Gatunki wypowiedzi pisemnych w glottodydaktyce a egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.32.08

Słowa kluczowe:

gatunek wypowiedzi, wzorzec gatunkowy, glottodydaktyka polonistyczna, forma wypowiedzi, egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego

Abstrakt

Artykuł ma na celu wskazanie polskich gatunków wypowiedzi, zalecanych do czynnego lub biernego opanowania przez uczących się polszczyzny, których znajomość wymagana jest na państwowych egzaminach certyfikatowych z języka polskiego jako obcego. W Standardach wymagań egzaminacyjnych, będących załącznikiem do Ustawy o języku polskim z 1999 r., ustawodawca wyszczególnia wypowiedzi gatunkowe przewidziane do opanowania na poszczególnych poziomach biegłości językowej. Repertuar form wypowiedzi przewidzianych na poszczególne poziomy nauczania przedstawiony jest w Programach nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2 (Janowska i in. 2011). W artykule, na tle koncepcji gatunku i wzorca gatunkowego Marii Wojtak, przedstawiony został wachlarz wymaganych przepisami gatunków oraz częstotliwość poszczególnych form wypowiedzi w arkuszach egzaminacyjnych z lat 2016–2024 na poziomach B1–C2. Poruszono także kwestię oceny poszczególnych aspektów wzorca gatunkowego na analizowanych poziomach w kontekście elementów wzorca gatunkowego.

Bibliografia

Bachtin M., 1986, Estetyka twórczości słownej, tłum. D. Ulicka, Warszawa.
Google Scholar

Ciesielska-Musameh R., Guziuk-Świca B., Przechodzka G., 2022, Z polskim w świat, cz. 1, Lublin.
Google Scholar

Ciesielska-Musameh R., Guziuk-Świca B., Przechodzka G., 2023, Z polskim w świat, cz. 2, Lublin.
Google Scholar

Dąmbska E., Lipińska E., 2016, Pisać jak z nut. Podręcznik rozwijający sprawność pisania dla obcokrajowców na poziomie B1+/ B2, Kraków.
Google Scholar

Dunin-Dudkowska A., 2019, The cover letter as a genre of speech in teaching Polish as a foreign language, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 26, s. 231–244.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.16

Dunin-Dudkowska A., 2021a, Gatunki akademickie w glottodydaktyce (na przykładzie artykułu), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 28, s. 285–295.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.28.19

Dunin-Dudkowska A., 2021b, Życzenia jako gatunek wypowiedzi w ujęciu glottodydaktycznym, w: A. Roter-Bourkane, I. Wieczorek (red.), Glottodydaktyka polonistyczna: strategie – wartości – wyzwania, Poznań, s. 179–194.
Google Scholar

Dunin-Dudkowska A., 2022a, Dziennik jako gatunek wypowiedzi w glottodydaktyce polonistycznej, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska (red.), Współczesny dyskurs glottodydaktyczny, Lublin, s. 105–118.
Google Scholar

Dunin-Dudkowska A., 2022b, Reportaż jako gatunek wypowiedzi w glottodydaktyce (na przykładzie reportaży Ryszarda Kapuścińskiego), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 29, s. 365–381.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.29.08

Dunin-Dudkowska A., 2023a, Gatunki wypowiedzi w glottodydaktyce polonistycznej (na przykładzie blogu), w: M. Piasecka, M. Wojtyńska-Nowotko (red.), Poradnik Językowy. Horyzonty polszczyzny. Prace ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Dubiszowi w pięćdziesiątą rocznicę Jego pracy naukowej i dydaktycznej, Warszawa, s. 261–272.
Google Scholar

Dunin-Dudkowska A., 2023b, Streszczenie jako gatunek wypowiedzi w glottodydaktyce polonistycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 30, s. 149–162.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.30.10

Frukacz K., 2018, Reportaż literacki w glottodydaktyce polonistycznej – prolegomena, „Kwartalnik Polonicum”, t. 28/29.
Google Scholar

Gajda S., 2001, Gatunkowe wzorce wypowiedzi, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin, s. 255–268.
Google Scholar

Grochala B., 2019, O kształtowaniu kompetencji genologicznej w nauczaniu języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 26, s. 221–229.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.15

Grochala B., 2021, Teksty sportowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 28, s. 297–307.
Google Scholar

Grochala B., 2022, Wzorce gatunkowe a kształcenie w zakresie form wypowiedzi pisemnych w wybranych pomocach dydaktycznych przygotowujących do egzaminu certyfikatowego na poziomie B1, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 29, s. 179–189.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.29.12

Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P., 2011, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Kraków.
Google Scholar

Lipińska E., 2023, Kształcenie umiejętności pisania w dydaktyce języka polskiego jako obcego, Kraków.
Google Scholar

Miodunka W., 2013a, Innowacje w glottodydaktyce polonistycznej, w: J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl (red.), Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych, t. 1, Lublin, s. 23–40.
Google Scholar

Miodunka W., 2013b, Glottodydaktyka polonistyczna w rozwoju nauczania i badań polszczyzny w latach 1950–2012, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska (red.), 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje, Lublin, s. 681–710.
Google Scholar

Prążyńska D., 2022, Czarno na białym, Kraków.
Google Scholar

Rada Europy, 2003, Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, tłum. W. Martyniuk, Warszawa.
Google Scholar

Skwarczyńska S., 1975, Wokół teorii listu, w: S. Skwarczyńska, Pomiędzy historią a teorią literatury, Warszawa.
Google Scholar

Standardy wymagań odnoszących się do poszczególnych poziomów biegłości językowej w zakresie znajomości języka polskiego jako obcego, 2003, będące załącznikiem do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 lutego 2016 r.
Google Scholar

Witosz B., 1997, Opis w prozie narracyjnej na tle innych odmian deskrypcji, Katowice.
Google Scholar

Wojtak M., 2004, Gatunki prasowe, Lublin.
Google Scholar

Wojtak M., 2019, Wprowadzenie do genologii, Lublin.
Google Scholar

Zbiory zadań, https://certyfikatpolski.pl/o-egzaminie/zbiory-zadan/ [24.09.2024].
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2025-08-22

Jak cytować

Dunin-Dudkowska, A. (2025). Gatunki wypowiedzi pisemnych w glottodydaktyce a egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego. Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców, 32, 57–77. https://doi.org/10.18778/0860-6587.32.08