(Nie)widzialne środowisko? – o tym, czy i do czego potrzebujemy shinrin-yoku

Marcin M. Bogusławski; Monika Modrzejewska-Świgulska

doi:10.18778/2450-4491.15.16

Authors

Marcin M. Bogusławski Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0001-6319-2431
Monika Modrzejewska-Świgulska Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0003-3133-0443

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.16

Keywords:

invisible environment, atmosphere of place, ways of experiencing space, walking journal, shinrin-yoku

Abstract

The subject of our study is shinrin-yoku practiced by students of the Department of Educational Studies, University of Łódź, as part of a course in art therapy. Our didactic activities and analyses of empirical material (walking journals) are part of art-based research.

We understand a park as a consciously shaped landscape, and we consider it as an empirical example of how Radlińska understood the concept of environment. Through their atmosphere parks convey multiple meanings and values, including those shaped by past generations, and the subjects who participate in the park space also form relations with it. Referring to the walking journals and related artwork, we distinguish four idealized types of participation in the park (landscape, environment): closed anthropocentric, open anthropocentric, parallel, and non-anthropocentric/autotelic. We also differentiate three distinct stages of education that shape the competences to participate in the environment: utilitarian, indirect, and non-anthropocentric/dialogical.

Author Biographies

Marcin M. Bogusławski, Uniwersytet Łódzki

Marcin Bogusławski – philosopher, doctor of humanities in the field of philosophy, assistant professor at the Department of Contemporary Philosophy at the University of Lodz. Editor-in-chief of the „HYBRIS” Internet Philosophical Magazine. His research interests concern: posthumanism and posthuman studies, philosophy of the city, epistemology. The author of the books: Humanistyka z perspektywy ontologii kulturowej [The Humanities from the Perspective of Cultural Ontology] (2018) and Wariacje (post)humanistyczne [(Post) humanistic Variations] (2020).

Monika Modrzejewska-Świgulska, Uniwersytet Łódzki

Monika Modrzejewska-Świgulska – pedagogue, doctor of humanities in the field of pedagogy, assistant professor at the Department of Artistic Education and Pedagogy of Creativity at the University of Lodz. Her research interests include: pedagogy of creativity, professional creativity, qualitative research. Author of the books: Twórczość codzienna w narracjach pedagogów [Everyday Creativity in Pedagogues’ Narratives] (2015), W stronę samorealizacji. Re-decyzje życiowe kobiet [Towards Self-realization. Women’s Life Re-decisions] (with A. Chmielińska 2021).

References

Archer M. (2007) Making Our Way throught the World: Human Reflexivity and Social Mobility, Cambridge, Cambridge University Press, https://doi.org/10.1017/CBO9780511618932
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511618932

Archer M. (2013) Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, tłum. A. Dziuban, Kraków, Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Augé M. (2010) Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, tłum. R. Chymkowski, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Barbier J.M. (2016) Leksykon analizy aktywności. Konceptualizacje zwyczajowych pojęć, tłum. i oprac. E. Marynowicz-Hetka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Bogusławski M., Lewandowski T. (2019) Atmosfery pamięci – à propos Parku Ocalałych w Łodzi, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 4(42), s. 466-491, https://doi.org/10.4467/20843860PK.19.024.11920
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.19.024.11920

Böhme G. (2002) Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego, tłum. J. Merecki, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Böhme G. (2017) Atmospheric Architectures: The Aesthetics of Felt Spaces, tłum. A. Chr. Engels-Schwarzpaul, London–New York, Bloomsbury Publishing, https://doi.org/10.5040/9781474258111
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781474258111

Flick U. (2010) Projektowanie badania jakościowego, tłum. P. Tomanek, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Flick U. (2011) Jakość w badaniach jakościowych, tłum. P. Tomanek, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Jaworska-Witkowska M., Witkowski L. (red.) (2016) Humanistyczne wyzwania ekologii umysłu. Gregory Bateson w Polsce, Warszawa, Fundacja na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi.
Google Scholar

Konecki K. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Leavy P. (2018) Metoda spotyka sztukę. Praktyki badawcze oparte na sztuce, tłum. K. Stanisz, J. Kucharska, Warszawa, Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Majbroda K. (2017) Po pierwsze – człowiek. Autoetnografia w kontekście teorii sprawstwa Margaret Archer, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 33–52, https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.3.3
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.3.3

Merleau-Ponty M. (2001) Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa, Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar

Mirucka B. (2018) Podmiot ucieleśniony. Psychologiczna analiza reprezentacji ciała i tożsamości cielesnej, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Pietraszko S. (2012) Krajobraz i kultura w: Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne, S. Pietraszko, red. nauk. S. Bednarek, Wrocław, Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2.
Google Scholar

Putnam H. (2004) The Collapse of the Fact/Value Dichotomy and Other Essays, Cambridge, MA – London, Harvard University Press, https://doi.org/10.2307/j.ctv1pdrpz4
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1pdrpz4

Radlińska H. (1961) Pedagogika społeczna, wstęp R. Wroczyński, A. Kamiński, oprac. W. Wyrobkowa-Pawłowska, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Google Scholar

Rewers E. (2018) Sztuka podstawą nowej kultury naukowej. Wstęp do wydania polskiego w: P. Leavy, Metoda spotyka sztukę. Praktyki badawcze oparte na sztuce, tłum. K. Stanisz, J. Kucharska, Warszawa, Narodowe Centrum Kultury, s. 11–22.
Google Scholar

Sasin M. (2020) Possible Applications of Arts-Based Research in Creatology Studies, „Creativity. Theories – Research – Applications”, nr 7, s. 38–53, https://doi.org/10.2478/ctra-2020-0003
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/ctra-2020-0003

Simonienko K., Jakubowska M., Konarzewska B. (2020) Shinrin-yoku i terapia lasem – przegląd literatury, „Psychiatria”, t. 17, nr 3, s. 145–154, https://doi.org/10.5603/PSYCH.2020.0022
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5603/PSYCH.2020.0022

Simonienko K. (2021) Lasoterapia, Bielsko-Biała, Wydawnictwo Dragon.
Google Scholar

Solnit R. (2018) Zew włóczęgi. Opowieści wędrowne, Kraków, Wydawnictwo Karakter.
Google Scholar

Tuchańska B. (2012) Dlaczego prawda? Prawda jako wartość w sztuce, nauce i codzienności, Warszawa, Poltext.
Google Scholar

Whitehouse B. S. (2019) Pieszo i beztrosko. O sztuce spacerowania, Kraków, Wydawnictwo SQN.
Google Scholar

Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Witkowski L. (2018) Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje, profesje społeczne versus ekologia kultury, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls” i Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej.
Google Scholar