W stronę ontologii pola badań jakościowych

Grzegorz Bryda; Natalia Martini

doi:10.18778/1733-8069.12.4.02

Autor

Grzegorz Bryda Instytut Socjologii, Uniwersytet Jagielloński, 31-044 Kraków, ul. Grodzka 52
Natalia Martini Instytut Socjologii, Uniwersytet Jagielloński, 31-044 Kraków, ul. Grodzka 52

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.12.4.02

Słowa kluczowe:

ontologia dziedzinowa, metoda słownikowa, odkrywanie wiedzy, analiza treści, Text Mining

Abstrakt

Celem artykułu jest zapoznanie polskiego środowiska badaczy jakościowych z ideą opracowania ontologii dziedzinowej współczesnego pola badań jakościowych. Opisywane w artykule przedsięwzięcie, oparte na wielowymiarowej analizie zawartości międzynarodowych czasopism metodologicznych, zmierza ku uporządkowaniu aktualnej wiedzy w obszarze teorii i metodologii badań jakościowych z intencją ułatwienia orientacji w rozległym i zróżnicowanym polu jakościowych praktyk badawczych. Artykuł opisuje przebieg oraz wstępne wyniki pilotażowego projektu badawczego stosującego metodę słownikową do odkrywania i systematyzowania wiedzy na temat metodologii badań jakościowych na podstawie licznych, bieżących sprawozdań i refleksji operujących w tym polu badaczy.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogramy autorów

Grzegorz Bryda - Instytut Socjologii, Uniwersytet Jagielloński, 31-044 Kraków, ul. Grodzka 52

Grzegorz Bryda, dr, adiunkt w Zakładzie Socjologii Komunikacji Społecznej IS UJ, założyciel i kierownik Pracowni analiz i badań jakościowych (CAQDAS TM Lab) i Pracowni Fokusowej, Pełnomocnik Rektora UJ ds. ewaluacji jakości systemu kształcenia, Pełnomocnik Dziekana WFz ds. ewaluacji jakości kształcenia w Instytucie Socjologii, członek Stałej Komisji Rektorskiej UJ ds. Jakości Kształcenia i Dydaktyki. Zainteresowania: teoria socjologiczna, socjologia wiedzy, kognitywistyka, metodologia badań jakościowych, zastosowanie informatyki i przetwarzania języka naturalnego (NLP) we wspomaganej komputerowo analizie danych jakościowych (CAQDAS, Data/Text Mining), modelowanie procesów społecznych. Współpracuje z instytucjami publicznymi i prywatnymi w zakresie metodologii badań społecznych, analizy danych ilościowych i jakościowych.

Natalia Martini - Instytut Socjologii, Uniwersytet Jagielloński, 31-044 Kraków, ul. Grodzka 52

Natalia Martini, mgr, absolwentka kulturoznawstwa międzynarodowego i socjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Doktorantka w Instytucie Socjologii UJ. Inicjatorka projektu „Analiza aktualnych tendencji w obszarze teorii i metodologii badań jakościowych” realizowanego przez Pracownię CAQDAS TM LAB w IS UJ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół metodologii badań jakościowych, socjologii miasta i socjologii życia codziennego.

Bibliografia

Berelson Bernard (1952) Content Analysis in Communication Research. Glencoe: Free Press.
Google Scholar

Bernard Russell H., Ryan Gery W. (2010) Content Analysis [w:] Russell Bernard, Gery Ryan, eds., Analyzing Qualitative Data: Systematic Approaches. Los Angeles: SAGE, s. 287–310.
Google Scholar

Berry Michael W., ed. (2004) Survey of Text Mining: Clustering, Classification, and Retrieval. New York: Springer.
Google Scholar

Bohman James (2016) Critical Theory [w:] Edward N. Zalta, ed., The Stanford Encyclopedia of Philosophy [dostęp 1 września 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://plato.stanford.edu/archives/fall2016/entries/critical-theory/
Google Scholar

Bong Sharon A. (2002) Debunking Myths in Qualitative Data Analysis. „Forum Qualitative Sozialforschung”, vol. 3, no. 2 [dostęp 1 września 2016 r.] Dostępny w Internecie http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/849
Google Scholar

Bryda Grzegorz (2014a) Caqdas, Data Mining i odkrywanie wiedzy w danych jakościowych [w:] Jakub Niedbalski, red., Metody i techniki odkrywania wiedzy. Narzędzia CAQDAS w procesie analizy danych jakościowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 13–40.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7969-549-2.02

Bryda Grzegorz (2014b) Caqdas a badania jakościowe w praktyce. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 10, nr 2, s. 12–38. Dostępny w Internecie http://przegladsocjologiijakosciowej.org
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.10.2.02

Bryda Grzegorz, Tomanek Krzysztof (2014) Od Caqdas do Text Miningu. Nowe techniki w analizie danych jakościowych [w:] Jakub Niedbalski, red., Metody i techniki odkrywania wiedzy. Narzędzia CAQDAS w procesie analizy danych jakościowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 191–218.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7969-549-2.10

Burke Johnson R., Onwuegbuzie Anthony J. (2004) Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. „Educational Researcher”, vol. 33 (7), s. 14–26.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3102/0013189X033007014

Collins Kathleen M. T., Onwuegbuzie Anthony J., Jiao Qun G. (2007) A Mixed Methods Investigation of Mixed Methods Sampling Designs in Social and Health Science Research. „Journal of Mixed Methods Research”, vol. 1, no. 3, s. 267–294.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1558689807299526

Creswell John W. (1998) Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Traditions. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Google Scholar

Creswell John W. (2015) A Concise Introduction to Mixed Methods Research. London: SAGE, Kindle Edition.
Google Scholar

Denzin Norman, Lincoln Yvonna, eds. (1994) Handbook of Qualitative Research. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Google Scholar

Denzin Norman, Lincoln Yvonna, eds. (2005) The SAGE Handbook of Qualitative Research. Third Edition. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Google Scholar

Denzin Norman, Lincoln Yvonna, eds. (2011) The SAGE Handbook of Qualitative Research. Fourth Edition. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Google Scholar

Dey Ian (1993) Qualitative Data Analysis: A User-Friendly Guide for Social Scientists. London, New York: Routledge.
Google Scholar

Feldman Ronen, Sanger James (2006) The Text Mining Handbook: Advanced Approaches in Analyzing Unstructured Data. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511546914

Fernández-López Mariano, Gomez-Perez Asuncion, Juristo Natalia (1997) METHONTOLOGY: From Ontological Art Towards Ontological Engineering [w:] AAAI Technical Report SS-97-06, s. 33–40 [dostęp 15 września 2016 r.]. Dostępny w Internecie https://www.researchgate.net/publication/50236211_METHONTOLOGY_from_ontologica_art_towards_ontological_engineering
Google Scholar

Fielding Nigel G. (2012) The Diverse Worlds and Research Practices of Qualitative Software. „Forum Qualitative Sozialforschung”, vol. 13, no. 2 [dostęp 20 sierpnia 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1845/3369
Google Scholar

Fielding Nigel G., Lee Raymond M. (1993) Using Computers in Qualitative Research. London: SAGE.
Google Scholar

Fielding Nigel G., Lee Raymond M. (1998) Computer Analysis and Qualitative Research. London: SAGE.
Google Scholar

Gibbs Graham (2011) Analiza danych jakościowych. Przełożyła Maja Brzozowska-Brywczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Gruber Thomas R. (1993) A translation approach to portable ontology specifications. „Knowledge Acquisition”, vol. 5 (2), s. 199–220.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1006/knac.1993.1008

Ho Yu Chong, Jannasch-Pennell Angel, DiGangi Samuel (2011) Compatibility between Text Mining and Qualitative Research in the Perspectives of Grounded Theory, Content Analysis, and Reliability. „The Qualitative Report”, vol. 16, no. 3, s. 730–744 [dostęp 21 sierpnia 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://www.nova.edu/ssss/QR/QR16-3/yu.pdf
Google Scholar

Holsti Ole R. (1969) Content Analysis for the Social Sciences and the Humanities. Reading, MA: Addison-Wesley.
Google Scholar

Hopkins Daniel J., King Gary (2010) A Method of Automated Nonparametric Content Analysis for Social Science. „American Journal of Political Science”, vol. 54, no. 1, s. 229–247.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-5907.2009.00428.x

Ignatow Gabe, Mihalcea Rada (2016) Text Mining. Guidebook for Social Sciences. London: SAGE.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781483399782

Kelle Udo, ed. (1995) Computer-Aided Qualitative Data Analysis: Theory, Methods and Practice. London: SAGE.
Google Scholar

Krippendorf Klaus (2004) Content Analysis. An Introduction to Its Methodology. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Google Scholar

Kuckartz Udo (2014) Qualitative Text Analysis: A Guide to Methods, Practice and Using Software. London: SAGE.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781446288719

Larose Daniel T. (2008) Metody i modele eksploracji danych. Przełożyła Anna Wilbik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Larose Daniel T. (2006) Odkrywanie wiedzy z danych: wprowadzenie do eksploracji danych. Przełożyła Anna Wilbik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Leetaru Kale (2012) Data Mining Methods for the Content Analyst: An Introduction to the Computational Analysis of Content. New York: Routledge Communication Series, Taylor and Francis, Kindle Edition.
Google Scholar

Lewins Ann, Silver Christina (2007) Using Software in Qualitative Research: A Step-by-Step Guide. London: SAGE.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9780857025012

Manning Christopher D., Raghavan Prabhakar, Schütze Hinrich (2008) Introduction to Information Retrieval. Cambridge: Cambridge University Press [dostęp 25 sierpnia 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://www-nlp.stanford.edu/IRbook/
Google Scholar

Meyer-Schonberger Victor, Cukier Kenneth (2014) Big Data. Rewolucja, która zmieni nasze myślenie. Przełożył Michał Gładki. Warszawa: MT Biznes.
Google Scholar

Miles Matthew B., Huberman Michael A. (2000) Analiza danych jakościowych. Przełożył Stanisław Zabielski. Białystok: Trans Humana.
Google Scholar

Piatetsky-Shapiro Gregory, Frawley William (1991) Knowledge Discovery in Databases. Menlo Park: AAAI Press.
Google Scholar

Schreier Margrit (2012) Qualitative Content Analysis in Practice. London: SAGE.
Google Scholar

Tashakkori Abbas, Teddlie Charles (1998) Mixed Methodology: Combining Qualitative and Quantitative Approaches. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Google Scholar

Tashakkori Abbas, Teddlie Charles (2003) Handbook of Mixed Methods in Social & Behavioral Research. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Google Scholar

Tomanek Krzysztof, Bryda Grzegorz (2014) Odkrywanie wiedzy w wypowiedziach tekstowych. Metoda budowy słownika klasyfikacyjnego [w:] Jakub Niedbalski, red., Metody i techniki odkrywania wiedzy. Narzędzia CAQDAS w procesie analizy danych jakościowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 219–248.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7969-549-2.11

Weber Robert P. (1990) Basic Content Analysis. Newbury Park, CA: SAGE.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781412983488

Wiedemann Gregor (2013) Opening Up to Big Data: Computer-Assisted Analysis of Textual Data in Social Sciences. „Forum Qualitative Sozialforschung”, vol. 14, no. 2 [dostęp 21 sierpnia 2016 r.] Dostępny w Internecie http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1949
Google Scholar

Xiaowei Yang (2004) Ontologies and How to Build Them [dostęp 1 października 2016 r.]. Dostępny w Internecie https://users.cs.duke.edu/~xwy/publications/ontologies.pdf
Google Scholar