Rola BIZ w zrównoważonym rozwoju Unii Europejskiej

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie roli międzynarodowych zachowań biznesowych w procesie zrównoważonego rozwoju UE oraz udzielenie odpowiedzi na dwa pytania, a mianowicie: (1) „W jakim stopniu międzynarodowy biznes może przyczynić się do rozwoju »zielonej gospodarki« w warunkach niepewności spowodowanej pandemią COVID–19?”; (2) „W jaki sposób kraje otrzymujące mogłyby przyciągnąć „zielone” i społecznie odpowiedzialne bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)?”

Analiza statystyczna zaangażowania biznesu międzynarodowego w gospodarce UE w sektorach/gałęziach uciążliwych dla środowiska wskazuje, że w latach 2015–2020 udział tego typu inwestycji w większości krajów członkowskich nie przekraczał 20% ogółu skumulowanych BIZ. Struktura inwestycji zmieniała się w przypadku połowy badanych krajów w kierunku sektorów/gałęzi mniej uciążliwych dla środowiska. Zmiany te oraz wysokie wymogi wobec firm krajowych i zagranicznych w ramach polityki ochrony środowiska UE pozwalają wnioskować, że biznes międzynarodowy przyczyniał się do transformacji ekologicznej UE. Natomiast zmiany w strukturze skumulowanych BIZ ulokowanych przez kraje członkowskie UE za granicą w latach 2015–2020 w sektorach/gałęziach uciążliwych dla środowiska były różnokierunkowe. Sześć spośród analizowanych krajów UE pozostawało nadal eksporterami netto bezpośrednich inwestycji w tych sektorach/gałęziach. Zaangażowanie bezpośrednich inwestorów zagranicznych w nowych krajach członkowskich UE w sektorach ważnych dla realizacji celów zrównoważonego rozwoju – SDGs Agendy 2030 osiągało niezbyt duże wartości, cechowało się dużą zmiennością, nie odgrywając znacznej roli w ich gospodarkach. Przyciąganie „zielonych BIZ” i społecznie odpowiedzialnych inwestycji wymaga zmian w polityce wobec inwestorów zagranicznych. Powinny one dotyczyć ułatwień dla inwestycji zagranicznych, w tym inwestycji ukierunkowanych na zrównoważony rozwój, zachęt do angażowania się inwestorów w „zielone inwestycje”, uelastycznienia umów inwestycyjnych w celu przeciwdziałania zmianom klimatycznym.