The Importance of Translating Specialist English Terms for the Development of Inclusive Education in Poland
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.19.3.10Keywords:
inclusive education, quality education for all, new terminology, translation of terms and concepts, knowledge transfer, acronymsAbstract
The aim of the article is to make an attempt at showing the importance of translating specialist English terms into Polish for the development of inclusive education in our country. New terms and concepts appear in global research on the phenomenon of disability along with innovative concepts, updating international classifications, pioneering products and technologies, and meeting the need to adapt the education system to European legal regulations. The method of qualitative analysis of the desk research contained in publications available in digital repositories was used. The query was focused on the issue of the emergence of new terminology in the context of implementing the assumptions of inclusive education. The author states that the acquisition of a specialist language not only builds language competences, but also shapes the substantive competences of teachers in kindergartens and mainstream schools. Specialist language proficiency, transfer of the latest knowledge, breaking language barriers all affect social awareness and improve educational practice. There is a real risk that without a Polish translation, many terms and concepts will not appear in the language space due to the fact that Polish scientists often publish only in English, in line with the trend of the internationalization of the Polish science.
Downloads
References
Adamek Agata (2022), Nie o taką oświatę mi chodzi, https://www.solidarnosc.org.pl/oswiata/index.php?option=com_content&view=article&id=992:nie-o-tak%C4%85-o%C5%9Bwiat%C4%99-mi-chodzi&catid=162&Itemid=797&lang=pl (dostęp: 20.02.2022).
Google Scholar
Ainscow Mel (2005), Developing inclusive education systems: What are the levers for change, „Journal of Educational Change”, vol. 6(2), s. 109–124.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s10833-005-1298-4
Ainscow Mel (2013), From special education to effective schools for all: a review of the progress so far, [w:] Lani Florian (red.), The Sage Handbook of Special Education (Forthcoming), London: Sage Publications Ltd., s. 146–159.
Google Scholar
Alcina Amparo (red.) (2011), Teaching and Learning Terminology: New Strategies and Methods, Amsterdam: John Benjamins.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1075/bct.35
Andrzejewska Magdalena, Stolińska Anna, Błasiak Władysław, Pęczkowski Paweł, Rosiek Roman, Rożek Bożena, Sajka Mirosława, Wcisło Dariusz (2015), Eye-tracking verification of the strategy used to analyse algorithms expressed in a flowchart and pseudocode, „Interactive Learning Environments”, vol. 24(8), s. 1981–1995.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/10494820.2015.1073746
Ball Matthew (2020), The Metaverse: What It Is, Where to Find it, and Who Will Build It, https://www.matthewball.vc/all/themetaverse (dostęp: 15.05.2023).
Google Scholar
Beetz Michael, Engel Uwe, Hoyer Nina, Kähler Lorenz, Langer Hagen, Schultheis Holger, Straube Sirko (2023), Trustworthiness and Well-Being: The Ethical, Legal, and Social Challenge of Robotic Assistance, [w:] Uwe Engel (red.), Robots in Care and Everyday Life. Future, Ethics, Social Acceptance, Cham: Springer, s. 1–26.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-11447-2_1
Benigno Vicenza, Caruso Giovanni, Ravicchio Fabrizio, Repetto Manuela, Trentin Guglielmo (2014), Do BYOD (Bring Your Own Device) technologies support inclusive virtual classrooms?, 7th International Conference of Education, Research and Innovation, 17th–19th November, IATED Academy, Seville, s. 6239–6248.
Google Scholar
Bernacki Włodzimierz (2022), Rozmowa forum: Sloty prowadzą do uśredniania wyników (wywiad przeprowadził: Piotr Kieraciński), „Forum Akademickie”, t. 12, s. 20–23.
Google Scholar
Bešić Edvina (2020), Intersectionality: A pathway towards inclusive education?, „Prospects”, vol. 49, s. 111–122.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s11125-020-09461-6
Bhattacharya Usree, Pradana A. Wisnu, Wei Xing, Tarquinio Daniel, Datta Olivia, Anderson Kaleigh, Cruz-Díaz Nicole (2022), Medical communication and advocacy through eye-tracking AAC: Implications for applied linguistics, „EuroAmerican Journal of Applied Linguistics and Languages”, vol. 9(1), s. 71–90.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.21283/2376905X.15.1.266
Błeszyński J. Jacek, Lubińska-Kościółek Elżbieta, Zielińska Jolanta (2019), Zastosowanie techniki eye trackingu w diagnozie dzieci ze spectrum autyzmu, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Błeszyński J. Jacek, Rumińska Aleksandra, Hamerlińska Agnieszka, Stefańska-Klar Renata, Warszawa Agnieszka (2022), The experience of the COVID-19 pandemic by persons with ASD: Social aspects, „PLOS ONE”, vol. 17(6), e0267123.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0267123
Boslaugh Sarah (2007), Secondary analysis for public health: A practical guide, New York: Cambridge University Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511618802
Bourdieu Pierre (1991), Language and symbolic power, Cambridge: Harvard University Press.
Google Scholar
Boyle Christopher, Allen Kelly-Ann (2023), Understanding the Issues in Inclusive Education: Working Towards Equitable and Accessible Education for All Students, [w:] Christopher Boyle, Kelly-Ann Allen (red.), Research for Inclusive Quality Education. Sustainable Development Goals Series, Singapore: Springer, s. 1–9.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-16-5908-9_1
Brescia-Zapata Marta, Krejtz Krzysztof, Orero Pilar, Duchowski T. Andrew, Hughes J. Chris (2022), VR 360 Subtitles: Designing a Test Suite with Eye-Tracking Technology, „Journal of Audiovisual Translation”, vol. 5(2), s. 233–258.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.47476/jat.v5i2.2022.184
Budziszewski Paweł, Grabowski Andrzej, Jankowski Jarosław, Milanowicz Marcin (2011), Możliwości wykorzystania rzeczywistości wirtualnej do projektowania stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych ruchowo, „Bezpieczeństwo Pracy”, t. 5, s. 6–8.
Google Scholar
Calabrò S. Rocco, Cerasa Antonio, Ciancarelli Irene, Pignolo Loris, Tonin Paolo, Iosa Marco, Morone Giovanni (2022), The Arrival of the Metaverse in Neurorehabilitation: Fact, Fake or Vision?, „Biomedicines”, vol. 10, 2602, s. 1–12.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/biomedicines10102602
Chrzanowska Iwona (2019), Postawy wobec edukacji włączającej: jakie skutki?, [w:] Iwona Chrzanowska, Grzegorz Szumski (red.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole, Warszawa: Wydawnictwo FRSE, s. 44–61.
Google Scholar
Chrzanowska Iwona (2021), Nauczyciele o szansach i barierach edukacji włączającej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Cohen Anthony (1992), Post-Fieldwork Fieldwork, „Journal of Anthropological Research”, vol. 48, s. 339–254.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1086/jar.48.4.3630443
Corradi Fabrizio, Federici Stefano, Mele L. Maria, Sperati Carlo, Ruschena Sergio, Dandini de Sylva Saveria (2011), No Obstacle to Emotion (NOBE): an assistive technology for a multi-sensory experience of visual art, [w:] Gert J. Gelderblom, Mathijas Soede, Leon Adriaens, Klaus Miesenberger (red.), Everyday Technology for Independence and Care (Assistive Technology Research Series), Amsterdam: IOS Press, s. 927–934.
Google Scholar
D’Alessio Simona (2011), Inclusive Education in Italy. A Critical Analysis of the Policy of Integrazione Scolastica, Rotterdam: Sense Publishers.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-6091-342-6
Daniela Linda, Lytras D. Miltiadis (2018), Educational Robotics for Inclusive Education, „Technology, Knowledge and Learning”, vol. 24, s. 219–225.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s10758-018-9397-5
Davis Kathy (2008), Intersectionality as buzzword: A sociology of science perspective on what makes a feminist theory successful, „Feminist Theory”, vol. 9(1), s. 67–85.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1464700108086364
Dignath Charlotte, Rimm-Kaufman Sara, Ewijk van Reyn, Kunter Mareike (2022), Teachers’ Beliefs About Inclusive Education and Insights on What Contributes to Those Beliefs: a Meta-analytical Study, „Educational Psychology Review”, vol. 34, s. 2609–2660.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s10648-022-09695-0
Domagała-Zyśk Ewa (2020), Projektowanie uniwersalne w inkluzyjnej edukacji uczniów ze spektrum autyzmu. Strategie i rekomendacje, [w:] Anna Prokopiak (red.), Osoby ze spektrum autyzmu w biegu życia, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 139–158.
Google Scholar
Domagała-Zyśk Ewa, Knopik Tomasz, Oszwa Urszula (2018), Znaczenie diagnozy funkcjonalnej w edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, „Roczniki Pedagogiczne”, t. 10(46), s. 77–90.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18290/rped.2018.10.3-5
Donnelly J. Verity, Watkins Amanda (red.) (2021), Kluczowe zasady. Wspieranie tworzenia i wdrażania polityki na rzecz edukacji włączającej, Europejska Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej, Odense.
Google Scholar
Duchowski T. Andrew (2002), A Breadth-First Survey of Eye Tracking Applications, „Behavior Research Methods, Instruments, & Computers (BRMIC)”, vol. 34(4), s. 455–470.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3758/BF03195475
Dumnicka Kinga (2015), Rola organizacji pozarządowych we wspieraniu kształtowania środowiska akademickiego przyjaznego osobom z niepełnosprawnościami oraz zwiększaniu szans zawodowych absolwentów z niepełnosprawnościami, [w:] Bernadeta Szczupał, Katarzyna Kutek-Sładek (red.), Wielowymiarowość integracji społeczno-zawodowej studentów z niepełnosprawnością, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, s. 233–246.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15633/9788374385077.15
Dycht Marzena (2014), Ku nowej tożsamości pojęciowej pedagogiki specjalnej, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, t. 25(3), s. 55–70.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/17345537.1133179
Florian Lani (2008), Special or inclusive education: Future trends, „British Journal of Special Education”, vol. 4(35), s. 202–208.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8578.2008.00402.x
Gaebel Wolfgang, Zielasek Jürgen, Reed M. Geoffrey (2017), Zaburzenia psychiczne i behawioralne w ICD-11: koncepcje, metodologie oraz obecny status, „Psychiatria Polska”, t. 51(2), s. 169–195.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12740/PP/69660
Gajda Stanisław (2020), Terminologia a współczesna rzeczywistość naukowa, „Poradnik Językowy”, t. 5(774), s. 7–17.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.33896/PorJ.2020.5.1
Gajdzica Zenon (2011), Opinie nauczycieli szkół ogólnodostępnych na temat edukacji włączającej uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym w kontekście toczącej się reformy kształcenia specjalnego, [w:] Zenon Gajdzica (red.), Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas, s. 263–273.
Google Scholar
Gałkowski Tadeusz (2000), Nowe podejścia do niepełnosprawności. Uporządkowania terminologiczne, „Logopedia”, t. 28, s. 167–173.
Google Scholar
Głodkowska Joanna (2020), A socially inclusive culture as a source of the model of educational changes from the perspective of teaching according to differences, [w:] Joanna Głodkowska (red.), Inclusive Education. Unity in Diversity, Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej, s. 15–37.
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2021), Osoby niepełnosprawne w 2021 r. Informacje sygnalne, Kraków: Urząd Statystyczny w Krakowie.
Google Scholar
Graham J. Linda, Proctor Helen, Dixon M. Roselyn (2016), How schools avoid enrolling children with disabilities, „The Conversation”, vol. 28, s. 1–3.
Google Scholar
Grycman Magdalena, Kaczmarek B. Bogusława (2014), Podręczny słownik terminów AAC (komunikacji wspomagającej i alternatywnej), Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar
Grzegorzewska Maria (1964), Pedagogika specjalna. Skrypt wykładów, Warszawa: Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar
Hastrup Kristen (2008), Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Heaton Janet (2008), Secondary analysis of qualitative data: an overview, „Historical Social Research”, vol. 33(3), s. 33–45.
Google Scholar
Hehir Thomas, Shifter Laura, Grindal Todd, Ng Monica, Eidelman Hadas (2014), Review of Special Education in the Commonwealth of Massachusetts: A Synthesis Report, Boston: Massachusetts Department of Elementary and Secondary Education.
Google Scholar
Hornby Garry (2014), Inclusive Special Education. Evidence-Based Practices for Children with Special Needs and Disabilities, New York: Springer Science.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4939-1483-8
Hsieh Yu-Hsin, Borgestig Maria, Gopalarao Deepika, McGowan Joy, Granlund Mats, Hwang Ai-Wen, Hemmingsson Helena (2021), Communicative Interaction with and without Eye-Gaze Technology between Children and Youths with Complex Needs and Their Communication Partners, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, vol. 18, s. 1–22.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph18105134
Jastrzębowska Grażyna (2019), Zaburzenia neurorozwojowe. Zmiany w podejściu teoretycznym i diagnostycznym, „Logopedia”, t. 48(1), s. 27–46.
Google Scholar
Johnston P. Melissa (2014), Secondary Data Analysis: A Method of which the Time Has Come, „Qualitative and Quantitative Methods in Libraries”, vol. 3, s. 619–626.
Google Scholar
Knopik Tomasz (2018), Diagnoza funkcjonalna. Planowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Działania postdiagnostyczne, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar
Knopik Tomasz, Papuda-Dolińska Beata, Wiejak Katarzyna, Krasowicz-Kupis Grażyna (2021), Projektowanie uniwersalne jako perspektywa metodyczna edukacji włączającej, „Niepełnosprawność – Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, t. 42, s. 53–69.
Google Scholar
Kochanowicz M. Aneta (2016), Dziecko w śpiączce. Sens życia, sens troski, Łódź: Wydawnictwo Palatum.
Google Scholar
Kochanowicz M. Aneta (2021), Using Eye-Tracking Technology as an Art Medium and a Tool of Clinical Intervention in Art Therapy of a Child with Multiple Disabilities, „Studia Paedagogica Ignatiana”, vol. 24(4), s. 131–149.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/SPI.2021.4.007
Kraeplin Emil (1899), Psychiatrie. Ein Lehrbuch für Studierende und Aerzte, Leipzig: Barth.
Google Scholar
Krause Amadeusz (2021), Paradigm as a Critical Analysis Tool in Education/Special Education, „International Journal of Special Education”, vol. 36(1), s. 49–58.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.52291/ijse.2021.36.5
Krawczyk Piotr, Święcicki Łukasz (2020), ICD-11 vs. ICD-10 – przegląd aktualizacji i nowości wprowadzonych w najnowszej wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO, „Psychiatria Polska”, t. 54(1), s. 7–20.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12740/PP/103876
Krägeloh U. Christian, Bharatharaj Jaishankar, Heerink Marcel, Hannon Daniel, Albo-Canals Jordi (2023), Robots, Neurodevelopmental Disorders, and Psychology: a Bibliometric Analysis and a Case Made for Robopsychology, „Advances in Neurodevelopmental Disorders”, no. 7, s. 290–299.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s41252-023-00318-5
Kwiek Marek (2021), Umiędzynarodowienie uczelni badawczych i ich widzialność w świecie. Raport IV, Poznań: Centrum Studiów nad Polityką Publiczną UAM.
Google Scholar
Lozano S. Caroline, Wüthrich Sergej, Büchi S. Jonas, Sharma Umesh (2022), The concerns about inclusive education scale: Dimensionality, factor structure, and development of a short-form version (CIES-SF), „International Journal of Research”, vol. 111, s. 1–12.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijer.2021.101913
Makoelle M. Tsediso (2020), Language, Terminology, and Inclusive Education: A Case of Kazakhstani Transition to Inclusion, „Sage Open”, vol. 10(1), 21582440209.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/2158244020902089
Mamet Piotr (2002), Relacja pomiędzy kompetencją językową a kompetencją merytoryczną na przykładzie języka biznesu, [w:] Jan Lewandowski (red.), Języki specjalistyczne. Problemy technolingwistyki, t. 2, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, s. 141–151.
Google Scholar
Mavropoulou Sofia, Mann Glenys, Carrington Suzanne (2021), The Divide Between Inclusive Education Policy and Practice in Australia and the Way Forward, „Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities”, vol. 18(1), s. 44–52.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/jppi.12373
Michałowski Piotr (2017), Podstawy modelowania terminograficznego, Warszawa: Instytut Rusycystyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (2009), Warszawa: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia.
Google Scholar
Mikrut Adam (2009), O zakresach znaczeniowych terminów „pedagogika specjalna” i „ortopedagogika”: próba polemiki, „Niepełnosprawność”, t. 1, s. 69–77.
Google Scholar
Ministerstwo Edukacji i Nauki (2022), Edukacja wysokiej jakości dla wszystkich – konferencja prasowa kierownictwa MEiN, https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/edukacja-wysokiej-jakosci-dla-wszystkich--konferencja-prasowa-kierownictwa-mein (dostęp: 14.02.2023).
Google Scholar
Morrison James (2016), DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Mroczek Maciej (2021), Raport statystyczny. Edukacja włączająca w Polsce, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar
Najwyższa Izba Kontroli (2020), Informacje o wynikach kontroli. Kształcenie w szkołach specjalnych, Warszawa: KNO.430.001.2020.
Google Scholar
Nowak Anna (2020), Edukacja włączająca w opiniach i ocenach nauczycieli – doniesienia z badań, „Studia Pedagogiczne”, t. 35, s. 169–181.
Google Scholar
Olszewski Sławomir, Parys Katarzyna (2016), Rozumieć chaos. Rzecz o terminach i znaczeniach im nadawanych w pedagogice specjalnej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Pan Bing, Hembrooke A. Helene, Gay K. Geri, Granka A. Laura, Feusner K. Matthew, Newman K. Jill (2004), The determinants of web page viewing behavior: An eye-tracking study, „Eye Tracking Research and Applications Symposium”, San Antonio, TX, s. 147–154.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1145/968363.968391
Peters Susan (2004), Inclusive education: an EFA strategy for all children, Washington: World Bank.
Google Scholar
Poed Shirlaee, Cologon Kathy, Jackson Robert (2022), Gatekeeping and restrictive practices by Australian mainstream schools: results of a national survey, „International Journal of Inclusive Education”, vol. 26(8), s. 766–779.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13603116.2020.1726512
Pudło Monika, Makowska Iwona, Rymarczyk Krystyna (2022), Deficyty motywacji społecznej w zaburzeniach ze spektrum autyzmu i w schizofrenii, „Neuropsychiatria i Neuropsychologia”, t. 17(3–4), s. 174–186.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5114/nan.2022.124704
Rakowski Tomasz, Patzer Helena (2018), Pre-textual Ethnography and the Challenge of Phenomenological Knowledge-making, [w:] Tomasz Rakowski, Helena Patzer (red.), Pre-Textual Ethnographies. Challenging the Phenomenological Level of Anthropological Knowledge-Making, Canon Pyon: Sean Kingston Publishing, s. 1–24.
Google Scholar
Reicher Hannelore (2010), Building inclusive education on social and emotional learning: challenges and perspectives – a review, „International Journal of Inclusive Education”, vol. 14(3), s. 213–246.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13603110802504218
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, 2017a (Dz.U. z 2017 r., poz. 356; z 2018 r., poz. 1679; z 2021 r., poz. 1533; z 2022 r., poz. 609 i 1717).
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, 2017c (Dz.U. z 2020 r., poz. 1309).
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, 2017b (Dz.U. z 2020 r., poz. 1280; z 2022 r., poz. 1594).
Google Scholar
Rynkiewicz Agnieszka, Kulik Marta (2013), Wystandaryzowane, interaktywne narzędzia do diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu a nowe kryteria diagnostyczne DSM-5, „Psychiatria”, t. 10(2), s. 41–48.
Google Scholar
Seigneur Jean-Marc, Choukou Mohamed-Amine (2022), How should metaverse augment humans with disabilities?, [w:] 13th Augmented Human International Conference Proceedings, Canada: ACM, s. 1–6.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1145/3532525.3532534
Shorter Edward (2005), Historia psychiatrii. Od zakładu dla obłąkanych po erę Prozacu, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne SA.
Google Scholar
Skotnicka Beata (2019), Rozumienie pojęcia edukacja włączająca przez nauczycieli szkół ogólnodostępnych, „Kultura i Edukacja”, t. 1(23), s. 230–247.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15804/kie.2019.01.14
Stolińska Anna (2016), Technika eyetrackingowa w studenckich projektach badawczych, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, t. XXV, s. 347–360.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.16926/p.2016.25.25
Strykowski Wacław (2005), Kompetencje współczesnego nauczyciela, „Neodigmata”, vol. 27(28), s. 15–28.
Google Scholar
Szumińska Weronika (2013), Sposoby reprezentacji wiedzy specjalistycznej w słowniku dla tłumacza, rozprawa doktorska, Uniwersytet Warszawski: Wydział Lingwistyki Stosowanej, https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/469/Weronika%20Szemi%c5%84ska%20Sposoby%20reprezentacji%20wiedzy%20specjalistycznej%20w%20s%c5%82owniku%20dla%20t%c5%82umacza.pdf?sequence=1 (dostęp: 14.02.2023).
Google Scholar
Szumski Grzegorz (2019), Koncepcja edukacji włączającej, [w:] Iwona Chrzanowska, Grzegorz Szumski (red.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole, Warszawa: Wydawnictwo FRSE, s. 14–24.
Google Scholar
Szumski Grzegorz, Smogorzewska Joanna, Grygiel Paweł (2019), Academic achievement of students without special educational needs in inclusive classrooms: A meta-analysis, „Educational Research Review”, vol. 21, s. 33–54.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.edurev.2017.02.004
Tetzchner Stephan von, Martisen Harold (red.) (2002), Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się. Nauka znaków oraz używania pomocy komunikacyjnych przez dzieci, młodzież i dorosłych z zaburzeniami rozwojowymi, Warszawa: Stowarzyszenie Mówić bez Słów.
Google Scholar
Thurm Audrey, Srivastava Siddharth (2022), On Terms: What’s in a Name? Intellectual Disability and “Condition,” “Disorder,” “Syndrome,” “Disease,” and “Disability”, „American Journal Intellectual and Developmental Disabilities”, vol. 127(5), s. 349–354.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1352/1944-7558-127.5.349
Tomaszczyk Jacek (2014), Model systemu informacji terminologicznej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Twardowski Andrzej (2018), Społeczny model niepełnosprawności – analiza krytyczna, „Studia Edukacyjne”, t. 48, s. 97–114.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/se.2018.48.7
UNESCO (1994), Deklaracja z Salamanki oraz wytyczne dla działań w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych przyjęte przez Światową Konferencję Dotyczącą Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych: Dostęp i Jakość, Salamanka: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
Google Scholar
UNESCO (2020a), Światowy raport na temat edukacji – streszczenie 2020: dla wszystkich bez wyjątku, Paryż: Global Education Mentoring Team, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373721_pol (dostęp: 14.02.2023).
Google Scholar
UNESCO (2020b), Policy Paper 43. Inclusive teaching: Preparing all teachers to teach all students, Paris: Global Education Monitoring Report Team. International Task Force on Teachers for Education, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000374447 (dostęp: 14.02.2023).
Google Scholar
Vessoyan Kelli, Steckle Gill, Easton Barb, Nichols Megan, Siu Mok Victoria, McDougall Janette (2018), Using eye-tracking technology for communication in Rett syndrome: Perceptions of impact, „Augmentative Alternative Communication”, vol. 34, s. 230–241.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/07434618.2018.1462848
Włoskowicz Wojciech (2018), O pojęciach, systemach językowych i terminologii onomastycznej, „Onomastica”, R. LXII, s. 73–98.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.62.4
Wobbrock O. Jacob, Gajos Z. Krzysztof, Kane K. Shaun, Vanderheiden C. Gergg (2018), Ability-based Design, „Communications of the Association for Computing Machinery”, vol. 61(6), s. 62–71.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1145/3148051
Zabala S. Joy, Carl F. Diana (2005), Quality indicators for assistive technology services in schools, [w:] Dave Edyburn, Kyle Higgins, Randall Boone (red.), Handbook of special education technology research and practice, Whitefish Bay: Knowledge by Design, Inc., s. 179–207.
Google Scholar
Zabala S. Joy, Blunt Merv, Carl Diana, Davis Sharon, Deterding Cheryl, Foss Teresa, Hamman Terry, Bowser Gayl, Hartsell Kim, Korsten Jane, Marfilius Scott, McCloskey-Dale Susan, Nettleton Sandra, Reed Penny (2000), Quality indicators for assistive technology services, „Journal of Special Education Technology”, vol. 15(4), s. 25–36.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/016264340001500403
Zalecenia Rady UE z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie promowania wspólnych wartości, edukacji włączającej i europejskiego wymiaru nauczania (2018/C 195/01), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018H0607(01)&from=EN (dostęp: 14.02.2023).
Google Scholar
Zdrodowska Magdalena (2018), Technologia jako narzędzia społecznej dystynkcji. Nieoczywiste relacje techniki i niepełnosprawności, „Kultura Współczesna”, t. 3(102), s. 13–26.
Google Scholar
Zdybel Dorota (2021), Kuchnia jako laboratorium edukacji STEM w przedszkolu – od eksperymentu do ścieżki uczenia się, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 16/5(63), s. 53–67.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1663.04
Downloads
Published
Versions
- 2023-10-26 (2)
- 2023-08-31 (1)
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
