Ocena dwujęzyczności dziecięcej przy zastosowaniu formuły RIOT

Rafał Młyński

doi:10.18778/2544-7238.05.10

Autor

Rafał Młyński Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej, Zakład Logopedii, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków https://orcid.org/0000-0001-9069-0612

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.05.10

Słowa kluczowe:

dwujęzyczność, diagnoza, RIOT

Abstrakt

Międzynarodowe standardy logopedyczne przewidują różne formuły diagnozy dzieci wielojęzycznych (w tym dwujęzycznych). Jedną z nich jest formuła RIOT (Review, Interaction, Observation, Test), oparta na etnograficznym studium pacjenta/klienta w różnych kontekstach funkcjonowania, analizie zgromadzonej dokumentacji oraz testowaniu kompetencji językowej. Niniejszy artykuł stanowi przykład zastosowania formuły RIOT w badaniu dwujęzycznej, polsko-rosyjskiej dziewczynki (B.) z Białorusi. Przeprowadzone badania były wielokontekstową analizą dwujęzyczności dziecka, zakończoną diagnozą rosyjskich i polskich podsystemów językowych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

ASHA: American Speech-Language-Hearing Association, http://asha.org (dostęp: 14.10.2020).
Google Scholar

Austin J., 2009, Delay, interference and bilingual development: The acquisition of verbal morphology in children learning Basque and Spanish, „International Journal of Bilingualism”, vol. 13(4), s. 447–479.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1367006909353234

Banaszkiewicz A., 2015, Studium przypadku (case study) jako metoda badań logopedycznych, [w:] S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 364–380.
Google Scholar

Bauman-Waengler J., 2012, Articulatory and Phonological Impairments: A Clinical Focus, Boston: Pearson Education.
Google Scholar

Bedore L., Peña E., 2008, Assessment of bilingual children for identification of language impairment: current findings and implications for practice, „International Journal of Bilingual Education and Bilingualism”, no. 11, s. 1–29.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2167/beb392.0

Bialystok E., 2001, Bilingualism in development. Language, Literacy & Cognition, Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511605963

Billewicz G., Zioło B., 2012, Kwestionariusz badania mowy, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Cheng L., 1990, The identification of communicative disorders in Asian–Pacific students, „Journal of Childhood Communication Disorders”, vol. 13(1), s. 113–119.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/152574019001300112

Cheng L., 1997, Diversity: challenges and implications for assessment, „Journal of Children Communication Development”, vol. 19, no. 1, s. 55–62.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/152574019701900107

Cheng L., 2006, Lessons from the Da Vinci Code: Working with Bilingual/Multicultural Children and Families, „ASHA Leader”, vol. 11(13), s. 14–15.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/leader.FTR4.11132006.14

Cheng L., 2007, Improve your assessment of bilingual clients with communication disorders, „Therapy Insider”, no. 37, s. 10.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/01.NURSE.0000277239.81488.b7

De Lamo White C., Jin L., 2007, Evaluation of speech and language assessment approaches with bilingual children, „International Journal Language & Communication Disorders”, vol. 46(6), s. 613–627.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1460-6984.2011.00049.x

Dębski R., Młyński R., Redkva M., 2020, The phonological skills of bilingual preschool children speaking Polish and Ukrainian in Poland, „International Journal of Bilingual Education and Bilingualism”, https://doi.org/10.1080/13670050.2020.1791047
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13670050.2020.1791047

Edwards J., 2006, Foundations of bilingualism, [w:] T. K. Bhatia, W. C. Ritchie (red.), The Handbook of Bilingualism, Oxford: Blackwell, s. 7–31.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470756997.ch1

Goldstein B., Fabiano-Smith L., 2007, Assessment and intervention for bilingual children with phonological disorders, „ASHA Leader”, vol. 12(2), s. 6–31.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/leader.FTR2.12022007.6

Grosjean F., 1989, Neurolinguists, beware! The bilingual is not two monolinguals in one person, „Brain and Language”, vol. 36(1), s. 3–15.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0093-934X(89)90048-5

Grosjean F., 2010, Bilingual. Life and reality, Cambridge–London: Harvard University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4159/9780674056459

Gruba J., 2017, KOLD – Karty Oceny Logopedycznej Dziecka, Gliwice: Wydawnictwo Komlogo.
Google Scholar

Gutierrez-Clellen V., Peña E., 2001, Dynamic Assessment of Diverse Children, „Language, Speech, and Hearing Services in Schools”, vol. 31(4), s. 212–224.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/0161-1461(2001/019)

Hegde M., Maul Ch., 2006, Language disorders in children: an evidence-based approach to assessment and treatment, Fresno: Pearson.
Google Scholar

Houwer A. de, 2009, Introduction to Bilingual Development, Bristol–Buffalo–Toronto: Multilingual Matters.
Google Scholar

Hwa-Froelich D., Westby C., 2003, Considerations when working with interpreters, „Communication Disorders Quarterly”, vol. 24(2), s. 78–85.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/15257401030240020401

IALP: International Association of Communication Sciences and Disorders, http://ialpasoc.info (dostęp: 14.10.2020).
Google Scholar

Jaroszewicz M., 2018, Migracje z Ukrainy do Polski. Stabilizacja trendu, Warszawa: Ośrodek Studiów Wschodnich.
Google Scholar

Jassem W., 2003, Illustration of the IPA: Polish, „Journal of International Phonetic Association”, vol. 33(1), s. 103–107.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0025100303001191

Kłymonczuk W., 2015, Ukraina w poszukiwaniu wolności – od Rewolucji Godności do wyborów parlamentarnych w 2014 roku, „Wschód Europy”, nr 1(2), s. 93–105.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/we.2015.1.2.93

Kohnert K., 2013, Language disorders in bilingual children and adults, San Diego: Plural Publishing Inc.
Google Scholar

Kohnert K., Medina A., 2009, Bilingual children and communication disorders. A 30-year research retrospective, „Seminars in Speech and Language”, vol. 30(4), s. 219–233.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1055/s-0029-1241721

Korol A., 2017, Movlennieva kartka z kartynkamy: lohopedychne obstezhennia rivnia movlennievoho rozvytku dytyny, Ternopil: Mandrivets.
Google Scholar

Kostecka W., 2017, Diagnoza i terapia logopedyczna dziecka z wczesną niepłynnością mowy – studium przypadku, [w:] A. Myszka, K. Bieńkowska, I. Marczykowska (red.), Głos – Język – Komunikacja 4. Funkcjonowanie społeczne dzieci z problemami komunikacyjnymi, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 147–163.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15584/978-83-7996-478-9_12

Langdon H., Saenz T., 2015, Working with interpreters and translators, San Diego: Plural Publishing Inc.
Google Scholar

Lidz C., Peña E., 1996, Dynamic assessment: the model, its relevance as a nonbiased approach, and its application to Latino American preschool children, „Language, Speech, and Hearing Services in Schools”, vol. 27(4), s. 367–372.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/0161-1461.2704.367

Marian V., Blumenfeld H., Kaushanskaya M., 2007, The language experience and proficiency questionnaire (LEAP-Q): Assessing language profiles in bilinguals and multilinguals, „Journal of Speech Language and Hearing Research”, vol. 50(4), s. 940–967.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/1092-4388(2007/067)

McCarthy K., Mahon M., Rosen S., Evans B., 2014, Speech perception and production by sequential bilingual children: a longitudinal study of voice onset time acquisition, „Child Development”, vol. 85(5), s. 1965–1980.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/cdev.12275

Michalak-Widera I., Węsierska K., Test do badań przesiewowych mowy, Katowice: Unikat 2.
Google Scholar

Miodunka W., 2015, Biografia językowa jako jedna z metod badania dwujęzyczności, [w:] R. Dębski, W. Miodunka (red.), Bilingwizm polsko-obcy dziś. Od teorii i metodologii badań do studiów przypadków, Kraków: Księgarnia Akademicka, s. 49–87.
Google Scholar

Młyński R., Redkva M., 2019, Diagnoza logopedyczna kompetencji językowych u wielojęzycznych dzieci z Ukrainy, „Logopedia Silesiana”, nr 8, s. 448–460.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2019.08.18

Paradis J., Genesee F., 1996, Syntactic acquisition in bilingual children: autonomous or independent?, „Studies in Second Language Acquisition”, no. 18, s. 1–25.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0272263100014662

Peña E., Bedore L., Kester E., 2016, Assessment of language impairment in bilingual children using semantic tasks: two languages classify better than one, „International Journal Language & Communication Disorders”, vol. 51(2), s. 192–202.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1460-6984.12199

Peña E., Quinn R., Iglesias A., 1992, The application of dynamic assessment: a nonbiased procedure, „Journal of Special Education”, vol. 26(3), s. 269–280.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/002246699202600304

RCSLT: The Royal College of Speech and Language Therapists, http://rcslt.org (dostęp: 14.10.2020).
Google Scholar

Rimikis S., Smiljanic R., Calandruccio L., 2013, Nonnative English speaker performance on the Basic English Lexicon (BEL) sentences, „Journal of Speech, Language and Hearing Research”, vol. 56, s. 792–804.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/1092-4388(2012/12-0178)

Tzivinikou S., 2005, Identification and differential diagnosis of developmental speech problems in a bilingual child, „Early Child Development and Care”, vol. 175(2), s. 165–178.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/0300443042000230357

UDSC: Urząd do spraw Cudzoziemców, http://udsc.gov.pl (dostęp: 8.10.2020).
Google Scholar

Ukrainetz T., Harpell S., Walsh C., Coyle C., 2000, A preliminary investigation of dynamic assessment with Native American kindergartners, „Language, Speech and Hearing Services in Schools”, no. 31, s. 142–154.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/0161-1461.3102.142

Westby C., Burda A., Mehta Z., 1990, Asking the right questions in the right ways – strategies for ethnographic interviewing, „Journal of Childhood Communication Disorders”, vol. 13(1), s. 101–111.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/152574019001300111

Yanushevskaya I., Bunčić D., 2015, Illustrations of the IPA: Russian, „Journal of the International Phonetic Association”, vol. 45(2), s. 221–228.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0025100314000395

Zurer-Pearson B., Fernandez S., Kimbrough O., 1993, Lexical development in bilingual infants and toddlers: comparison to monolingual norms, „Language Learning”, vol. 43(1), s. 93–120.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-1770.1993.tb00174.x