Badacz z Polski na Ukrainie: problemy metodologiczne

Anna Wylegała

doi:10.18778/1733-8069.9.4.09

Autor

Anna Wylegała Instytut Filozofii i Socjologii PAN

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.4.09

Słowa kluczowe:

wywiad biograficzno-narracyjny, badania jakościowe, pamięć biograficzna, analiza narracji, relacje polsko-ukraińskie, druga wojna światowa

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza metodologicznych aspektów prowadzenia badań w obcym kulturowo środowisku, w sytuacji różnic językowych i różnych identyfikacji narodowych badacza i rozmówcy. Analiza problemu podjęta została na przykładzie badań terenowych zrealizowanych przez polską badaczkę na Ukrainie. Staram się odpowiedzieć na pytanie, czy odmienna narodowość ma w takiej sytuacji wpływ na interakcję z rozmówcami oraz otrzymywany materiał, czy jest ona obciążeniem czy zaletą, a także w jaki sposób można ten wpływ kontrolować. Interesuje mnie kwestia kontaktu z rozmówcami i interakcji podczas samego wywiadu oraz różnego rodzaju przypadki modyfikowania narracji przez rozmówcę ze względu na odmienną identyfikację narodową badacza. Prezentację poszczególnych problemów pojawiających się w toku realizacji badań i analizy materiału ilustruję fragmentami nagranych w ramach badań wywiadów.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Anna Wylegała - Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Anna Wylegała, absolwentka Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk, socjolog, tłumaczka z języka ukraińskiego. Adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Współpracowniczka Ośrodka KARTA. Obszar zainteresowań: pamięć biograficzna i społeczna, relacje polsko-ukraińskie, metodologia badań jakościowych.

Bibliografia

Babiński Grzegorz (2004) Metodologia a rzeczywistość społeczna. Dylematy badań etnicznych. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Dyczok Marta (2000) The Grand Alliance and Ukrainian Refugees. New York: St. Martin’s Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230596498

Filipkowski Piotr (2006) Historia mówiona i wojna [w:] Sławomir Buryła, Paweł Rodak, red., Wojna. Doświadczenie i zapis – nowe źródła, problemy, metody badawcze. Kraków: Universitas, s. 13–36.
Google Scholar

Filipkowski Piotr (2010) Historia mówiona i wojna: doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Hrynewycz Władysław (2005) Mit wijny ta wijna mitiw. „Krytyka”, nr 5 (91), s. 2–8.
Google Scholar

Inowlocki Lena (1993) Grandmothers, Mothers and Daughters. Intergenerational Transmission in Displaced Families in Three Jewish Communities. “International Yearbook of Oral History and Life Stories”, t. 2, Daniel Bertaux i Paul Thompson, eds., Between Generations. Family Models, Myths and Memories. Oxford University Press, s. 139–154.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781351314084-9

Kaźmierska Kaja (1996) Wywiad narracyjny – technika i pojęcie analityczne [w:] Marek Czyżewski, Andrzej Piotrowski, Alicja Rokuszewska-Pawełek, red., Biografia a tożsamość narodowa. Łódź: Wydawnictwo UŁ, s. 35–45.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2008) Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2012) Wprowadzenie [w:] taż, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Wydawnictwo Nomos, s. 17–31.
Google Scholar

Konieczna Joanna (2001) Polska – Ukraina: wzajemny wizerunek. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Google Scholar

Marples David R. (2008) Heroes and Villains. Creating National History in Contemporary Ukraine. Budapest: New York: Central European University Press.
Google Scholar

Nijakowski Lech M. (2006) Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Nowak Jacek (2011) Społeczne reguły pamiętania. Antropologia pamięci zbiorowej. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
Google Scholar

Riemann Gerhard, Schütze Fritz (1992) „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych. „Kultura i Społeczeństwo”, t. 36, nr 2, s. 89–111.
Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek Alicja (2002) Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Rosenthal Gabriele, Bar-On Daniel (1992) A Biographical Case Study of Victimizer’s Daughter’s Strategy: Pseudo-Identification with the Victims of Holocaust. „Journal of Narrative and Life History”, nr 2, s. 105–127.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1075/jnlh.2.2.02bio

Rosenthal Gabriele, red., (2010) The Holocaust in Three Generations. Families of Victims and Perpetrators of the Nazi Regime. Opladen & Farmington Hills: Barbara Budrich Publishers.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvddzxt6

Szacka Barbara (2006) Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
Google Scholar

Tschuggnall Karoline, Welzer Harald (2002) Rewriting Memories: Family Recollections of the National Socialist Past in Germany. „Culture Psychology”, nr 8, s. 130–145.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1354067X02008001625

Wojakowski Dariusz (2002) Polacy i Ukraińcy: rzecz o pluralizmie i tożsamości na pograniczu. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Wyka Anna (1993) Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Google Scholar

Zowczak Magdalena, red., (2010) Na pograniczu „nowej Europy”. Polsko-ukraińskie sąsiedztwo. Warszawa: Wydawnictwo DIG i IEiAK UW.
Google Scholar

Zowczak Magdalena, Smyrski Łukasz, red., (2003) Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne. Warszawa: Wydawnictwo DIG i IEiAK UW.
Google Scholar