Etyka wydawnicza
Procedura redakcyjna
Kolegium redakcyjne „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” jest zobowiązane zapewnić najwyższe standardy etyczne na każdym etapie procedury redakcyjnej. „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” jest członkiem Committee on Publication Ethics (COPE) i ściśle przestrzega zasad tej organizacji. Recenzja tekstów prowadzona jest w formacie double blind review. Każdy artykuł sprawdzany jest przez przynajmniej dwóch recenzentów.
Szczegółowe informacje zawarte są poniżej oraz w sekcjach: Dla autorów i Dla recenzentów.
Procedura redakcyjna – plan
Teksty przyjmowane są do czasopisma „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” przez oficjalny adres redakcji glotto@uni.lodz.pl oraz platformę OJS.
Sekretarz redakcji przekazuje niezwłocznie nadesłane teksty do wglądu redaktorowi naczelnemu i kolegium redakcyjnemu. Redaktor naczelny przypisuje poszczególnym członkom kolegium redakcyjnego zadanie wstępnej lektury tekstu i oceny, czy nie zachodzą okoliczności łamiące zasady etyczne bądź inne przesłanki powodujące konieczność odmowy przyjęcia tekstu do dalszej procedury.
Podczas zebrania kolegium redakcyjnego redaktor naczelny wraz z kolegium redakcyjnym omawiają nadesłane teksty, decydują o wdrożeniu dalszej procedury bądź odmowie przyjęcia tekstu. Każdemu tekstowi przypisanych zostaje dwóch recenzentów.
Sekretarz redakcji wysyła prośby o zrecenzowanie tekstów, gromadzi nadesłane recenzje, informuje na bieżąco redaktora naczelnego i kolegium redakcyjne o postępach procesu recenzyjnego.
Po otrzymaniu kompletu recenzji, redaktor naczelny i kolegium redakcyjne zapoznaje się z ich treścią. W razie otrzymania dwóch recenzji negatywnych tekst zostaje bądź odrzucony, bądź powołuje się trzeciego recenzenta. W razie otrzymania jednej recenzji pozytywnej i jednej negatywnej powołuje się trzeciego recenzenta.
Sekretarz redakcji przekazuje uwagi recenzentów autorowi, a po otrzymaniu poprawionego tekstu redaktor naczelny i kolegium redakcyjne ocenia, czy uwagi recenzentów zostały należycie uwzględnione przez autora artykułu.
Sekretarz redakcji gromadzi zaakceptowane, finalne wersje tekstów, sporządza ostateczny spis treści, oddaje po akceptacji przez redaktora naczelnego całość tomu czasopisma do wydawcy.
Redaktor naczelny i sekretarz redakcji dbają o terminowe umieszczenie nowego tomu w bazach referencyjnych i indeksowych.
Zamieszczone poniżej zasady etyczne zostały oparte na rekomendacjach stowarzyszenia COPE.
Zasady dotyczące autorów
- Autorzy zgłaszający oryginalne prace do publikacji na łamach czasopisma „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników i ich znaczenia dla dyscypliny glottodydaktyki polonistycznej. Zgłoszenia powinny zawierać wystarczająco dużo informacji umożliwiających weryfikację, a także powtórzenie badań. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych oraz wyników przeprowadzonych badań jest niedopuszczalne i skutkować może wycofaniem tekstu.
- Na łamach „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” publikowane są wyłącznie oryginalne teksty naukowe. Autorzy są zatem zobowiązani do zgłaszania oryginalnych treści i w przypadku korzystania z badań i/lub słów innych osób, do stosowania odpowiednich oznaczeń wskazujących na cytowanie.
- Autorzy nie powinni publikować tekstów opisujących te same badania w więcej niż jednym czasopiśmie. Równoczesne zgłaszanie tych samych prac do publikacji w wielu czasopismach uznawane jest za nieetyczne i nie będzie akceptowane przez redakcję „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”.
- Przez cały czas należy odpowiednio potwierdzać pracę innych. Autorzy tekstów zgłaszanych do czasopisma powinni również cytować publikacje, które miały wpływ na określenie charakteru zgłaszanej pracy.
- Zaleca się, by ograniczyć listę autorów lub współautorów wyłącznie do osób, które faktycznie miały znaczący udział w powstaniu projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu oraz interpretacji wyników w zgłoszonej pracy. Autor korespondencyjny jest zobowiązany, by upewnić się, że wszyscy odpowiedni współautorzy (charakteryzowani zgodnie z powyższą definicją) znajdują się na liście autorów manuskryptu. Pozostałe osoby uczestniczące w poszczególnych etapach projektu badawczego powinny zostać wymienione w sekcji podziękowań.
- Wszyscy współautorzy powinni przeczytać i zatwierdzić ostateczną wersję pracy oraz wyrazić zgodę na złożenie jej do publikacji w „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”.
- Autorzy zgłaszający tekst do publikacji w „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” powinni ujawnić wszelkie finansowe lub inne istotne (handlowe, prawne, zawodowe) konflikty interesów, które mogą mieć wpływ na wyniki prezentowanych badań lub ich interpretację. Należy poinformować w zgłoszeniu o wszystkich źródła wsparcia finansowego projektu.
- Jeśli autorzy odkryją znaczące błędy lub nieścisłości w swoich tekstach, zobowiązani są do niezwłocznego powiadomienia redakcji „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” i współpracy z zespołem redakcyjnym i wydawcą w celu wycofania tekstu bądź skorygowania zaistniałych błędów i publikacji erraty.
- W przypadku publikacji wizerunku na zdjęciach osób, które nie są powszechnie znane (pełnienie funkcji publicznych) i które nie zostały przedstawione na tle krajobrazu lub uwiecznione wśród innych osób podczas publicznego wydarzenia, należy uzyskać ich zgodę na rozpowszechnianie wizerunku i przetwarzanie danych osobowych (obowiązek informacyjny RODO).
- W przypadku publikacji badań (w tym ankietowych) gromadzących dane osobowe, również dotyczących mediów społecznościowych w czasopiśmie „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, wymagane jest ich zatwierdzenie i uzyskanie pozytywnej opinii działającej na Uniwersytecie Łódzkim instytucjonalnej komisji rewizyjnej jako formy nadzoru w celu ustalenia standardów etyki i sugerowanych formularzy (np. w kontekście pytań wrażliwych)
- Jeśli badania opisane w tekście zgłaszanym do publikacji w „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” wymagały użycia chemikaliów, procedur lub sprzętu, które wiążą się z jakimikolwiek nietypowymi zagrożeniami nieodłącznie związanymi z ich użyciem autorzy są zobowiązani do zamieszczenia takiej informacji w manuskrypcie.
- W przypadku prowadzenia badań na zwierzętach należy dostarczyć wraz z materiałem badawczym zgodę komisji etycznej i uzyskać zgodę działającej właściwej jednostki Uniwersytetu Łódzkiego.
- W przypadku badań o tematyce medycznej, w których niezbędne jest pobranie materiału biologicznego od ludzi (a także badań ingerujących w psychikę człowieka), konieczne jest ich rozpatrzenie przez działającą na Uniwersytecie Łódzkim Komisję ds. Etyki Badań Naukowychi uzyskanie pozytywnej opinii w tym zakresie.
- Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, toteż powinni oni być przygotowani, aby zapewnić dostęp do wskazanych danych, także przez jakiś czas po opublikowaniu pracy.
Zasady dotyczące członków redakcji
Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”
- Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” jest odpowiedzialny za decyzję o tym, które z przysłanych artykułów zostaną skierowane do publikacji oraz ponosi odpowiedzialność za wszystkie treści umieszczane w czasopiśmie
- Redaktor, podejmując decyzję o publikacji, może konsultować się z pozostałymi członkami zespołu.
- Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” dba o spójność publikowanych materiałów, wyklucza jakiekolwiek naukowe bądź etyczne kompromisy oraz umożliwia publikowanie korekt, errat i sprostowań, gdy zaistnieje taka potrzeba.
- Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” powinien oceniać zgłoszenia używając kryteriów merytorycznych bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, przekonania religijne, pochodzenie etniczne, obywatelstwo lub filozofię polityczną autora(ów).
- Wszelkie informacje o procedowanym zgłoszeniu nie mogą zostać ujawnione nikomu poza autorem (autorami), recenzentami i potencjalnymi recenzentami, a w wybranych przypadkach członkami redakcji i rady naukowej, a także wydawcą.
- Niepublikowane materiały zawarte w przesłanym zgłoszeniu nie mogą być wykorzystywane przez redaktorów we własnych badaniach bez wyraźnej pisemnej zgody autora.
- Zastrzeżone informacje lub pomysły uzyskane w wyniku procesu recenzji muszą być traktowane jako poufne i nie mogą być wykorzystywane dla osobistych korzyści członków zespołu redakcyjnego.
- Redaktorzy „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” powinni dążyć do zapewnienia sprawiedliwego i stosownego procesu recenzyjnego.
- Redaktor „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” powinien wycofać się z procesu redakcyjnego w przypadku wystąpienia konfliktu interesów, wynikającego z relacji konkurencyjnych, współpracy lub innych związków z dowolnymi autorami, firmami lub (ewentualnie) instytucjami związanymi ze zgłoszonym artykułem.
- Wpływy z reklam, przedruków lub inne korzyści komercyjne nie powinny mieć wpływu na decyzje zespołu redakcyjnego.
- Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” zachęca wszystkich zainteresowanych do przesyłania uwag i opinii dotyczących opublikowanego materiału. Osoby zgłaszające uwagiproszone są o udzielenie zespołowi redakcyjnemu pomocy w zarejestrowaniu i udokumentowanie roszczenia (np. manipulacja danymi lub fabrykowanie, recykling tekstu, plagiat, niewłaściwe postępowanie w badaniach). Zawiadomienie powinno zawierać:
– szczegółowe informacje o sprawie (kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego),
– w przypadku plagiatu i recyklingu tekstów należy podać szczegóły dotyczące odpowiednich tekstów/artykułów. - Wobec skarg dotyczących złamania standardów etycznych w zgłoszonych pracach lub artykułach opublikowanych w „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” redaktor powinien podjąć stosowne środki zaradcze. Rozważając wycofanie artykułu bądź publikację sprostowania lub erraty zespół redakcyjny będzie kierować się wytycznymi COPE dotyczącymi wycofywania artykułów.
- Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” powinien strzec integralności opublikowanego materiału, publikując w razie potrzeby stosowne korekty i sprostowania.
- Jeśli konflikt interesów zostanie odkryty po publikacji artykułu, zespół redakcyjny powinien ujawnić wszystkie informacje i podjąć odpowiednie działania, publikując sprostowania oraz stosowne korekty.
- Zespół redakcyjny powinien zbadać i podjąć odpowiednie kroki w każdym przypadku podejrzenia lub domniemania uchybień etycznych w badaniach i publikacjach, jak również w przypadku podejrzenia złamania standardów etycznych w procesie redakcyjnym i recenzyjnym.
- Redaktor zobowiązany jest do poinformowania pozostałych członków zespołu redakcyjnego i rady naukowej o wszelkich wątpliwościach natury etycznej dotyczących tekstów zgłoszonych do publikacji (brak zgody albo zastrzeżenia komisji etycznej dotyczące ochrony wizerunku, danych osobowych, praw pacjenta lub zwierząt). W takiej sytuacji redaktor zobowiązany jest do tego, aby poprosić autora o dostarczenie odpowiednich zaświadczeń i dokumentów. Gdy odpowiedź jest satysfakcjonująca, możliwe jest wznowienie procesu wydawniczego, zaś w przypadku braku odpowiedzi, bądź w razie jakichkolwiek zastrzeżeń należy wstrzymać procedowanie artykułu, a przypadek złamania standardów etycznych – zgłosić do COPE i/lub osób odpowiedzialnych za nadzór nad badaniami w odpowiedniej instytucji wydającej na nie zgodę. Jeśli sprawa nie zostanie wyjaśniona w ciągu 3–6 miesięcy należy zgłosić ją do kolejnych instytucji (np. rejestru badań medycznych, komisji etycznej, rzecznika dyscyplinarnego uczelni, w której autor jest afiliowany).
- Członkowie redakcji „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, którzy są autorami i/lub współautorami artykułu naukowego zgłoszonego do publikacji, są wyłączeni z procesu jego wewnętrznej oraz zewnętrznej recenzji.
Zasady dotyczące recenzentów
Proces recenzyjny w czasopiśmie „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” odbywa się w systemie double-blind review. Do każdego tekstu przypisuje się przynajmniej dwóch recenzentów.
- Recenzenci artykułów współpracują z zespołem redakcyjnym i poprzez komunikację prowadzoną w procesie recenzyjnym mogą mieć wpływ ostateczny kształt publikowanych prac.
- Jeżeli badacze zaproszeni do zrecenzowania artykułu nie są w stanie dotrzymać terminu bądź podjąć się recenzji ze względów merytorycznych, powinni niezwłocznie poinformować o tym fakcie zespół redakcyjny, by umożliwić mu jak najszybsze zaproszenie kolejnego recenzenta.
- Recenzenci zobowiązani są, by wszystkie teksty przedłożone do oceny traktować jak materiały poufne. Udostępnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (za wyjątkiem osób do tego upoważnionych przez zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”).
- Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Uwagi personalne dotyczące autorów są niedopuszczalne. Wszystkie spostrzeżenia i rekomendacje recenzenta powinny zostać rzeczowo uargumentowane.
- Recenzenci powinni wskazać publikacje, które istotnie wpłynęły na stan badań w wybranym zakresie tematycznym, ale nie zostały przywołane przez autora ocenianego tekstu. Jeśli w tekście zwarto sformułowania, obserwacje i wnioski podobne do tych, które pojawiały się już w innych pracach, należy wskazać w recenzji adresy bibliograficzne źródeł.
- Recenzenci powinni wskazać w ocenie wszelkie istotne podobieństwa do innych prac oraz ocenić, czy w tekście nie wykorzystano elementów cudzego utworu. Recenzent zobowiązany jest zawiadomić redakcję „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” o możliwości popełnienia plagiatu.
- Zastrzeżone informacje lub pomysły uzyskane w wyniku procesu recenzji muszą być traktowane jako poufne i nie mogą być wykorzystywane dla osobistych korzyści recenzenta.
- Recenzent powinien wycofać się z procesu recenzyjnego w przypadku wystąpienia konfliktu interesów, wynikającego z relacji konkurencyjnych, współpracy lub innych związków z dowolnymi autorami, firmami lub (ewentualnie) instytucjami związanymi ze zgłoszonym artykułem.
- Recenzent zobowiązany jest do poinformowania zespołu redakcyjnego „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” o wszelkich wątpliwościach natury etycznej dotyczących tekstów zgłoszonych do publikacji (brak zgody albo zastrzeżenia komisji etycznej dotyczące ochrony wizerunku, danych osobowych, praw pacjenta lub zwierząt). W takiej sytuacji zespół redakcyjny zobowiązany jest do tego, aby poprosić autora o dostarczenie odpowiednich zaświadczeń i dokumentów. Gdy odpowiedź jest satysfakcjonująca, możliwe jest wznowienie procesu wydawniczego, zaś w przypadku braku odpowiedzi, bądź w razie jakichkolwiek zastrzeżeń należy wstrzymać procedowanie artykułu, a przypadek złamania standardów etycznych – zgłosić do COPE i/lub osób odpowiedzialnych za nadzór nad badaniami w odpowiedniej instytucji wydającej na nie zgodę. Jeśli sprawa nie zostanie wyjaśniona w ciągu 3–6 miesięcy należy zgłosić ją do kolejnych instytucji (np. rejestru badań medycznych, komisji etycznej, rzecznika dyscyplinarnego uczelni, w której autor jest afiliowany).
Zasady dotyczące wydawcy
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego zobowiązane jest do dokumentowania, archiwizowania i udzielania zespołowi redakcyjnemu wszelkich informacji o skargach w stosunku do „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, redakcji i rady naukowej czasopisma oraz samego Wydawnictwa. Wydawca jest również zobowiązany do poinformowania COPE, o naruszeniach standardów etyki publikacyjnej oraz pozostałych zasad etycznych obowiązujących w Uniwersytecie Łódzkim.
Źródła:
https://publicationethics.org/guidance
https://publicationethics.org/core-practices
https://publicationethics.org/files/ethical-problem-in-submitted-manuscript-cope-flowchart.pdf
https://publicationethics.org/files/Full%20set%20of%20Polish%20flowcharts.pdf
