Anatomia nowoczesnej refleksyjności

Małgorzata Jacyno

doi:10.18778/1733-8069.9.3.03

Autor

Małgorzata Jacyno Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.3.03

Słowa kluczowe:

klasyfikacje, reklasyfikacje, nowoczesność, refleksyjność, psychoanaliza

Abstrakt

Celem artykułu jest rozważenie aktualności, wspólnej dla socjologii i antropologii, kwestii klasyfikacji. Rozpad klasyfikacji, reklasyfikacje i nieklasyfikowalność jednostek mają być charakterystyczne dla nowoczesności. Dystans wobec klasyfikacji to jeden z przejawów refleksyjności, która stała się rozruchem dla szeroko rozumianej mobilności jednostek. Coraz częściej „refleksyjność” jest problematyzowana i kwestionuje się rozumienie jej jako „wyzwolenie działania ze struktury”. Po pierwsze, zwraca się uwagę na nierówne rozdzielenie zasobów refleksyjności. Po drugie, wskazuje się na to, że refleksyjność i wytwarzanie klasyfikacji prywatnych podlegają regulacji w taki sposób, aby wytworzyć mobilność o właściwościach adaptacyjnych. „Nieklasyfikowalność” jednostek można widzieć wtedy jako zbiorowe wyobrażenie charakterystyczne dla nowoczesności. Pamiętniki nerwowo chorego Daniela P. Schrebera analizowane są jako przypadek ujawniający, jakie formy refleksyjności pełnią funkcje adaptacyjne.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Małgorzata Jacyno - Uniwersytet Warszawski

Małgorzata Jacyno pracuje w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jej główne publikacje to: Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej Pierre’a Bourdieu, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 1995; Dzieciństwo. Doświadczenie bez świata (wspólnie z Aliną Szulżycką), Oficyna Naukowa, Warszawa 1999; Kultura w czasach globalizacji, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2004 (współredaktorzy Aldona Jawłowska, Marian Kempnyy); Kultura indywidualizmu, PWN, Warszawa 2007; Kultura indiwidualizma, Gumanitarnyj Centr, Charków 2012; Kultura individualismu, Sociologické Nakladatelstvi, Praha 2012.

Bibliografia

Adkins Lisa (2008) Revisions: Gender and Sexuality in Late Modernity. Glasgow: Open University Press.
Google Scholar

Anidjar Gil (2012) Znaczenie życia [w:] Anna Legeżyńska, Ryszard Nycz, red., Teoria – literatura – życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej. Przełożyli Tomasz Wilczewski i Anna Kowalcze-Pawlik. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, s. 227–266.
Google Scholar

Bielik-Robson Agata (2008) „Na pustyni”. Kryptoteologie późnej nowoczesności. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Bourdieu Pierre (1982) Ce que parler veut dire. L’économie des echanges linguistiques. Paris: Fayard.
Google Scholar

Crary Jonathan (2009) Zawieszenia percepcji. Uwaga, spektakl i kultura nowoczesna. Przełożyli Łukasz Zaremba i Iwona Kurz. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Deleuze Gilles (2011) Logika sensu. Przełożył Grzegorz Wilczyński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Douglas Mary (2011) Jak myślą instytucje. Przełożyła Olga Siara. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Elias Norbert (2010) Czym jest socjologia? Przełożył Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar

Foucault Michel (2005) Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych. Przełożył Tadeusz Komendant. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
Google Scholar

Freud Zygmunt (1996) Charakter a erotyka. Przełożyli Robert Reszke i Dariusz Rogalski. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Gay Peter (2003) Freud. Życie na miarę epoki. Przełożyła Hanna Jankowska. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Illouz Eva (2008) Saving the Modern Soul. Therapy, Emotions, and the Culture of Self-Help. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/9780520941311

Kaufmann Jean-Claude (1992) La trame conjugale. Analyse du couple par son linge. Paris: Nathan.
Google Scholar

Kaufmann Jean-Claude (1999) La femme seule et le Prince charmant. Enquête sur la vie en solo. Paris: Nathan.
Google Scholar

Kaufmann Jean-Claude (2004) Ego. Socjologia jednostki. Przełożył Krzysztof Wakar. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Lash Scott (1999) Another Modernity. A Different Rationality. Oxford: Blackwell Publisher.
Google Scholar

Legendre Pierre (2011) Zbrodnia kaprala Lortiego. Traktat o Ojcu. Przełożyła Anastazja Dwulit. “Biblioteka Kwartalnika KRONOS”. Warszawa: Wydawnictwo Sic! Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
Google Scholar

Rose Nikolas (1990) Governing the Soul. The Shaping of the Private Self. London, New York: Routledge.
Google Scholar

Santner Eric L. (1996) My Own Private Germany. Daniel Paul Schreber’s Secret History of Modernity. New Jersey: Princeton University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9781400821891

Santner Eric L. (2001) On the Psychotheology of Everyday Life. Reflections on Freud and Rosenzweig. Chicago, London: University of Chicago Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226734897.001.0001

Schreber Daniel Paul (2006) Pamiętniki nerwowo chorego. Przełożyła Renata Darda-Staab. Kraków: Libron.
Google Scholar

Zaretsky Eli (2009) Sekrety duszy. Społeczna i kulturowa historia psychoanalizy. Przełożyła Magdalena Trzcińska. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Žižek Slavoj (2001) Przekleństwo fantazji. Przełożył Adam Chmielewski. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Žižek Slavoj (2005) Neighbors and Other Monsters: A Plea for Ethical Violence [w:] Žižek Slavoj, Eric L. Santner, Kenneth Reinhard, eds., The Neighbor. Three Inquiries in Political Theology. Chicago: The University of Chicago Press, s. 134–190.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226707402.001.0001