Realizacja szkoleń zawodowych aktywizujących osoby z niepełnosprawnością fizyczną z perspektywy szkoleniowców

Grażyna Mikołajczyk-Lerman; Anisa Wykin

doi:10.18778/1733-8069.20.4.11

Autor

Grażyna Mikołajczyk-Lerman Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-8466-2129
Anisa Wykin Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0001-8742-9237

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.20.4.11

Słowa kluczowe:

szkolenie zawodowe, aktywizacja, osoby z niepełnosprawnością fizyczną, szkoleniowcy

Abstrakt

Podjęte w artykule rozważania wpisują się w dyskurs nad aktywną polityką zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w kontekście przynależnych im praw. Opracowanie prezentuje wyniki analiz ukazujących uwarunkowania realizacji szkoleń zawodowych dla osób z niepełnosprawnością fizyczną z perspektywy prowadzących je szkoleniowców. Analizy prowadzone były w teoretycznych ramach społeczno-relacyjnej teorii niepełnosprawności i metodologicznym paradygmacie jakościowym. Podstawę analiz stanowią wyniki badań uzyskane za pomocą wywiadów swobodnych z doświadczonymi trenerami prowadzącymi szkolenia dla osób z niepełnosprawnościami. Istotne było zbadanie realizacji szkoleń przez doświadczonych trenerów i poznanie tego, jak rzeczywistość szkoleniowa jest przez nich konstruowana w myśl założeń symbolicznego interakcjonizmu.
Przeprowadzone analizy wskazują, iż szkolenia dla osób z niepełnosprawnością fizyczną mogą i powinny stać się istotnym elementem w procesie aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami, ale są obarczone ograniczeniami w fazie ich realizacji przede wszystkim z powodu słabej kultury szkoleniowej na terenie przedsiębiorstw.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogramy autorów

Grażyna Mikołajczyk-Lerman - Uniwersytet Łódzki

Doktor habilitowana, profesor nadzwyczajna Uniwersytetu Łódzkiego. Kierowniczka Katedry Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej UŁ. Jej główne zainteresowania badawcze obejmują problematykę rodziny, wykluczenia społecznego, niepełnosprawności, instytucji pomocy i wsparcia społecznego oraz realizacji praw dziecka.

Anisa Wykin - Uniwersytet Łódzki

Doktor ekonomii w naukach o zarządzaniu, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują problematykę zarządzania zasobami ludzkimi, efektywności szkoleń dla osób z niepełnosprawnościami, motywowania pracowników oraz rozwijania umiejętności zawodowych.

Bibliografia

Bielak-Jomaa Edyta (2016), Szkolenia niepełnosprawnych osób bezrobotnych i poszukujących pracy jako forma aktywizacji zawodowej – kilka uwag krytycznych, [w:] Maria Bosak (red.), Prawo a niepełnosprawność. Wybrane aspekty, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, s. 115–131.
Google Scholar

Blumer Herbert (2007), Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Bryman Alan (1992), Quantitative and qualitative research: further reflections on their integration, [w:] Julia Brannen (red.), Mixing Methods: Quantitative and Qualitative Research, Aldershot: Avebury, s. 57–80.
Google Scholar

Chodkowska Maria, Byra Stanisława, Kazanowski Zdzisław, Osik-Chudowolska Danuta, Parchomiuk Monika, Szabała Beata (2010), Stereotypy niepełnosprawności. Między wykluczeniem a integracją, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Degener Theresia (2016), Rights Disability in a Human Context, „Laws”, vol. 5(3), 35.
Google Scholar

Denzin Norman, Lincoln Yvonna, Giardina Michael, Cannella Gaile (red.) (2023), The Sage Handbook of Qualitative Research, Thousand Oaks: Sage Publications.
Google Scholar

Flick Uwe (2012), Projektowanie badania jakościowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Gąciarz Barbara, Kubicki Paweł, Rudnicki Seweryn (2014), System instytucjonalnego wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce – diagnoza dysfunkcji, [w:] Barbara Gąciarz, Seweryn Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do modelu polityki społecznej, Kraków: Wydawnictwo AGH, s. 105–126.
Google Scholar

Giermanowska Ewa (2014), Zatrudniając niepełnosprawnych. Dobre praktyki i uwarunkowania zmian, [w:] Barbara Gąciarz, Seweryn Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do modelu polityki społecznej, Kraków: Wydawnictwo AGH, s. 157–186.
Google Scholar

Giermanowska Ewa, Greniuk Angelika (2019), Wchodzenie w dorosłość i niezależne życie osób niepełnosprawnych na przykładzie działalności European Network on Independent Living (ENIL), [w:] Beata Szluz (red.), Doświadczanie niepełnosprawności w rodzinie, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 158–173.
Google Scholar

Giermanowska Ewa, Racław Mariola (2014), Pomiędzy polityką życia, emancypacją i jej pozorowaniem. Pytania o nowy model polityki społecznej wobec zatrudnienia osób niepełnosprawnych, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 107–127.
Google Scholar

Głąb Zbigniew, Kurowski Krzysztof (2018), W poszukiwaniu nowego systemu orzekania o niepełnosprawności w świetle Konwencji OZN o prawach osób niepełnosprawnych i idei niezależnego życia, „Studia z Polityki Publicznej”, nr 4(20), s. 23–43.
Google Scholar

Gorący Małgorzata (2015), Wytyczne dotyczące świadczenia usług przez trenera pracy. Zestaw I. Zestaw narzędzi do rekrutacji trenerów pracy, [w:] Trener pracy jako sposób na zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, Warszawa: Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfron.org.pl/o-funduszu/publikacje-wypracowane-w-ramach-projektow-ue/trener-pracy-jako-sposob-na-zwiekszenie-zatrudnienia-osob-niepelnosprawnych/ [dostęp: 22.04.2024].
Google Scholar

Gready Paul, Ensor Jonathan (2005), Reinventing Development? Translating Rights-Based Approaches from Theory into Practice, London: Zed Books Ltd.
Google Scholar

Jachimczak Beata, Olszewska Barbara, Podgórska-Jachnik Dorota (red.) (2011), Mój zawód – moja praca – moja przyszłość. Perspektywy osób z niepełnosprawnością, Łódź: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Google Scholar

Kodeks etyki socjologa (2012), https://pts.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/kodeks.pdf [dostęp: 10.09.2024].
Google Scholar

Kodeks Narodowego Centrum Nauki dotyczący rzetelności badań naukowych i starania o fundusze na badania (2016), https://www.ncn.gov.pl/userfiles/file/konkursy_ogloszone_2016-03-15/sonata11-zal6.pdf [dostęp: 10.09.2024].
Google Scholar

Konecki Krzysztof T. (2005), Analiza danych jakościowych. Procesy i procedury, „Przegląd Socjologiczny”, nr 4, s. 267–282.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483).
Google Scholar

Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (2006), Zgromadzenie Ogólne ONZ, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120001169/O/D20121169.pdf [dostęp: 20.04.2024].
Google Scholar

Księżopolska Katarzyna (2016), Ewaluacja wejścia osób niepełnosprawnych na otwarty rynek pracy realizowanego w ramach zlecania realizacji zadań – wybrane wyniki, wnioski i rekomendacje z badań, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr IV(21), s. 125–144.
Google Scholar

Mabbett Deborah (2005), The Development of Rights-based Social Policy in the European Union: The Example of Disability Rights, „Journal of Common Market Studies”, vol. 43(1), s. 97–120.
Google Scholar

Mikołajczyk-Lerman Grażyna (2013), Między wykluczeniem a integracją – realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Analiza socjologiczna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Mikołajczyk-Lerman Grażyna (2016), Bariery w realizacji prawa do edukacji dzieci z niepełnosprawnościami w opinii ich rodziców. Rekomendacje dla polityki oświatowej, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 22, s. 110–131.
Google Scholar

Mikołajczyk-Lerman Grażyna (2019), Trudności w przestrzeni edukacyjnej dziecka z niepełnosprawnością, [w:] Małgorzata Cywińska (red.), Edukacyjne przestrzenie sytuacji trudnych dzieci, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, s. 191–204.
Google Scholar

Millward Brown SA (2013), Raport z badania funkcjonujących modeli świadczenia usług przez trenera pracy, [w:] Trener pracy jako sposób na zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, Warszawa: Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfron.org.pl/fileadmin/Publikacje_UE/Trener_pracy/6104_raport_z_badania.pdf?utm_campaign=pfron&utm_source=df&utm_medium=download [dostęp: 22.04.2024].
Google Scholar

Mrugalska Krystyna, Brząkowski Mateusz (2015), Wytyczne dotyczące świadczenia usług przez trenera pracy. Zestaw II. Zestaw narzędzi do szkolenia trenerów pracy, [w:] Trener pracy jako sposób na zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, Warszawa: Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfron.org.pl/fileadmin/Publikacje_UE/Trener_pracy/6090_Zestaw_II_-_tekst_na_www.pdf?utm_campaign=pfron&utm_source=df&utm_medium=download [dostęp: 22.04.2024].
Google Scholar

Ostrowska Antonina (2015), Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993–2013, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Paluszkiewicz Magdalena (2019), Wolność pracy osób z niepełnosprawnościami jako wartość prawnie chroniona, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Piron Laure-Hélène (2004), Rights – based approached to social protection, London: Overseas Development Institute.
Google Scholar

Rogowska Daria (2020), Rola trenera pracy w procesie zatrudnienia pracowników z niepełnosprawnościami, „Zeszyty Naukowe WSH. Zarządzanie”, nr 3, s. 195–208.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobów prowadzenia usług rynku pracy (Dz.U. poz. 667).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu z dodatkowych kosztów związanych zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych (Dz.U. poz. 1987).
Google Scholar

Shakespeare Tom (2008), Disability Rights and Wrongs, New York: Routledge.
Google Scholar

Silverman David (2007), Interpretacja danych jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Ślęzak Izabela (2024), Od redaktorki: Badania jakościowe – metody, współuczestnicy, proces realizacji, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. XX, nr 2, s. 6–11.
Google Scholar

Tackling Poverty and Social Exclusion through Human Rights and Democratic Citizenship in Europe and Scotland (2010), https://dare-network.eu/tackling-poverty-and-social-exlusion-by-means-of-education-for-democratic-citizenship-and-human-rights/ [dostęp: 22.04.2024].
Google Scholar

Thomas Carol (2004), How is disability understood? An examination of sociological approaches, „Journal Disability & Society”, vol. 19(6), s. 569–583.
Google Scholar

Turner Ralph H. (1962), Role-taking: Process Versus Conformity, [w:] Arnold Marshall Rose (red.), Human Behavior and Social Processes. An Interactionist Approach, Boston: Houghton Mifflin Company, s. 20–40.
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776).
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2023 r., poz. 240).
Google Scholar

Woźniak Zbigniew (2008), Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej – społeczny kontekst medycznego problemu, Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.
Google Scholar

Wykin Anisa (2022), Szkolenie jako czynnik rozwoju zawodowego osób z niepełnosprawnościami w świecie VUCA, [w:] Grażyna Mikołajczyk-Lerman, Joanna Sztobryn-Giercuszkiewicz (red.), Życie z niepełnosprawnością w świecie VUCA, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 87–109.
Google Scholar