Procesy integracyjne w gospodarce światowej: stan obecny i perspektywy. Studium przypadku Unii Europejskiej, Wspólnoty Gospodarczej ASEAN i NAFTA

Abstrakt

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jaki jest obecny stan procesów integracyjnych w gospodarce światowej oraz jakie zmiany tego zjawiska mogą być spodziewane w następnych latach. Czy będzie to odejście od dotychczasowych trendów, czy też ich kontynuacja? Przedmiotem analizy są trzy ugrupowania integracyjne, tj. Unia Europejska (UE), Wspólnota Gospodarcza ASEAN oraz NAFTA. Przeprowadzona analiza pozwala wnioskować, iż wszystkie te ugrupowania napotykają na problemy. W przypadku UE są to: integracja o dwóch prędkościach w odniesieniu do unii monetarnej, poważne negatywne konsekwencje globalnego kryzysu finansowego dla spójności społeczno-gospodarczej UE-28, jak również pogorszenie pozycji w światowym handlu dobrami i usługami oraz światowym napływie kapitału. Problemy ugrupowania ASEAN wydają się wiązać z rozbieżnością między polityczną wolą pogłębiania integracji pomiędzy krajami członkowskimi a realnymi ekonomicznymi możliwościami osiągania wyższych etapów integracji przez grupę krajów poważnie różniących się poziomem ekonomicznego rozwoju. Problemy NAFTA sprowadzają się także do asymetrii w rozwoju między krajami członkowskimi i zmniejszającym się znaczeniu integracji w ramach tego ugrupowania dla jego członków. Powodem jest wchodzenie w życie licznych innych stref wolnego handlu, których członkami są kraje NAFTA. Postępujące otwieranie się ugrupowań integracyjnych, zgodne z procesami globalizacji, wydaje się cechą charakterystyczną współczesnych procesów integracyjnych w gospodarce światowej.