Metody mobilne i wizualne w praktyce badawczej. Zastosowanie fotospaceru w socjologicznych badaniach map mentalnych i zachowań terytorialnych ludzi

Marcjanna Nóżka; Natalia Martini

doi:10.18778/1733-8069.11.4.02

Autor

Marcjanna Nóżka Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków
Natalia Martini Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.4.02

Słowa kluczowe:

fotospacer, mapy mentalne, mobilność, wizualność, przestrzeń

Abstrakt

Artykuł zawiera wprowadzenie do założeń metodologicznych badań, których celem była identyfikacja map mentalnych zamieszkiwanej okolicy i zachowań terytorialnych osób doświadczających wykluczenia w różnych sferach życia. W tekście znalazły się także odniesienia do cząstkowych wyników badań, opracowanych na podstawie danych zebranych z wykorzystaniem poznawczej schematyzacji ścieżek, wspomaganej fotospacerem. Na tej podstawie wyróżniono typowe sposoby bycia w przestrzeni i doświadczania jej przez badanych. Autorki tekstu omawiają teoretyczne i metodologiczne implikacje sięgania po metody wizualne i mobilne w procesie wzbudzania i gromadzenia wiedzy o przestrzeni; na końcu – odwołując się do praktyki terenowej – wskazują na korzyści oraz ograniczenia w ich zastosowaniu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogramy autorów

Marcjanna Nóżka - Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

Marcjanna Nóżka, dr, absolwentka etnologii i socjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Adiunkt w Instytucie Socjologii UJ. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół socjologii problemów społecznych, wykluczenia i marginalizacji społecznej, socjologii przestrzeni i poznania społecznego. Obecnie kierownik projektu NCN pn. Społeczne zamykanie (się) przestrzeni. Wpływ wykluczenia społecznego na postrzeganie i poznawczą schematyzację przestrzeni fizycznej oraz zachowania terytorialne osób wykluczonych oraz główny wykonawca w projekcie NCN pn. Różnice i granice w procesie tworzenia wielkomiejskich społeczności sąsiedzkich. Studium społeczno-przestrzenne.

Natalia Martini - Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

Natalia Martini, mgr, absolwentka kulturoznawstwa międzynarodowego i socjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Doktorantka w Instytucie Socjologii UJ. Jej zainteresowania naukowe to: metodologia badań jakościowych, socjologia miasta, socjologia życia codziennego. Członkini zespołu realizującego badania w ramach projektu Społeczne zamykanie (się) przestrzeni. Wpływ wykluczenia społecznego na postrzeganie i poznawczą schematyzację przestrzeni fizycznej oraz zachowania terytorialne osób wykluczonych pod kierownictwem dr Marcjanny Nóżki.

Bibliografia

Bell A. Paul i in. (2004) Psychologia środowiskowa. Przełożyli Maria Lewicka i in. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Cresswell Tim (2004) Place: A Short Introduction. Oxford: Blackwell.
Google Scholar

Czyński Marek (2006) Architektura w przestrzeni ludzkich zachowań. Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa w środowisku zbudowanym. Szczecin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej.
Google Scholar

de Certeau Michel (2008) Wynaleźć codzienność. Sztuki działania. Przełożyła Katarzyna Thiel-Jańczuk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Giddens Anthony (2003) Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji. Przełożył Stefan Amsterdamski. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Ingold Tim, Lee Jo (2006) Fieldwork on Foot: Perceiving, Routing, Socializing [w:] Simon Coleman, Peter Collins, eds., Locating the Field: Space, Place, and Context in Anthropology. Palo Alto: Ebrary, s. 67‒86.
Google Scholar

Jones Phil i in. (2008) Exploring Space and Place With Walking Interviews. „Journal of Research Practice”, vol. 4, no. 2, Art. D2 [dostęp 13 września 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://jrp.icaap.org/index.php/jrp/article/view/150/161
Google Scholar

Kusenbach Margarethe (2003) Street Phenomenology. The Go-Along as Ethnographic Research Tool. „Ethnography”, vol. 4, s. 455‒485.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/146613810343007

Lewicki Andrzej (1997) Procesy poznawcze i orientacja w otoczeniu [w:] Teresa Rzepa, wybór i oprac., Psychologia w szkole lwowsko-warszawskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 384–418.
Google Scholar

Libura Hanna (1990) Percepcja przestrzeni miejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Lynch Kevin (1960) The Image of the City. Cambridge: The Technology Press, Harvard University Press.
Google Scholar

Lynch Kevin (2011) Obraz miasta. Przełożył Tomasz Jeleński. Kraków: Wydawnictwo Archivolta.
Google Scholar

Nóżka Marcjanna, Smagacz-Poziemska Marta, red. (2013) Ludzie w przestrzeni – przestrzeń dla ludzi. Badanie i projektowanie przestrzeni dospołecznych na przykładzie Instytutu Socjologii UJ. Niepublikowany raport z badań [dokument cyfrowy]. Kraków: Instytut Socjologii UJ.
Google Scholar

Pink Sarah (2007) Walking With Video. „Visual Studies”, vol. 22, no. 3, s. 240‒252.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/14725860701657142

Raulet-Croset Nathalie, Borzeix Anni (2014) Researching Spatial Practices Through Commentated Walks: On the Move and Walking With. „Journal of Organizational Ethnography”, vol. 3, s. 27‒42.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1108/JOE-11-2012-0046

Trell Elen-Maarja, Van Hoven Bettina (2010) Making Sense of Place: Exploring Creative and (Inter)Active Research Methods With Young People. „Fennia”, vol. 88, s. 91‒104.
Google Scholar

Tuan Yi-Fu (1987) Przestrzeń i miejsce. Przełożyła Agnieszka Morawińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Wódz Kazimiera, red. (2013) Zapomniane miejsca, zapomniani ludzie. Restrukturyzacja ekonomiczna a zmiana kulturowa. Katowice: Śląsk.
Google Scholar

Znaniecki Florian (1938) Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, t. 1, s. 89–119.
Google Scholar