella, Tarrow Sidney, eds. (2005) Transnational Protest & Global Activism. Oxford: Rowman.
Google Scholar

Diani Mario (2009) The Structural Bases of Protest Events, Multiple Memberships, and Civil Society Networks in the 15 February 2003 Anti-War Demonstrations. „Acta Sociologica”, vol. 52, no. 1, s. 63‒83.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0001699308100634

Ekiert Grzegorz, Foa Ricardo (2011) Civil Society Weakness in Post Communist Europe: A Preliminary Assessment. „Carlo Alberto Notebooks”, no. 198, s. 1–45.
Google Scholar

Fagan Adam, Carmin Joe (2014) Green Activism in Post-Socialist Europe and the Former Soviet Union. London: Ashgate.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781315872742

Fernandez Luis (2008). Policing dissent: Social control and the anti-globalization movement. London: Rutgers University Press.
Google Scholar

Fisher Dana R. (2010) COP-15 in Copenhagen: How the Merging of Movements Left Civil Society Out in the Cold. „Global Environmental Politics”, vol. 10, no. 2, s. 11‒17.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1162/glep.2010.10.2.11

Freeman Joe (1972) Tyranny of Structurelessness. „The Second Wave”, vol. 2, no. 1, s. 20.
Google Scholar

Giugni Marco (2002) Explaining Cross-National Similarities Among Social Movements [w:] Jackie Smith, Hank Johnston, eds., Globalization and Resistance: Transnational Dimensions of Social Movements. Lanham: Rowman and Littlefield Publishers, s. 13–29.
Google Scholar

Graeber David (2009) Direct Action: An Ethnography. Oakland: AK Press.
Google Scholar

Juris Jeffrey (2008) Networking Futures. The Movements Against Corporate Globalization. Durham: Duke University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1215/9780822389170

Juris Jeffrey, Pleyers Geoffrey (2009) Alter-Activism: Emerging Cultures of Participation Among Young Global Justice Activists. „Journal of Youth Studies”, vol. 12, no. 1, s. 57‒75.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676260802345765

Kenney Padraic (2005) Rewolucyjny karnawał: Europa Środkowa 1989. Przełożył Piotr Szymor. Wrocław: Kolegium Europy Wschodniej.
Google Scholar

Klein Naomi (2009) Doktryna szoku: jak współczesny kapitalizm wykorzystuje klęski żywiołowe i kryzysy społeczne. Przełożyła H. Jankowska. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
Google Scholar

Koubek Martin (2010) Do-It-Yourself Activism in Central Eastern Europe: The Case of Brno Hardcore Scene in Czech Republic [dostęp 30 kwietnia 2013 r.]. Dostępny w Internecie http://ispo.fss.muni.cz/uploads/2download/koubek.pdf
Google Scholar

Krzemiński Ireneusz, red. (2006) Wolność, równość, odmienność: nowe ruchy społeczne w Polsce początku XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe i Profesjonalne.
Google Scholar

Kubarczyk Grażyna (2009) Polityczny antyfaszyzm? „Przegląd Anarchistyczny”, t. 10, s. 63‒70.
Google Scholar

Leach Darcy (2008) An Elusive “We”: Antidogmatism, Democratic Practice, and the Contradictory Identity of the German Autonomen. „American Behavioral Scientist”, vol. 52, s. 1042–1068.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0002764208327674

Marcus George E. (1995) Ethnography in/of the World System: The Emergence of Multi-Sited Ethnography. „Annual Review of Anthropology”, vol. 24, s. 95–117.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.an.24.100195.000523

Marcus Greil (2009) Lipstick Traces. A Secret History of the Twentieth Century. Boston: Harvard University Press.
Google Scholar

Martin Greg (2013) Subcultures and Social Movements [w:] David Snow i in., eds., The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Social and Political Movements. London: Blackwell [dostęp 14 lutego 2013 r.]. Dostępny w Internecie http://onlinelibrary.wiley.com/book/10.1002/9780470674871
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470674871.wbespm202

Melucci Alberto (1989) Nomads of the Present: Social Movements and Individual Needs in Contemporary Society. Berkley: University of California Press.
Google Scholar

Melucci Alberto (1996) Challenging Codes: Collective Action in the Information Age. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511520891

Navrátil Jiři (2010) Between the Spillover and the Spillout. „Czech Sociological Review”, vol. 46, no. 6, s. 913‒944.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.13060/00380288.2010.46.6.03

Notes from Nowhere (2003) We Are Everywhere: The Irresistible Rise of Global Anticapitalism. New York: Verso.
Google Scholar

Ost David (2007) Klęska „Solidarności”: gniew i polityka w postkomunistycznej Europie. Przełożyła H. Jankowska. Warszawa: Muza.
Google Scholar

Piotrowski Grzegorz (2010) Between the Dissidents and the Regime: Young People by the End of the 1980s in Central and Eastern Europe. „Debatte: Journal of Contemporary Central and Eastern Europe”, vol. 18, no. 2, s. 145‒162.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/0965156X.2010.509098

Piotrowski Grzegorz (2011) Squatted Social Centers in Central and Eastern Europe. ICRA Working Paper Series no. 1/2011.
Google Scholar

Pomieciński Adam (2010) Bunt przeciwko zepsutej kulturze. „Czas Kultury”, t. 4, nr 157, s. 30‒35.
Google Scholar

Ramet Sabina (1995) Social Currents in Eastern Europe: The Sources and Consequences of the Great Transformation. Durham: Duke University Press.
Google Scholar

Rousselle Duane, Evren Süreyya, eds. (2011) Post-Anarchism: A Reader. London: Pluto.
Google Scholar

Thornton Sarah (1995) Club Cultures: Music, Media, and Subcultural Capital. London: Polity Press.
Google Scholar

Tilly Charles (2004) Social Movements, 1768-2004. Boulder: Paradigm Press.
Google Scholar

Tilly Charles, Tarrow Sidney (2006) Contentious Politics. Boulder: Paradigm Press.
Google Scholar

Tyszka Juliusz (1998) The Orange Alternative: Street Happenings as Social Performance in Poland under Martial Law. „New Theatre Quarterly”, vol. 14, no. 56, s. 311‒323.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0266464X00012392

Urbański Jarosław (2009) Anarchizm – kryzys i transformacja. „Przegląd Anarchistyczny”, t. 9, s. 78‒111.
Google Scholar

Waluszko Janusz (2009) Ruch społeczeństwa alternatywnego [w:] Damian Kaczmarek, red., Ruch społeczeństwa alternatywnego 1983–1991. Poznań: Bractwo Trojka, s. 5–39.
Google Scholar

Weinzierl Rupert, Muggleton David (2003) What Is ‘Post-subcultural Studies’ Anyway? [w:] Rupert Wienzierl, David Muggleton, eds., The Post-Subcultures Reader. Oxford, New York: Berg, s. 3‒25.
Google Scholar

Yuen Eddie, Burton-Rose David, Katsiaficas George, eds. (2004) Confronting Capitalism: Dispatches from a Global Movement. Brooklyn: Soft Skull Press.
Google Scholar

Załęski Paweł S. (2012) Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Żuk Piotr (2001) Społeczeństwo w działaniu: ekolodzy, feministki, skłotersi: socjologiczna analiza nowych ruchów społecznych w Polsce. Warszawa: Scholar.
Google Scholar