Assessment of post-industrial sites in Ozorków in the context of urban renewal
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-3180.33.04Keywords:
post-industrial areas, evaluation, urban renewal, OzorkówAbstract
The article presents the assumptions and results of the evaluation of post-industrial areas in a town of over 18,000 inhabitants – Ozorków, located in the metropolitan area of Łódź. The analysis covered 12 areas abandoned, at least temporarily, by industrial activity, and it concerned the usefulness (potential) for the implementation of urban regeneration activities. The focus was on individual features of the areas and their immediate surroundings, ignoring external and general factors such as national law, the presence of an investor, or financial resources for investments. Post-industrial areas were assessed in five categories: physical characteristics, economic and legal factors, land development, the development of its surroundings, and transport accessibility. The study was general in nature, i.e. not focused on a specific type and purpose of the revitalisation project, which on the one hand constituted a significant obstacle in the selection of indicators for assessment, while on the other hand, it provided the basis for flexible use of the proposed procedure in comparisons on a larger scale.
Post-industrial areas in Ozorków have their roots in the 19th-century textile and clothing production, which used to be typical of the Łódź Industrial District. The majority of the areas in question are the remains of the textile industry – wool and cotton spinning mills as well as fulling and weaving mills. Some of them were accompanied by traditional mills and dyehouses. For this reason, most of them were located near surface hydrographic objects (on the Bzura River banks and by three artificial water reservoirs). Taking into account the contemporary spatial and functional structure of Ozorków, apart from individual exceptions, the areas selected for the analysis are located in the oldest, central part of the city, surrounded by residential and service-type buildings of the rental type. The further away from the city centre, the younger and larger the post-industrial areas are. Those areas are generally characterised by good transport accessibility. Services, returning to production, and storage functions as well as housing all play a key role in the contemporary structure of land use. However, a significant part of the examined areas is undeveloped or returned to the state of urban fallow land, thus enabling the implementation of ‘greenfield’ investments. The complicated ownership situation is an important aspect affecting the possibility of re-integrating the analysed areas into contemporary spatial and economic structure of the city. On the other hand, a significant share of ownership or co-ownership of the Municipality of Ozorków may be considered an advantage. The procedure proposed in the article suggests that the greatest potential for urban renewal is attributed to small, centrally-located areas originated in the 19th-century light industry. On the other hand, the biggest challenge turned out to be the most extensive areas – the remains of the largest socialist textile and clothing factories, located on the outskirts of the town.
Downloads
References
Banasiak J., Pielesiak I., 2008, Działania władz samorządowych stymulujące rozwój społeczno-gospodarczy małego miasta w obszarze metropolitalnym (przykład Ozorkowa), [w:] K. Heffner, T. Marszał (red.), Ośrodki lokalne w strefie oddziaływania wielkich miast, „Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk”, 238: 148–169.
Google Scholar
Belniak S., 2007, Bariery procesu rewitalizacji miasta, „Świat Nieruchomości”, 62: 42–44.
Google Scholar
Białecka B., Biały W. (red.), 2014, Tereny pogórnicze – szanse, zagrożenia. Analiza przypadku, P.A. Nova, Gliwice.
Google Scholar
Bondaruk J., Zawartka P., 2011, Ogólnodostępna Platforma Informacji „Tereny poprzemysłowe i zdegradowane” (OPI-TPP) – nowoczesne narzędzie systemowego zarządzania informacją o terenach poprzemysłowych w województwie śląskim, „Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko”, 4: 31–49.
Google Scholar
Budner W.W., 2007, Czynniki lokalizacji inwestycji a możliwości rozwoju ekonomicznego, „Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum”, 6/3: 43–58.
Google Scholar
Chlebowski B., Walewski W. (red.), 1886, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII, Druk „Wieku”, Warszawa.
Google Scholar
Ciesiółka P., 2017, Delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji – doświadczenia miast województwa wielkopolskiego, [w:] W. Ratajczak, M. Szewczyk, J. Weltrowska (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty prawa gospodarki przestrzennej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 211–224.
Google Scholar
Ciesiółka P., Rogatka K., 2015, Rola miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w procesie rewitalizacji miast na przykładzie metropolii Poznań, „Problemy Rozwoju Miast. Kwartalnik Naukowy Instytutu Rozwoju Miast”, 4: 27–36.
Google Scholar
Denis M., 2017, Tereny poprzemysłowe w dobie zrównoważonego rozwoju, „Studia Miejskie” 26: 25–37.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.25167/sm2017.026.02
Domański B., 2000, Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach, [w:] Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler (red.), Odnowa miast: rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja, Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej – Oddział w Krakowie, Kraków: 107–142.
Google Scholar
Domański B., 2001, Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim – prawidłowości i uwarunkowania, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, 3: 51–59.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.3.4
Górny P.A., 2014, Przemysł starszy od miasta, Miejska Biblioteka Publiczna im. K.K. Baczyńskiego, Ozorków.
Google Scholar
Grzelak A., 2022, Zagospodarowanie terenów poprzemysłowych w Ozorkowie a możliwości rewitalizacji, praca magisterska, Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej, Wydział Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
GUS (BDL), https://bdl.stat.gov.pl (dostęp: 28.05.2022).
Google Scholar
Irmiński W., 2002, Badania i zagospodarowanie terenów poprzemysłowych, „Przegląd Geologiczny”, 50(8): 680–683.
Google Scholar
Jarczewski W., 2010, Blokowiska – obszary zdegradowane czy bezpieczne, dostatnie i spokojne miejsca do życia?, „Zarządzanie Publiczne”, 1–2(9–10): 121–130.
Google Scholar
Jarczewski W., Huculak M., 2010, Wpływ rewitalizacji terenów poprzemysłowych na rynek pracy w woj. śląskim, „Problemy Rozwoju Miast”, 4: 34–42.
Google Scholar
Kobylańska M., Gawor Ł., 2017, Problematyka przeobrażeń przestrzennych w procesach rewitalizacji terenów poprzemysłowych, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, 31(1): 68–80.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.311.5
Lamprecht M., 2009, Przemiany funkcjonalne terenów poprzemysłowych w małych miastach Polski Środkowej – ujęcie przestrzenne, [w:] T. Marszał (red.), Funkcja przemysłowa małych miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 57–77.
Google Scholar
Lokalny program rewitalizacji Gminy Miasto Ozorków 2020+, 2017, uchwała XXXVI/208/17 RM w Ozorkowie z dnia 16 stycznia 2017 r.
Google Scholar
Lorens P., 2009, Specyfika przekształceń i rewitalizacji różnych typów obszarów zdegradowanych w miastach polskich, [w:] P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek (red.), Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast, Wydawnictwo Urbanista, Gdańsk: 23–35.
Google Scholar
Maciejewska A., Turek A., 2011, Rewitalizacja obszarów zurbanizowanych i poprzemysłowych jako kierunek zrównoważonego rozwoju miast, [w:] Gospodarka przestrzenna w świetle wymagań strategii zrównoważonego rozwoju, „Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk”, 142: 465–476.
Google Scholar
Maciejewska A., Turek A., 2014, Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań środowiska przyrodniczego – wybrane studia przypadków, „Problemy Rozwoju Miast”, 2: 81–94.
Google Scholar
Michalski K., 2015, Wybrane aspekty ponownego wykorzystywania zdegradowanych terenów poprzemysłowych, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie”, 77: 125–133.
Google Scholar
Miśkowiec M., 2016, Przemiany terenów poprzemysłowych w miejscach dziedzictwa przemysłu włókienniczego na przykładzie Manchesteru, Lyonu i Łodzi, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, 30(3).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.303.15
Nowak J.M., Śleszyński P., Ostrowska A., 2021, Orzeczenia sądów administracyjnych dotyczące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin. Perspektywa polityki publicznej i geograficzna, „Studia Regionalne i Lokalne”, 2(84): 75–92.
Google Scholar
Ostręga A., Uberman R., 2005, Formalnoprawne problemy rewitalizacji terenów poprzemysłowych, w tym pogórniczych, „Górnictwo i Geoinżynieria”, 29(4): 115–127.
Google Scholar
Podciborski T., Trystuła A., 2010, Propozycja metody oceny ładu przestrzennego obszaru rekultywowanego, „Wieś i Rolnictwo”, 2(147): 82–95.
Google Scholar
Skalny A., Białecka B., 2016, Determinanty modelu wyceny terenów poprzemysłowych, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie”, 87: 313–325.
Google Scholar
Skalny A., Białecka B., 2018, Model wartościowania terenów poprzemysłowych zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie”, 117: 517–529.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.29119/1641-3466.2018.117.34
Sobolewska J., Walczak Z., 2019, Analiza możliwości zmiany sposobu zagospodarowania obszaru poprzemysłowego z wykorzystaniem metody AHP, „Przegląd Budowlany”, 90(9): 103–107.
Google Scholar
Stryjakiewicz T., 2010, Przemiany w geografii przemysłu, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, 15: 30–44.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.15.3
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorkowa, 2011, uchwała XVIII/160/11 RM w Ozorkowie z dnia 19 grudnia 2011 r.
Google Scholar
Suliborski A., Kulawiak A., Tomczyk J., 2016, Przemiany „funkcji miejsca” małego miasta. Przykład Ozorkowa, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, 279: 214–222.
Google Scholar
System Informacji Przestrzennej Miasta Ozorków, ozorkowmiasto.geoportalgminy.pl (dostęp: 28.05.2022).
Google Scholar
Śleszyński P., 2016, Delimitacja miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, https://www.power.gov.pl/media/66970/Delimitacja_miast_srednich_tracacych_funkcje_spoleczno_gospodarcze_2.pdf (dostęp: 30.09.2022).
Google Scholar
Wojnarowska A., 2011, Problemy rozwoju miast europejskich procesu postindustrialnego, [w:] S. Kozłowski, A. Wojnarowska, Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich. Zagadnienia teoretyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 7–13.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-580-5.02
Zioło Z., 2008, Procesy transformacji przemysłowych układów przestrzennych na tle zmieniającego się otoczenia, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, 10: 11–22.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.10.1
Zwolak S., 2017, Warunek dostępu do drogi publicznej w celu realizacji inwestycji, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny”, 39: 170–179.
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, t.j. Dz.U. 2003 Nr 80, poz. 717.
Google Scholar
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, t.j. Dz.U. 2015, poz. 1777.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
