Euro 2012 i Kraków 2022. Polskie elity polityczne wobec wielkich imprez sportowych
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.2.04Słowa kluczowe:
wielkie imprezy sportowe, Euro 2012, dyskurs polityczny, Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2022, polskie elity polityczneAbstrakt
Artykuł podejmuje problematykę wielkich imprez sportowych (ang. Sport Mega Events, dalej: WIS) będących najbardziej spektakularnymi przejawami komercjalizacji i neoliberalizacji współczesnego zglobalizowanego sportu. Analiza obejmuje dwa przypadki procesów politycznych, w które zaangażowane były polskie elity polityczne: organizację w 2012 roku Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej (dalej: Euro 2012) oraz inicjatywę na rzecz organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2022 roku w Krakowie, zablokowaną przez referendalny sprzeciw mieszkańców tego miasta. Rozważane są skutki organizacji Euro 2012 i konteksty politycznego konsensusu wszystkich sił politycznych na rzecz organizacji obu imprez oraz okoliczności, które doprowadziły do fiaska inicjatywy Kraków 2022.
Pobrania
Bibliografia
Alegi Peter (2008) A Nation to Be Reckoned With: The Politics of World Cup Stadium Construction in Cape Town and Durban. „African Studies”, vol. 67, no. 3, s. 397‒422.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00020180802505038
Black David (2007) The Symbolic Politics of Sport Mega-Events: 2010 in Comparative Perspective. „Politikon: South African Journal of Political Studies”, vol. 34, no. 3, s. 261‒276.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/02589340801962536
Borowski Jakub (ed.) (2010) IMPACT. Report on the Impact of Preparations for and Organization of UEFA Euro 2012 on Polish Economy [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie http://static.2012.org.pl/images/stories/pdf/impact_ang.pdf
Google Scholar
Borzyszkowski Jacek (2012) Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 a turystyka w Polsce – wstępna ocena. „Turystyka Kulturowa”, nr 9, s. 55‒68.
Google Scholar
Brand Finance (2012) Brand Finance Journal. Top 100 Nation Brands 2012 [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie http://brandfi nance.com/knowledge_centre/journal/brand-finance-journal-nation-brand-100-issue
Google Scholar
Burski Jacek (2013) Euro 2012 – The End and the Beginning of Polish Football Supporters. „Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 51‒70.
Google Scholar
CBOS (2013) Rok po Euro 2012. Komunikat z badań [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_099_12.PDF
Google Scholar
Cornelissen Scarlett (2012) Our Struggles Are Bigger Than the World Cup: Civic Activism, State-Society Relations, and the Socio-Political Legacies of the 2010 FIFA World Cup. „The British Journal of Sociology”, vol. 63, s. 328‒348.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-4446.2012.01412.x
Cornelissen Scarlett , Swart Kamilla (2006) The 2010 Football World Cup as a Political Construct: The Challenge of Making Good on an African Promise. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 108‒123.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2006.00656.x
Czyżewski Marek i in. (2014) Wprowadzenie [w:] M arek Czyżewski i in., red., Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno, s. 7‒22.
Google Scholar
Deloitte (2012) Project Management of Strategic Projects for Poland. Estimated Benefits of the Project Management Approach Adopted by PL.2012 to the Polish Preparations for UEFA EURO 2012TM [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie http://www.deloitte.com/assets/Dcom-Poland/Local%20Assets/Documents/Raporty,%20badania,%20rankingi/pl_Project_management_of_strategic_projects_Poland_Euro2012_EN.pdf
Google Scholar
Domaradzki Krzysztof (2014) Polacy już nie kochają igrzysk. „Forbes”, 19 maja [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie http://www.forbes.pl/coraz-mniej-polakow-popieraorganizacje-igrzysk-w-krakowie,artykuly,176811,1,1.html
Google Scholar
Ekstraklasa (2013) Statystyki T-Mobile Ekstraklasa za sezon 2012/2013 [dostęp 10 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie http://ekstraklasa.org/index.php#statystyki
Google Scholar
Flyvbjerg Bent (2014) What You Should Know About Megaprojects and Why: An Overview. „Project Management Journal”, vol. 45, no. 2, s. 6–19.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/pmj.21409
Flyvbjerg Bent, Bruzelius Nils, Rothengatter Werner (2003) Megaprojects and Risk. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781107050891
Giulianotti Richard, Klauser Francisco (2011) Introduction: Security and Surveillance at Sport Mega Events. „Urban Studies”, vol. 48, s. 3157‒3168.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0042098011422400
Giza-Poleszczuk Anna (2013) Projekt Społeczny 2012, czyli jak organizowaliśmy Euro 2012 [w:] Radosław Kossakowski i in., red., Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk społecznych. Pszczółki: Wydawnictwo Orbis Exterior, s. 171‒184.
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2013) Wykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych w 2012 roku [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/KTS_wykorzystanie_turystycznych_obiektow_noclegowych_2012.pdf
Google Scholar
Gońda Marcin (2013) Supporters’ Movement “Against Modern Football.” European and Polish Contexts. „Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 85‒106.
Google Scholar
Gratton Chris, Shibli Simon, Coleman Richard (2006) The Economic Impact of Major Sports Events: A Review of Ten Events in the UK. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 41‒58.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2006.00652.x
Grix Jonathan, Lee Donna (2013) Soft Power, Sports Mega-Events, and Emerging States: The Lure of the Politics of Attraction. „Global Society”, vol. 27, no. 4, s. 521‒536.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13600826.2013.827632
Hall Michael C. (2006) Urban Entrepreneurship, Corporate Interests, and Sports Mega-Events: The Thin Policies of Competitiveness Within the Hard Outcomes of Neoliberalism. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 59‒70.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2006.00653.x
Horne John (2007) The Four “Knowns” of Sports Mega-Events. „Leisure Studies”, vol. 26, no. 1, s. 81‒96.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/02614360500504628
Horne John, Manzenreiter Wolfram (2006) An Introduction to the Sociology of Sports Mega-Events. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 1‒24.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2006.00650.x
Kasimati Evangelia (2003) Economic Aspects and the Summer Olympics: A Review of Related Research. „International Journal of Tourism Research”, vol. 5, s. 433–444.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/jtr.449
Klauser Francisco (2011) The Exemplification of “Fan Zones”: Mediating Mechanisms in the Reproduction. „Urban Studies”, vol. 48, s. 3203‒3219.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0042098011422390
Kokot Michał, Karbowiak Michał (2012) Stadiony bez dna. „Gazeta Wyborcza”, 2 listopada [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://wyborcza.pl/magazyn/1,129625,12785503,Stadiony_bez_dna.html
Google Scholar
Kowalska Małgorzata Zofia (w druku) Hegemony in question? Euro 2012 and local politics in the city of Poznań [w:] Michał Buchowski i inni, eds., New Ethnographies of Football in Europe: People, Passions, Politics. Basingstoke: Palgrave.
Google Scholar
Kraków.pl (2014) Gen. Bieniek i Marcin Daniec mówią „tak” igrzyskom! [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://krakow.pl/get_pdf.php?dok_id=108841
Google Scholar
Kuraś Bartłomiej (2013) Igrzyska 2022. Polska i Słowacja ze wspólnym komitetem. „Gazeta Wyborcza”, 15 września [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,14610100,Igrzyska_2022__Polska_i_Slowacja_ze_wspolnym_komitetem.html
Google Scholar
Lepczyński Krzysztof (2014) Prezydent Majchrowski: Olimpiada to bicz na rząd. „Gazeta Wyborcza”, 1 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,15720797,Prezydent_Majchrowski__Olimpiada_to_bicz_na_rzad.html
Google Scholar
Leszczyński Adam (2012) Zarabiający po 1600, łączcie się. „Gazeta Wyborcza, Magazyn Świąteczny”, 1 września [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://wyborcza.pl/magazyn/1,128592,12385534,Zarabiajacy_po_1600__laczcie_sie.html
Google Scholar
Małopolskaonline.pl (2013) Sejm RP poparł ideę organizacji w Krakowie Zimowych Igrzysk Olimpijskich [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.malopolskaonline.pl/aktualnosci,Sejm_RP_poparl_idee_organizacji_w_Krakowie_Zimowych_Igrzysk_Olimpijskich-4649.html
Google Scholar
Matheson Victor A., Baade Robert A. (2004) Mega-Sporting Events on Developing Nations: Playing the Way to Prosperity? „The South African Journal of Economics”, vol. 72, s. 1085‒1096.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1813-6982.2004.tb00147.x
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012) Chopin ciekawszy niż Euro 2012? [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/chopin-ciekawszy-niz-euro-2012-3193.php
Google Scholar
Ministerstwo Sportu i Turystyki (2012) The Polish Effect – The Success of Euro 2012 Beyond Expectations [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://en.msport.gov.pl/article/the-polish-effect-the-success-of-euro-2012-beyondexpectations
Google Scholar
Muñoz Francesc (2006) Olympic Urbanism and Olympic Villages: Planning Strategies in Olympic Host Cities, London 1908 to London 2012. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 175‒187.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2006.00660.x
Najwyższa Izba Kontroli (2012) NIK o zakupie LRAD w Policji [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-zakupie-lrad-w-policji.html
Google Scholar
Olszewski Michał (2014) Zimowe Igrzyska w Krakowie. Jak Kraków oszukuje MKOL. „Gazeta Wyborcza”, 24 marca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://wyborcza.pl/1,75400,15677004,Zimowe_igrzyska_w_krakowie__Jak_krakow_oszukuje_mkol.html
Google Scholar
Orliński Wojciech (2014) Nie przenoście Soczi do Krakowa. Wołanie podatnika. „Gazeta Wyborcza”, 22 maja [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://wyborcza.pl/duzyformat/1,137939,16001055,Nie_przenoscie_Soczi_do_Krakowa__czyli_wolanie_podatnika.html
Google Scholar
Osowski Jarosław (2013) Kolejka na Okęcie ma już rok. Zmarnowano miliony złotych. „Gazeta Wyborcza”, 4 czerwca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34862,14031636,Kolejka_na_Okecie_ma_juz_rok__Zmarnowano_miliony_zlotych.html#BoxSlotII3img
Google Scholar
Palmer Catherine (2013) Global Sport Policy. Los Angeles, London, New Delhi, Singapore, Washington: Sage.
Google Scholar
Panek Dominik (2014) Piłkarska mafia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://pilkarskamafi a.blogspot.com/
Google Scholar
Piłat Bartosz (2012) Olimpiada zimowa 2022: Kraków – Zakopane – Słowacja. „Gazeta Wyborcza”, 20 października [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,12707904,Olimpiada_zimowa_2022__Krakow_Zakopane_Slowacja.html
Google Scholar
Piłat Bartosz (2014) Majchrowski: Na kłopoty igrzyska. „Gazeta Wyborcza”, 8 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://wyborcza.pl/politykaekstra/1,137738,15765619,Majchrowski__Na_klopoty_igrzyska.html
Google Scholar
Pluciński Przemysław (2013) Miejskie (r)ewolucje. Radykalizm retoryki a praktyka reformy. „Praktyka Teoretyczna”, t. 3, nr 9, s. 133‒157.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2013.3.6
Pluciński Przemysław (2014) O roszczeniach pozaparlamentarnej (post?)polityki. Przypadek miejskich ruchów społecznych w Polsce. „Władza Sądzenia”, nr 3, s. 67‒78.
Google Scholar
Polskie Radio (2012a) Rozmowa z prof. Markiem Belką. 19 czerwca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.polskieradio.pl/13/53/Artykul/628967,Rozmowa-z-prof-Markiem-Belka
Google Scholar
Polskie Radio (2012b) TVP straci na Euro „dziesiątki” milionów złotych. 22 czerwca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.polskieradio.pl/9/299/Artykul/631179,TVP-straci-na-Euro-dziesiatki-mln-zl
Google Scholar
Polskie Radio (2014) Jagna Marczułajtis rezygnuje. Tusk: współczuję jej 12 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1098634,Jagna-Marczulajtis-rezygnuje-Tusk-wspolczuje-jej
Google Scholar
Roche Maurice (2000) Mega-Events and Modernity: Olympics and Expos in the Growth of Global. London: Routledge.
Google Scholar
Rogal Agnieszka, Borusiewicz Konrad (2012) W ostatniej chwili skreślony w listy wolontariuszy. „Gazeta.pl”, 11 maja [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,11700496,W_ostatniej_chwili_zostal_skreslony_z_listy_wolontariuszy_.html
Google Scholar
Rojek Chris (2014) Global Event Management: A Critique. „Leisure Studies”, vol. 33, no.1, s. 32‒47.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/02614367.2012.716077
Salamon Patryk (2014) Prowokacja LoveKraków.pl: Komitet konkursowy ZIO to siedlisko patologii. 9 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://lovekrakow.pl/aktualnosci/prowokacja-lovekrakowpl-komitet-konkursowy-ziosiedlisko-patologii_5528.html
Google Scholar
Sánchez Fernanda, Broudehoux Anna-Marie (2013) Mega-Events and Urban Regeneration in Rio de Janeiro: Planning in a State of Emergency. „International Journal of Urban Sustainable Development”, vol. 5, no. 2, s. 132–153.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/19463138.2013.839450
Schausteck de Almeida Barbara, Marchi Júnior Wanderley (2013) The Brazilian Media and the Selection of Rio de Janeiro to Host the 2016 Olympic and Paralympic Games. “Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 71‒84.
Google Scholar
Sejm.gov.pl (2007) Głosowanie nr 103 – posiedzenie 47 [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/glosowania?OpenAgent&5&47&103
Google Scholar
Sejm.gov.pl (2013) Głosowanie nr 38 – posiedzenie 39 [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/agent.xsp?symbol=glosowania&nrkadencji=7&nrposiedzenia=39&nrglosowania=38
Google Scholar
Siegfried John, Zimbalist Andrew (2006) The Economic Impact of Sports Facilities, Teams, and Mega-Events. „The Australian Economic Review”, vol. 39, no. 4, s. 420‒427.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8462.2006.00431.x
Skwirowski Piotr (2012) Euro dało kopa polskiej gospodarce. „Gazeta Wyborcza” [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,12901248,Euro_2012_dalo_kopa_polskiej_gospodarce__Kopa_w_gore.html
Google Scholar
Słodkowska Inka, Dołbakowska Magdalena, red. (2011) Wybory 2007. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN.
Google Scholar
Słodkowska Inka, Dołbakowska Magdalena, red. (2013) Wybory 2011. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN.
Google Scholar
Sztumski Janusz (2007) Elity, ich miejsce i rola w społeczeństwie. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Google Scholar
Szymielewicz Katarzyna (2012) Panoptykon o Euro 2012: „Bezpieczeństwo to świetny wytrych”. „Dziennik Opinii Krytyki Politycznej”, 5 lipca [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.krytykapolityczna.pl/Serwissportowy/PanoptykonoEuro2012-Bezpieczenstwo-toswietnywytrych/menuid-308.html
Google Scholar
Tallaksen Simen (2014) Seks av ti sier nei til OL. „Klassekampen”, 7 kwietnia [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.klassekampen.no/article/20140407/ARTICLE/140409971
Google Scholar
Tekst exposé premiera Donalda Tuska (2007) „Rzeczpospolita”, 23 listopada [dostęp 12 stycznia 2015 r.]. Dostępny w Internecie http://www.rp.pl/artykul/71439.html?print=tak&p=0
Google Scholar
Tetłak Katarzyna (2012) The Tax Regime for UEFA EURO 2012. „Global Sports Law and Taxation Reports”, vol. 3, no. 1, s. 8‒11.
Google Scholar
Whitson David, Horne John (2006) Underestimated Costs and Overestimated Benefits? Comparing the Outcomes of Sports Mega-Events in Canada and Japan. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 71‒89.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2006.00654.x
Włoch Renata (2012) UEFA as a New Agent of Global Governance: A Case Study of Relations Between UEFA and the Polish Government Against the Background of the UEFA EURO 2012. „Journal of Sport and Social Issues”, vol. 37, s. 297‒311.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0193723512467192
Woźniak Wojciech (2013a) Polish Football Under Transition: Catch-Up Modernization Gone Wrong [w:] Deirdre Hynes, Annabel Kiernan, eds., Football and Its Communities. Oxford: Interdisciplinary Press, s. 117‒128.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/9781848881723_012
Woźniak Wojciech (2013b) Sport Mega Events and the Need for Critical Sociological Research. The Case of Euro 2012. „Przegląd Socjologiczny”, t. 62, nr 3, s. 31‒50.
Google Scholar
Xu Xin (2006) Modernizing China in the Olympic Spotlight: China’s National Identity and the 2008 Beijing Olympiad. „Sociological Review”, vol. 54, no. s2, s. 90‒107.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2006.00655.x
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
