Rozmieszczenie i czynniki przestępczości w województwie łódzkim

Stanisław Mordwa

doi:10.18778/1733-3180.31.09

Autor

Stanisław Mordwa Uniwersytet Łódzki Wydział Nauk Geograficznych Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź https://orcid.org/0000-0002-7254-0933

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-3180.31.09

Słowa kluczowe:

przestrzenne zróżnicowanie przestępczości, czynniki przestępczości, wskaźnik lokalizacji przestępstw LQC, regresja przestrzenna, województwo łódzkie

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest analiza rozmieszczenia i koncentracji przestępstw stwierdzonych przez policję w latach 2015–2019 w województwie łódzkim. Ponadto celem opracowania jest wskazanie istotnych czynników o charakterze demograficznym i społeczno-ekonomicznym, które mają wpływ na natężenie przestępczości. Dane o liczbie przestępstw stwierdzonych (także w podziale na grupy przestępstw) oraz o 30 zmiennych potencjalnie wpływających na przestępczość pobrano z BDL GUS. Analiziepoddano 24 powiaty. Do analizy rozmieszczenia i koncentracji przestępczości wykorzystano wskaźniki natężenia przestępczości, lokalizacji przestępstw i autokorelację przestrzenną. W przypadku najistotniejszych sześciu czynników przestępczości ich wpływ określono konstruując modele regresji przestrzennej. Rozmieszczenie poszczególnych grup przestępstw stwierdzonych w województwie okazało się bardzo zróżnicowane. Za najbardziej zagrożony przestępczością uznano Piotrków Trybunalski oraz w mniejszym stopniu Łódź, Skierniewice oraz powiaty kutnowski, pabianicki, bełchatowski i radomszczański. Dwa czynniki o charakterze społecznym (liczba gospodarstw domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej poniżej kryterium dochodowego; liczba orzeczonych przez sąd eksmisji lokali mieszkalnych) określono za najistotniej wpływające na przestępczość.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Amato P.R., 2000, Consequences of divorce for adults and children, „Journal of Marriage and Family”, 62: 1269–1287.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2000.01269.x

Andresen M.A., 2019, Environmental Criminology. Evolution, Theory, and Practice, Routledge, London–New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780429455391

Anselin L., 1988, Spatial Econometrics: Methods and Models, Kluwer Academic, Dordrecht.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-015-7799-1

Apel R., Bushway S., Brame R., Haviland A.M., Nagin D.S., Paternoster R., 2007, Unpacking the relationship between adolescent employment and antisocial behavior: A matched samples comparison, „Criminology”, 45: 67–97.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1745-9125.2007.00072.x

Baller R.D., Anselin L., Messner S.F., Deane G., Hawkins D.F., 2001, Structural Co-variates of U.S. County Homicide Rates: Incorporating Spatial Effects, „Criminology”, 39 (3): 561–588.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1745-9125.2001.tb00933.x

Beirne P., 1987, Adolphe Quetelet and the origins of positivist criminology, „American Journal of Sociology”, 92: 1140–1169.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/228630

Bieniek P., Cichocki S, Szczepaniec M., 2012, Czynniki ekonomiczne a poziom przestępczości. Badanie ekonometryczne, „Zeszyty Prawnicze”, 12: 147–172.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2012.12.1.08

Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., 2007, Kryminologia, Arche, Gdańsk.
Google Scholar

Boba Santos R., 2016, Crime Analysis with Crime Mapping (online).
Google Scholar

Bogacka E., 2009, Poziom i czynniki przestępczości w układzie regionalnym Polski, „Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej”, Seria „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 8: 33–43.
Google Scholar

Bogacka E., 2012, Zastosowanie teorii społecznej dezorganizacji do badania zróżnicowania przestrzennego przestępczości, „Wiadomości Statystyczne”, 1: 43–51.
Google Scholar

Bogacka E., 2016, Czynniki kradzieży rzeczy cudzej w świetle teorii działań rutynowych. Przykład województwa wielkopolskiego, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 36: 199–207.
Google Scholar

Brame R., Piquero A.R., 2003, Selective attrition and the age – crime relationship, „Journal of Quantitative Criminology”, 19: 107–127.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1023009919637

Brantingham P.J., Brantingham P.L., 1991, Environmental Criminology, Waveland Press, Prospect Heights.
Google Scholar

Buonanno P., Montolio D., 2008, Identifying the socio-economic and demographic determinants of crime across Spanish provinces, „International Review of Law and Economics”, 28 (2): 89–97.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.irle.2008.02.005

CeccatoV., Nalla M.K., 2020, Crime and Fear in Public Places. Towards Safe, Inclusive and Sustainable Cities, Routledge, London–New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.21428/cb6ab371.4aca704d

Chainey S., Ratcliffe J., 2005, GIS and Crime Mapping, John Wiley and Sons, Hoboken.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9781118685181

Colquhoun I., 2004, Design Out Crime: Creating safe and sustainable communities, Architectural Press, Burlington.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/palgrave.cpcs.8140201

Czarnecki B., 2009, Przestrzenne aspekty przestępczości. Metoda identyfikacji czynników zagrożeń w przestrzeni miejskiej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
Google Scholar

Davidson R.N., 1981, Crime and environment, Croom Helm, London.
Google Scholar

Davis K., Christodoulou J., Seider S., Gardner H., 2011, The Theory of Multiple Intelligences, [w:] Sternberg R.J., Kaufman B. (red.), The Cambridge Handbook of Intelligence, Cambridge University Press, Cambridge: 485–503; https://www.researchgate.net/publication/317388610_The_Theory_of_Multiple_Intelligences (dostęp: 10.08.2020).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511977244.025

Doreian P., 1980, Linear Models with Spatially Distributed Data: Spatial Disturbances or Spatial Effects, „Sociological Methods & Research”, 9 (1): 29–60.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/004912418000900102

Dubiec G., 2020, Wykorzystanie wybranych metod wielowymiarowej analizy porównawczej do oceny poziomu zjawiska przestępczości w powiatach Polski w 2012 roku, „Ekonomia – Wroclaw Economic Review”, 26 (1): 87–108.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.19195/2658-1310.26.1.6

Ellis L., Farrington D.P., Hoskin A.W., 2019, Handbook of Crime Correlates, Academic Press, San Diego.
Google Scholar

Feliksiak M., 2009, Poczucie bezpieczeństwa i opinie o pracy policji, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
Google Scholar

Frieske K., 2002, Przestępczość w Polsce – lata dziewięćdziesiąte. Stereotypy i realia, [w:] Marody M. (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa: 200–223.
Google Scholar

Gillani S.Y.M., Rehman H.U., Gill A.R., 2009, Unemployment, poverty, inflation and crime nexus: Cointegration and causality analysis of Pakistan, „Pakistan Economic and Social Review”, 47 (1): 79–98.
Google Scholar

Good D.H., Pirog-Good M.A., Sickles R.C., 1986, An analysis of youth crime and employment patterns, „Journal of Quantitative Criminology”, 2: 219–236.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01066527

Gronowski P., 2003, Geographical differentiation of the crime rate and the level of unemployment in the Małopolskie voivodeship, „Prace Geograficzne”, 112: 173–182.
Google Scholar

Haddad G.K., Moghadam H.M., 2011, The socioeconomic and demographic determinants of crime in Iran (a regional panel study), „European Journal of Law and Economics”, 32 (1): 99–114.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10657-010-9152-4

Harries K.D., 1974, The Geography of Crime and Justice, McGraw-Hill, New York.
Google Scholar

Hellwig Z., 1968, Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr, „Przegląd Statystyczny”, 4: 307–326.
Google Scholar

Herbert D.T., 1982, The geography of urban crime, Longman, London.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0143-6228(82)90052-2

Hołyst B., 1994, Przestępczość (zagrożenie przestępczością) w Łodzi i jej regionie na tle innych regionów Polski i Europy, [w:] Matczak A. (red.), Studium wiedzy o regionie łódzkim. Wybrane problemy, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź: 103–126.
Google Scholar

Hołyst B., 2016, Kryminologia, Wolters Kluwer, Warszawa.
Google Scholar

Kądziołka K., 2014, Wpływ wybranych czynników o charakterze społeczno-ekonomicznym na przestępczość przeciwko mieniu w Polsce, „Studia Ekonomiczne”, 181: 11–23.
Google Scholar

Kądziołka K., 2015, Bezrobocie, ubóstwo i przestępczość w Polsce. Analiza zależności na poziomie województw, „Studia Ekonomiczne”, 242: 71–84.
Google Scholar

Kiersztyn A., 2008, Czy bieda czyni złodzieja? Związki między bezrobociem, ubóstwem a przestępczością, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323529217

Kulczyńska K., Pawlak N., 2017, Zróżnicowanie przestrzenne przestępczości nieletnich w województwie wielkopolskim, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 40: 127–147.
Google Scholar

Laskowski A., Rejzner A., Tokarczyk E., 1996, Demoralizacja i przestępczość dzieci i młodzieży, Atlas, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, Warszawa.
Google Scholar

Leśniak M., 1998, Kobieta i przestępstwo, [w:] Urban B. (red.), Problemy współczesnej patologii społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków: 165–175.
Google Scholar

Lisowska A., 2017, Współczesne zmiany demograficzne a problem przestępczości w gminach województwa dolnośląskiego w latach 2005–2014, „Studia Śląskie”, 80: 159–177.
Google Scholar

Lisowska-Kierepka A., 2020, Przestępczość jako zjawisko geograficzne? Przegląd badań nad zjawiskiem w świetle wybranych nauk, „Przegląd Geograficzny”, 92 (2): 267–290.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.2.6

Lobonţ O.-R., Nicolescu A.-C., Moldovan N.-C., Kuloğlu A., 2017, The effect of socio-economic factors on crime rates in Romania: A macro-level analysis, „Economic Research – Ekonomska Istraživanja”, 30 (1): 91–111.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/1331677X.2017.1305790

Marcińczak S., Siejkowska A., 2004, Zróżnicowanie przestrzenne przestępczości w Łodzi w latach 1988–2001 a percepcja obszarów niebezpiecznych, [w:] Słodczyk J. (red.), Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole: 363–375.
Google Scholar

Mordwa S., 2006, Bezpieczeństwo publiczne, [w:] Dzieciuchowicz J. (red.), Usługi nierynkowe w przestrzeni miejskiej Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 42–55.
Google Scholar

Mordwa S., 2007, Przestępczość w Tomaszowie Mazowieckim w latach 2002–2005, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 8: 171–184.
Google Scholar

Mordwa S., 2011, Kradzieże w przestrzeni Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 11: 187–206.
Google Scholar

Mordwa S., 2012a, Poczucie bezpieczeństwa w centrach handlowych: Przykład badań opinii klientów Galerii Łódzkiej i Manufaktury w Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 12: 163–187.
Google Scholar

Mordwa S., 2012b, Struktura i typologia przestrzenna przestępczości w Polsce – przykład wykorzystania walidacji liczby skupień w metodzie k-średnich, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 12: 89–110.
Google Scholar

Mordwa S., 2013a, Age and sex patterns of persons suspected of committing offences in Łódź, „Space – Society – Economy”, 12: 75–91.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.12.05

Mordwa S., 2013b, Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miasta. Przykład Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Mordwa S., 2013c, Zastosowanie autokorelacji przestrzennej w badaniach przestępczości, „Archiwum Kryminologii”, 35: 61–77.
Google Scholar

Mordwa S., 2014, Dysproporcje przestrzenne wybranych zjawisk patologii społecznych w Łodzi, [w:] Suliborski A., Wójcik M. (red.), Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 277–303.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7969-240-8.14

Mordwa S., 2016, The Geography of crime in Poland and its interrelationship with other fields of study, „Geographia Polonica”, 89 (2): 187–202; http://dx.doi.org/10.7163/GPol.0053
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0053

Mordwa S., Laskowska P., 2020, Czynniki zagrożeń przestępczością w przestrzeni miasta, „Archiwum Kryminologii”, 42 (2): 32; https://doi.org/10.7420/AK2020R
Google Scholar

Mydel R., Kozimor K., 1989, Demograficzne, czasowe i przestrzenne aspekty przestępczości w Krakowie, „Folia Geographica. Series Geographica-Oeconomica”, 22: 63–84.
Google Scholar

Omotor D., 2010, Demographic and Socio-Economic Determinants of Crimes in Nigeria (A Panel Data Analysis), „Journal of Applied Business and Economics”, 11: 181–195.
Google Scholar

Peyrefitte A., 1987, Wymiar sprawiedliwości. Między ideałem a rzeczywistością, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Shaw C.R., McKay H.D., 1969, Juvenile Delinquency and Urban Areas, University of Chicago Press, Chicago (1942, revised edition 1969).
Google Scholar

Siemaszko A., Gruszczyńska B., Marczewski M., 2009, Atlas przestępczości w Polsce 4, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Google Scholar

Steffensmeier D., Allan E.A., 1996, Gender and crime: Toward a gendered theory of female offending, „Annual Review of Sociology”, 22: 45–87.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.soc.22.1.459

Steffensmeier DJ., Allan E.A., Harer M.D., Streifel C., 1989, Age and the distribution of crime, „American Journal of Sociology”, 94: 803–831.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/229069

Stolzenberg L., D’Alessio S.H., 2008, Co-offending and the age–crime curve, „Journal of Research in Crime and Delinquency”, 45: 65–86.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0022427807309441

Suchecki B., 2010, Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar

Sypion-Dutkowska N., 2017, Rozmieszczenie przestępstw w miastach na prawach powiatu w Polsce, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 38: 79–98.
Google Scholar

Sypion-Dutkowska N., Leitner M., 2017, Land Use Influencing the Spatial Distribution of Urban Crime: A Case Study of Szczecin, Poland, „ISPRS International Journal of Geoinformation”, 6 (3): 74.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ijgi6030074

Szczepaniec M., 2011, Kontrowersje wokół wpływu warunków ekonomicznych na poziom przestępczości, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”, 4: 107–123.
Google Scholar

Sztaudynger J.J., Sztaudynger M., 2003, Ekonometryczne modele przestępczości, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 3: 127–143.
Google Scholar

Thomas E.N., 1973, Mapy reszt z regresji. Ich charakterystyka i stosowanie w badaniach geograficznych, „Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej”, 3–4: 89–138.
Google Scholar

Tremblay R.E., 2000, The development of aggressive behavior during childhood: What have we learned in the past century?, „International Journal of Behavioral Development”, 24: 129–141.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/016502500383232

Uggen C., 2000, Work as a turning point in the life course of criminals: A duration model of age, employment, and recidivism, „American Sociological Review”, 65: 529–546.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2657381

Wolaniuk A., 1997, Spatial Distribution of Crime in Łódź and its Urban Region, [w:] Liszewski S., Young C. (red.), A Comparative Study of Łódź and Manchester. Geography of European Cities in Transition, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar