Starzenie się ludności w polskich miastach

Anna Janiszewska

doi:10.18778/1733-3180.29.03

Autor

Anna Janiszewska Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Regionalnej i Społecznej, ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź https://orcid.org/0000-0003-1472-4627

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-3180.29.03

Słowa kluczowe:

proces starzenia się, miasta małe, miasta średnie, miasta duże, indeks starości demograficznej, wskaźnik starzenia się demograficznego

Abstrakt

Mieszkańcy miast w Polsce stanowią ponad 60% ludności kraju. W systemie osadniczym naszego kraju występuje wykształcona, kilkustopniowa struktura hierarchiczna miast, a stolica kraju odznacza się niewielką, na tle innych krajów europejskich, przewagą nad innymi ośrodkami regionalnymi. Rozmieszczenie miast, zwłaszcza małych i średniej wielkości, jest równomierne w przestrzeni. Te cechy systemu osadniczego wskazują, że jest to system policentryczny. Obserwowane od kilkudziesięciu lat przemiany demograficzne w Polsce, w tym także starzenie się ludności, dotyczą mieszkańców miast zarówno dużych, średnich, jak i małych. Jednak poziom starzenia się mieszkańców miast różnej wielkości, a także dynamika tego procesu są zróżnicowane przestrzennie. Głównym celem opracowania jest określenie poziomu i dynamiki starzenia się mieszkańców miast małych, średnich oraz dużych w Polsce.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Abramowska-Kmon A., 2011, O nowych miarach zaawansowania procesu starzenia się ludności, „Studia Demograficzne”, 1 (159): 3–33.
Google Scholar

Avramov D., Maskova M., 2003, Active ageing in Europe, „Population Studies”, 41 (1): 1–152, Council of Europe Publishing.
Google Scholar

d’Albis H., Collard F., 2013, Age groups and the measure of population aging, „Demographic Research”, 29: 617–640.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4054/DemRes.2013.29.23

Cieślak M., 2004, Pomiar procesu starzenia się ludności, „Studia Demograficzne”, 2 (146): 3–16.
Google Scholar

Clarke J.I., 1965, Population geography, Pergamon Press, Oxford.
Google Scholar

Długosz Z., 1997, Stan i dynamika starzenia się ludności Polski, „Czasopismo Geograficzne”, 68 (2): 227–232.
Google Scholar

Długosz Z., 1998, Próba określenia zmian starości demograficznej Polski w ujęciu przestrzennym, „Wiadomości Statystyczne”, 3: 15–25.
Google Scholar

Eurostat 2004, Ageing Population, [w:] Regions: Statistical Yearbook 2004, European Communities.
Google Scholar

Frątczak E., 2002, Proces starzenia się ludności Polski, „Studia Demograficzne”, 2 (142): 3–28.
Google Scholar

Gavrilova N.S., Gavrilov L.A., 2009, Rapidly Ageing Populations: Russia/Eastern Europe, [w:] Uhlenberg P. (red.), International Handbook of Population Aging, „International Handbooks of Population”, 1: 113–131, Springer.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4020-8356-3_6

Grundy E., 1996, Population ageing in Europe, [w:] Coleman D. (red.), Europe’s population in the 1990s, Oxford University Press, New York.
Google Scholar

Haase A., Bernt M., Grossmann K., Mykhnenko V., Rink D., 2013, Varieties of shrinkage in European cities, „European Urban and Regional Studies”. DOI: http://dx.doi.org/10.1177/0969776413481985
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0969776413481985

Holzer J.Z., 2003, Demografia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Janiszewska A, Dmochowska-Dudek K., 2017, Zróżnicowanie przestrzenne starzenia się w Łodzi, [w:] Pielesiak I. (red.), Starzenie się w środowisku miejskim. Ageing in Urban environment, „Space–Society–Economy”, 20: 9–22.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.20.02

Kaa D.J. van de, 2002, The Idea of a Second Demographic Transition in Industrialized Countries, Paper presented at the Sixth Welfare Policy Seminar of the National Institute of Population and Social Security, Tokyo, Japan, 29.01.2002, https://www.researchgate.net/publication/253714045_The_Idea_of_a_Second_Demographic_Trans-ition_in_Industrialized_Countries (dostęp: 10.10.2018).
Google Scholar

Kantor-Pietraga I., 2014, Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Kijak R.J., Szarota Z., 2013, Starość. Między diagnozą a działaniem, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa.
Google Scholar

King R., Warnes A.M., Williams A, 1998, International retirement migration in Europe, „International Journal of Population Geography”, 4 (2): 91–111.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1220(199806)4:2<91::AID-IJPG97>3.0.CO;2-S

Kinsella K., Phillips D.R., 2005, Global Aging: The Challenge of Success, „Population Bulletin”, 60 (1): 2–44.
Google Scholar

Kondrat W., 1972, Zmiany w strukturze ludności według płci i wieku w latach 1950, 1960, 1970, „Studia i Prace Statystyczne”, 40: 24–34.
Google Scholar

Kot S.M., Kurkiewicz J., 2004, The new measures of the population ageing, „Studia Demograficzne”, 2 (146): 17–29.
Google Scholar

Kotowska I.E., 1999, Drugie przejście demograficzne i jego uwarunkowania, [w:] Kotowska I. (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, „Monografie i Opracowania”, 461, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
Google Scholar

Kowaleski J., 2011, Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski. Przyczyny, Etapy, Następstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Kowaleski J.T., Szukalski P. (red.), 2004, Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Kowaleski J.T., Szukalski P. (red.), 2006, Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Google Scholar

Kurek S., 1998, Zróżnicowanie przestrzenne procesu starzenia się ludności Europy w latach 1960–1996 w świetle wybranych mierników, „Czasopismo Geograficzne”, 69 (3–4): 261–274.
Google Scholar

Kurek S., 2001, Wybrane metody i kierunki badania starzenia się ludności w świetle literatury problemu, „Studia Demograficzne”, 1 (139): 97–113.
Google Scholar

Kurek S. 2003, The spatial distribution of population ageing in Poland in the years 1988– 2001, „Bulletin of Geography”, 2: 65–76, Nicolaus Copernicus University Press, Toruń.
Google Scholar

Kurek S., 2008, Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Google Scholar

Lesthaeghe R., 2010, The unfolding story of the second demographic transition, Research report 10–969, January 2010, Population Studies Center, University of Michigan, Institute for Social Research, https://www.psc.isr.umich.edu/pubs/abs/6089 (dostęp: 17.11.2018).
Google Scholar

Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych, 2017, Portret Migranta. Migracje w m.st. Warszawie w latach 2005–2016, Warszawa, http://warszawa.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/ludnosc/portret-migranta-migracje-w-m-st-warszawie-w-latach-2005-2016,8,1.html (dostęp: 17.11.2018).
Google Scholar

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, 2015, Krajowa Polityka Miejska 2023, Warszawa, http://www.mir.gov.pl/miasta (dostęp: 17.11.2018).
Google Scholar

Podogrodzka M., 2014, Przestrzenne zróżnicowanie ludności według wieku w Polsce w 1991–2010, [w:] Rączaszek A., Koczur W. (red.), Polityka społeczna wobec przemian demograficznych, „Studia Ekonomiczne UE w Katowicach”, 167: 62–76.
Google Scholar

Podogrodzka M., 2016, Przestrzenna konwergencja indeksu starości w Polsce, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, 4 (324): 51–65.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.324.04

Potrykowska A., 2003, Przestrzenne zróżnicowanie procesu starzenia się ludności i migracji osób w starszym wieku w Polsce, „Przegląd Geograficzny”, 1: 41–59.
Google Scholar

Preston S.H., Himes C., Eggers M., 1989, Demographic Conditions Responsible for Population Ageing, „Demography”, 26 (4): 691–704.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2061266

Raport Espon 1.1.1, 2004, Potentials for polycentric development in Europe, https://www.espon.eu/programme/projects/espon-2006/thematic-projects/urban-areas-nodes-polycentric-development (dostęp: 17.11.2018).
Google Scholar

Rossa A. (red), 2012, Wprowadzenie do gerontometrii, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Rosset E., 1959, Proces starzenia się ludności. Studium demograficzne, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa.
Google Scholar

Rosset E.,1967, Ludzie starzy. Studium demograficzne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Rowland D.T., 1996, Population momentum as a measure of aging, „European Journal of Population”, 12: 41–61.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01797165

Sanderson W., Scherbov S., 2005, Average remaining lifetimes can increase as human populations age, „Nature”, 435: 811–813.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1038/nature03593

Sanderson W., Scherbov S., 2007, A new perspective on population ageing, „Demographic Research”, 16 (2): 27–58.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4054/DemRes.2007.16.2

Szajewska N., 2013, Modele kurczących się miast – wnioski do badań, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020), Kancelaria Senatu, Warszawa: 160–175.
Google Scholar

Szarota Z., 2010, Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Google Scholar

Wieniecki I.G., 1981, Starzenie się ludności i metody statystyczne jego pomiaru, [w:] Metody statystyczne w demografii, PWN, Warszawa: 76–90.
Google Scholar

Wolańska W., 2013, Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski w latach 1995–2035, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, 291: 249–263.
Google Scholar