Pozycja Unii Europejskiej w globalnych przepływach bezpośrednich inwestycji zagranicznych: instytucjonalne próby jej poprawy

Abstrakt

Globalne przepływy bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) uległy w ostatnich latach spowolnieniu, a jego skutki są w szczególności odczuwane przez kraje rozwinięte, w tym przez Unię Europejską. Obserwowane jest generalne zmniejszenie cyrkulacji kapitału w formie BIZ w relacjach UE – reszta świata. Celem artykułu jest analiza zmian pozycji UE w globalnych bezpośrednich inwestycjach zagranicznych oraz ocena podejmowanych przez unijne instytucje wysiłków na rzecz poprawy tej pozycji. Unia Europejska wykorzystuje wspólną politykę inwestycyjną jako środek służący poprawie jej pozycji inwestycyjnej. Unia uzyskała kompetencje do prowadzenia tej polityki na podstawie Traktatu z Lizbony, ale jej rzeczywisty kształt ustalany jest w praktyce. Z punktu widzenia osiągania celu, jakim jest poprawa pozycji UE w globalnych przepływach FDI, istotne są umowy zawierane na szczeblu UE z innymi krajami i ugrupowaniami integracyjnymi, w sprawie inwestycji zagranicznych, zapewniające narodowe traktowanie inwestorów przed i po podjęciu inwestycji w krajach trzecich, rozwiązania stosowane dla ochrony inwestorów i rozwiązywania sporów między inwestorami a krajami przyjmującymi oraz stosowanie monitoringu projektów inwestycyjnych w celu ochrony strategicznych sektorów gospodarki UE. Polityka inwestycyjna UE może z jednej strony łagodzić skutki procesów spowolnienia przepływów BIZ, stwarzając korzystniejszy klimat dla inwestycji lokowanych za granicą, a z drugiej strony chronić żywotne interesy gospodarcze UE w przypadku inwestycji napływających z krajów trzecich.