Antropolodzy i antropologia wobec procesu wyznaczania granic dyscypliny. Kazus Polski

Katarzyna Warmińska

doi:10.18778/1733-8069.9.3.02

Autor

Katarzyna Warmińska Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.3.02

Słowa kluczowe:

antropologia, granice i tożsamość dyscypliny, geopolityczny układ wiedzy

Abstrakt

W artykule rozważam problem granic i tożsamości antropologii jako dyscypliny wiedzy. Analizę tej kwestii koncentruję na czterech powiązanych ze sobą wątkach. Rozważam, co antropolodzy traktują jako wskaźnik jej odrębności, zwłaszcza w relacji do innych dyscyplin, co lokują na granicy z innymi pokrewnymi dziedzinami. Przedstawiam proces dyscyplinowania antropologii, który za J. Cliffordem może zostać określony jako artykulacja i reartykulacja punktów węzłowych składających się na tę domenę wiedzy i praktyki. Sięgam też do polskich podręczników antropologicznych, aby ustalić sposób, w jaki artykułowana jest w nich tożsamość dyscypliny. Zwracam także uwagę na specyfikę uprawianej w Polsce antropologii w kontekście jej umiejscowienia pośród tak zwanych „innych, lokalnych antropologii”. Omawiam też ważną zarówno dla antropologów i socjologów relację między dominującą metropolitan knowledge a lokalnie uprawianą nauką.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Katarzyna Warmińska - Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Katarzyna Warmińska, doktor habilitowany, adiunkt w Katedrze Socjologii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Jej zainteresowania badawcze oscylują wokół szeroko rozumianej problematyki etniczności, a szczególnie zagadnień z wiązanych z tożsamością etniczną, relacją między tożsamością a polityką, stosunkami między mniejszością a grupą dominującą. Będąc socjologiem z wykształcenia, w swej pracy badawczej przyjmuje wyraźną antropologizującą perspektywę. Doświadczenie terenowe zebrała podczas badań wśród polskich Tatarów i Kaszubów.

Bibliografia

Barth Fredric (1969) Introduction [w:] tenże, ed., Ethnic Groups and Boundaries. The Social Organization of Culture Difference. Boston: Little, Brown and Company, s. 9–38.
Google Scholar

Bošković Aleksandar, Eriksen Thomas H. (2010) Introduction: “Other People’s Anthropologies” [w:] Aleksandr Bošković, ed., Other People’s Anthropologies: Ethnographic Practice on the Margins. Oxford: Berghahn Books, s. 1–19.
Google Scholar

Burszta Wojciech J. (1998) Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i s-ka.
Google Scholar

Clifford James (2004) Praktyki przestrzenne: badania terenowe, podróże i praktyki dyscyplinujące w antropologii [w:] Ewa Nowicka, Marian Kempny, red., Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 139–179.
Google Scholar

Clifford James (2005) Rearticulating Anthropology [w:] Daniel A. Segal, Sylvia J. Yanagisako, eds., Unwrapping the Sacred Bundle: Reflections on the Disciplining of Anthropology. Durham, London: Duke University Press, s. 24–48.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv125jm8d.4

Cohen Anthony P. (1985) The Symbolic Construction of Community. London: Tavistock Publications.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203323373

Connell Raewyn (2007) Southern Theory: the Global Dynamics of Knowledge in Social Science. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.22459/AHR.44.2008.04

Czyżewski Marek (2010) Analiza ramowa, czyli “co tu się dzieje?” [w:] Erving Goffman Analiza ramowa. Kraków: Nomos, s. VII–XLVII.
Google Scholar

Domingues Virginia R. (1996) Disciplining Anthropology [w:] Cary Nelson, Dilip Parameshwar Gaonkar, eds., Disciplinarity and dissent in cultural studies. London: Routledge, s. 37–61.
Google Scholar

Firth Raymond (2003) Czy antropologia społeczna ma przyszłość? [w:] Marian Kempny, Ewa Nowicka, red., Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 19–34.
Google Scholar

Gajda Janusz (2003) Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Część 1. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Goffman Erving (2010) Analiza ramowa. Przełożył Stanisław Burdziej. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Hastrup Kristen (2008) Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią. Przełożyła Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Herzfeld Michael (2004) Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie. Przełożyła Maria M. Piechaczek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Kłoskowska Antonina (1981) Socjologia kultur. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Krawczak Ewa (2003) Antropologia kulturowa. Klasyczne kierunki, szkoły, orientacje. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Nowicka Ewa (2006) Świat człowieka – świat kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Nowicka Ewa, Kempny Marian, red., (2003) Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Nowicka Ewa, Kempny Marian, red., (2004) Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Olszewska-Dyoniziak Barbara (1991) Człowiek – kultura – osobowość. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Olszewska-Dyoniziak Barbara (1996) Zarys antropologii kultury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Staszczak Zofia, red., (1987) Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Tarkowska Elżbieta, red., (1992) Współczesna socjologia polska wobec antropologii kulturowej, czyli perspektywy i ograniczenia antropologii Polski współczesnej [w:] taż, red., Socjologia a antropologia. Stanowiska i kontrowersje. Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 9–24.
Google Scholar