Uwarunkowania skuteczności terapii utrwalonego jąkania w opiniach logopedów i studentów logopedii

Paulina Piekacz; Katarzyna Węsierska; Marta Węsierska

doi:10.18778/2544-7238.04.13

Autor

Paulina Piekacz Szkoła Podstawowa nr 2 im. Stanisława Szymańskiego z Oddziałami Przedszkolnymi, ul. Niedziałkowskiego 21, 42-400 Zawiercie https://orcid.org/0000-0002-7698-8276
Katarzyna Węsierska Uniwersytet Śląski, Instytut Językoznawstwa, pl. Sejmu Śl. 1, 40-032 Katowice https://orcid.org/0000-0001-6378-9350
Marta Węsierska University of Warwick, Department of Psychology, University Road, Coventry, CV4 7AL, United Kingdom https://orcid.org/0000-0003-4047-9629

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.04.13

Słowa kluczowe:

jąkanie utrwalone, logopedzi, studenci logopedii, skuteczność, terapia

Abstrakt

W artykule podjęto tematykę uwarunkowań skuteczności terapii jąkania utrwalonego w ocenie logopedów i studentów logopedii. W części teoretycznej zarysowano czynniki wpływające pośrednio i bezpośrednio na skuteczność terapii tego zaburzenia. Podczas badania analizie poddano czynniki mające wpływ na powodzenie terapii jąkania chronicznego. W tym celu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego i użyto autorskiego kwestionariusza ankiety. W badaniu wzięło udział 147 respondentów (81 logopedów oraz 66 studentów logopedii). Wyniki tego projektu badawczego wykazują, że zarówno logopedzi, jak i studenci logopedii dysponują adekwatną wiedzą na temat uwarunkowań terapii jąkania utrwalonego. Ustalono, że według ankietowanych skuteczna terapia wiąże się z zastosowaniem kompleksowej diagnozy, hybrydowych podejść terapeutycznych i różnych form terapii, dostosowanych do indywidualnych potrzeb klienta czy pacjenta. W rezultacie badań ujawniono pozytywny stosunek badanych do autoterapii klienta, jego udziału w spotkaniach grup samopomocowych oraz zaangażowania najbliższego otoczenia w proces wsparcia. Wyniki badania wskazują, że respondenci dostrzegają znaczenie jakości relacji logopeda – klient w procesie terapii. Większość badanych manifestowała jednak duże wątpliwości w związku z własnymi umiejętnościami w zakresie wdrażania terapii jąkania. W podsumowaniu zaakcentowano, że niezależnie od stosunkowo zadowalającego stanu wiedzy na temat terapii jąkania ważne jest rozwijanie umiejętności praktycznych i poczucia kompetencji logopedów i studentów logopedii w tym zakresie. Dodatkowo zwrócono uwagę na rosnące zainteresowanie tematyką zaburzeń płynności mowy.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

American Speech-Language-Hearing Association, 2012, Evidence-based practice (EBP), ASHA, Rockville, http://www.asha.org/members/ebp/ (dostęp: 10.01.2020).
Google Scholar

American Speech-Language-Hearing Association, 2016a, Code of ethics. Ethics, http://www.asha.org/policy/ (dostęp: 10.01.2020).
Google Scholar

American Speech-Language-Hearing Association, 2016b, Scope of practice in speech-language pathology [Scope of practice], http://www.asha.org/policy/ (dostęp: 10.01.2020).
Google Scholar

Asay T. P., Lambert M. J., 2004, The empirical case for the common factors in therapy: Quantitative findings, [w:] M. A. Hubble, B. L. Duncan, S. D. Miller (red.), The heart & soul of change, Washington: American Psychological Association, s. 23–55.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/11132-001

Bernstein Ratner N., 2005, Evidence-based practice in stuttering: Some questions to consider, „Journal of Fluency Disorders”, t. 30(3), s. 163–188.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfludis.2005.04.002

Blanchet P., Boroń A., Chmielewski G., Everard R., Haase T., Gładosz Z., Jankowska-Szafarska L., Ravid B., St. Louis K., Węsierska K., 2020, Sukces w terapii jąkania – czym jest i jak go osiągnąć – opinie „podwójnych ekspertów”, [w:] K. Węsierska, M. Witkowski (red.), Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka, t. 2, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 13–31.
Google Scholar

Bloodstein O., Bernstein Ratner N., 2008, A handbook on stuttering, Clifton Park: Thomson/Delmar Learning.
Google Scholar

Chęciek M., Bażański E., 2020, Objawy niepłynności mówienia u osób dorosłych oraz propozycje terapeutyczne z użyciem strategii „mówienia bardziej płynnego” – studia przypadków, [w:] K. Węsierska, M. Witkowski (red.), Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka, t. 2, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 189–204.
Google Scholar

Cooper E. B., Cooper C. S., 1985, Clinician attitudes toward stuttering: A decade of change (1973–1983), „Journal of Fluency Disorders”, t. 10(1), s. 19–33.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0094-730X(85)90003-8

Craig A., Blumgart E., Tran Y., 2009, The impact of stuttering on the quality of life of adults who stutter, „Journal of Fluency Disorders”, t. 34(2), s. 61–71.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfludis.2009.05.002

Duncan B. L., Miller S.D., Wampold B. E., Hubble M. A. (red.), 2010, The Heart and Soul of Change. Delivering What Works in Therapy, Washington: American Psychological Association.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/12075-000

Guitar B., Peters T. J., 2014, Dobór metod terapii jąkania. Przewodnik dla logopedów, Katowice: Centrum Logopedyczne.
Google Scholar

Herder C., Howard C., Nye Ch., Vanryckeghem M., 2006, Effectiveness of behavioral stuttering treatment: A systematic review and meta-analysis, „Contemporary Issues in Communication Sciences and Disorders”, nr 3, s. 76–81.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/cicsd_33_S_61

Jankowska-Szafarska L., 2018, Praktyczne zastosowanie podejścia modyfikacji jąkania u młodzieży, [w:] K. Węsierska (red.), Zaburzenia płynności mowy, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 224–239.
Google Scholar

Jankowska-Szafarska L., 2020, Wzmacnianie poczucia sprawstwa i samoakceptacji w terapii modyfikacji utrwalonego jąkania, [w:] K. Węsierska, M. Witkowski (red.), Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka, t. 2, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 255–265.
Google Scholar

Klompas M., Ross E., 2004, Life experiences of people who stutter, and the perceived impact of stuttering on quality of life: Personal accounts of South African individuals, „Journal of Fluency Disorders”, t. 29(4), s. 275–305.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfludis.2004.10.001

Manning W. H., DiLollo A., 2018, Clinical decision making in fluency disorders, San Diego: Plural Publishing.
Google Scholar

Papir-Bernstein W., 2018, The Practitioner’s Path in Speech-Language Pathology. The Art of School-Based Practice, San Diego: Plural Publishing.
Google Scholar

Pilch T., 1998, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Plexico L., Manning W. H., DiLollo A., 2010, Client perceptions of effective and ineffective therapeutic alliances during treatment for stuttering, „Journal of Fluency Disorders”, t. 35(4), s. 333–354.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfludis.2010.07.001

Rose M., Best D., Higgs J. (red.), 2005, Transforming Practice through Clinical Education, Professional Supervision, London: Elsevier.
Google Scholar

Ścibisz K., Węsierska K., 2019, Jakość życia dorosłych osób z jąkaniem – implikacje dla praktyki logopedycznej / Kvalita života koktavých – implikace pro klinickou praxi, „Listy klinické logopedie”, nr 2, s. 80–98.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36833/lkl.2019.032

Tichenor S. E., Yaruss S. J., 2019, Stuttering as Defined by Adults Who Stutter, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research”, t. 62(12), s. 4356–4369.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/2019_JSLHR-19-00137

Vanryckeghem M., 2018, Wielowymiarowa, oparta na dowodach diagnoza prowadząca do wielopłaszczyznowej terapii jąkania, [w:] K. Węsierska (red.), Zaburzenia płynności mowy, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 30–43.
Google Scholar

Vanryckghem M., Węsierska K., 2019, Praktyka oparta na dowodach w diagnozie i terapii jąkania, „Forum Logopedy”, nr 31, s. 10–16.
Google Scholar

Wampold B. E., Mondin G. W., Moody M., Stich F., Benson K., Ahn H.-N., 1997, A meta-analysis of outcome studies comparing bona fide psychotherapies: Empirically, “all must have prizes”, „Psychological Bulletin”, t. 122(3), s. 203–215.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.122.3.203

Węsierska K., Pakura M., 2018, Sytuacja dorosłych zmagających się z jąkaniem w Polsce w opiniach logopedów i osób jąkających się, [w:] K. Węsierska (red.) przy współpracy K. Gaweł, Zaburzenia płynności mowy, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 113–130.
Google Scholar

World Health Organization, 2001, International classification of functioning, disability and health, Geneva: WHO.
Google Scholar

World Health Organization, 2009, Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), Warszawa: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia.
Google Scholar

Yaruss J. S., 1998, Real-time analysis of speech fluency: Procedures and reliability training, „American Journal of Speech-Language Pathology”, t. 7(2), s. 25–37.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/1058-0360.0702.25

Yaruss J. S., 2007, Application of the ICF in fluency disorders, „Seminars in Speech and Language”, t. 28(4), s. 312–322.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1055/s-2007-986528

Yaruss J. S., Quesal R. W., 2002, Academic and clinical education in fluency disorders: An update, „Journal of Fluency Disorders”, t. 27(1), s. 43–63.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0094-730X(01)00112-7

Yaruss J. S., Quesal R. W., 2004, Stuttering and the International Classification of Functioning, Disability, and Health (ICF): An update, „Journal of Communication Disorders”, t. 37(1), s. 35–52.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0021-9924(03)00052-2

Yaruss J. S., Quesal R. W., 2006, Overall Assessment of the Speaker’s Experience of Stuttering (OASES): Documenting multiple outcomes in stuttering treatment, „Journal of Fluency Disorders”, t. 31(2), s. 90–115.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfludis.2006.02.002

Yaruss J. S., Coleman C. E., Quesal R. W., 2012, Stuttering in school-age children: A comprehensive approach to treatment [Letter to the Editor], „Language, Speech, and Hearing Services in Schools”, t. 43(4), s. 536–548.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/0161-1461(2012/11-0044)