Łódzkie mniejszości religijne w Internecie

Abstrakt

Internet jest wielkim współczesnym „oknem na świat". Jest to obecnie jedno z ważniejszych mediów, z którego na co dzień korzysta coraz więcej ludzi. Poszukują oni w Internecie np. wiedzy i informacji, nowych znajomości, próbują umieszczać tu swoje poglądy i efekty własnej twórczości. Od początku istnienia Internet wykorzystywany był również przez różne kościoły i wyznania religijne. Rolę i znaczenie Internetu, a także zagrożenia z nim związane, zauważyli także przedstawiciele wielu wyznań, ale na przyszłość religii wpływ będą miały zarówno nadzieje jak i niebezpieczeństwa związane z rozwojem nowych technologii internetowych. Uważa się, że religia w dobie powszechności dostępu do Internetu wkracza w epokę wielu nowych wyzwań i zagrożeń. Obecna sytuacja narodowościowa i wyznaniowa Łodzi, kształtowała się przez ostatnie 200 lat. Złożyło się na nią wiele specyficznych wydarzeń i decyzji podejmowanych na różnych szczeblach władzy. Obecnie w Łodzi obok przedstawicieli tradycyjnie w niej obecnych wyznań pojawiają się też wyznawcy wielu nowych kościołów, ruchów religijnych i sekt. W trakcie badań terenowych przeprowadzonych w Łodzi w 2001 r. (Dzieciuchowicz i inni 2004), udało się dotrzeć do przedstawicieli 21 kościołów i związków wyznaniowych. Były to grupy wyznawców protestantyzmu (Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Chrześcijan Baptystów, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Zielonoświątkowy, Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa, Związek Wyznania Świadków Jehowy, Świecki Ruch Misyjny „Epifania", Kościół Ewangelicznych Chrześcijan, Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego, Kościół Wolnych Chrześcijan, Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich, Kościół Nowoapostolski), prawosławia (Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny), starokatolicyzmu (Starokatolicki Kościół Mariawitów, Kościół Katolicki Mariawitów, Kościół Polskokatolicki), judaizmu (Żydowska Gmina Wyznaniowa) i buddyzmu (Związek Buddyjski Karma Kagyu, Szkoła Zen Kwam Urn w Polsce). Natomiast w 2004 r. w trakcie badań Internetu znaleziono kontakt do wyznawców kolejnych religii. Były to: Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, Wspólnota Kościołów Chrystusowych (do 2004 r. pod nazwą Kościół Zborów Chrystusowych) oraz dwa zbory Kościoła Bożego w Chrystusie (Centrum Chrześcijańskie Zwycięstwo i Centrum Chrześcijańskie Betel). Łódzcy wyznawcy tylko dziewięciu z tych wyznań posiadają własne strony w Internecie. Celem artykułu jest przegląd i ocena zawartości tych stron internetowych. Jak wynika z opisu stron łódzkich mniejszości religijnych, ich zawartość jest generalnie rzecz ujmując, skromna i typowa. Najczęściej można znaleźć takie pozycje jak: 1) terminy spotkań, nabożeństw, 2) zasady wiary, cele, 3) historię wyznania lub łódzkiego ośrodka, 4) odnośniki do innych stron, 5) galerię zdjęć oraz 6) dane adresowe. Dodatkowe informacje sporadycznie występują tylko w niektórych serwisach. Poza tym tylko trzy strony używają więcej niż 10 słów kluczowych pomocnych przy wyszukiwaniu strony, także tylko trzy witryny charakteryzują się wysoką interaktywnością, a ze wszystkich zestawionych komunikatorów (e-mail, phone, mail) skorzystać można w przypadku czterech wyznań. Większość łódzkich wyznań nie posiada swojej własnej strony w Internecie. Informacje o nich funkcjonują w sieci tylko w obrębie ogólnopolskiego serwisu danej religii. W większości przypadków znajdują się tam tylko ogólne informacje teleadresowe, bez komunikatów na temat historii i współczesności społeczności łódzkiej. Na podstawie przeglądu zawartości religijnych stron internetowych można stwierdzić, że łódzkie mniejszości religijne nie w pełni wykorzystują możliwości jakie daje powszechny dostęp do sieci. Owszem wykazują one pewnego rodzaju „zaciekawienie" Internetem, ale praktycznie wykorzystują go tylko w sposób bardzo ograniczony i konwencjonalny. Wszystkie łódzkie witryny koncentrują się głównie na zaprezentowaniu, mniej lub bardziej obszernych informacji na swój temat. Brak jest natomiast elementów dzięki, którym możliwe byłoby nawiązanie wirtualnego kontaktu bez nieco zobowiązującego spotkania osobistego - a tak właśnie nowe ruchy religijne zdobywają najwięcej członków w Ameryce (Dawson, Hennebry 1999). A na łódzkich stronach niezbyt dobrze działają nawet tradycyjne sieciowe komunikatory. Na list pocztą e-mail odpowiedział tylko pastor kalwiński, pozostałe posty pozostały bez odpowiedzi albo odpowiedziano na nie po bardzo długim czasie. Autor kilkakrotnie wchodząc na zamontowane na dwóch różnych stronach chaty ani razu nie spotkał tam kogoś gotowego do rozmowy. Z innych, bardziej zaawansowanych: tekstowych, głosowych czy wizualnych sposobów obcowania, twórcy omawianych stron nie korzystają.