Jedna teoria – dwie inspiracje badawcze. Relacje z badań prowadzonych z wykorzystaniem podejścia teoretyczno-metodologicznego Howarda E. Grubera

Zofia Okraj; Monika Modrzejewska-Świgulska

doi:10.18778/2450-4491.07.08

Autor

Zofia Okraj Uniwersytet Jana Kochanowskiego https://orcid.org/0000-0002-0187-547X
Monika Modrzejewska-Świgulska Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0003-3133-0443

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.07.08

Słowa kluczowe:

teoria H. E. Grubera, proces kształcenia studentów, polskie reżyserki, nauczyciele akademiccy

Abstrakt

Celem opracowania jest przedstawienie głównych założeń teorii The Evolving Systems Approach to Creative Work wypracowanego przez amerykańskiego psychologa Howarda E. Grubera i jego współpracowników oraz uczniów. Autorki opracowania zainspirowane tym podejściem wykorzystują je w swoich badaniach do nakreślenia ram teoretycznych, zdefiniowania przypadków oraz wyjaśnienia i interpretacji doświadczeń badanych osób w prowadzonych indywidualnie badaniach, dotyczących twórczej pracy polskich reżyserek i nauczycieli akademickich wdrażających nowe rozwiązania dydaktyczne do procesu kształcenia ze studentami. Autorki przedstawiają w artykule fragmenty relacji z procesu analizy i interpretacji danych pochodzących z wywiadów jakościowych oraz analizy dokumentów związanych z twórczą pracą badanych osób.

Biogramy autorów

Zofia Okraj - Uniwersytet Jana Kochanowskiego

Okraj Zofia – adiunkt w Instytucie Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół dydaktyki twórczości oraz twórczej pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich. Członek Polskiego Stowarzyszenia Kreatywności, autorka trzech książek na temat twórczych aspektów dyskusji.

Monika Modrzejewska-Świgulska - Uniwersytet Łódzki

Modrzejewska-Świgulska Monika – adiunkt w Katedrze Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości Uniwersytetu Łódzkiego. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół pedagogiki twórczości, twórczości profesjonalnej oraz badań narracyjno-biograficznych, autorka książki: Twórczość codzienna w narracjach pedagogów, redaktorka książki: Biograficzne badania nad twórczością. Teoria i empiria. Jest inicjatorką serii wydawniczej „Twórczość i Edukacja”. Współpracuje z różnymi instytucjami kultury jako konsultant i trener grupowy.

Bibliografia

Becker H. (1982) Art Worlds, University of California Press.
Google Scholar

Bertaux D. (2012) Analiza pojedynczych przypadków (au cas par cas), w: Metoda biograficzna w socjologii, K. Kaźmierska (red.), Kraków, Zakład Wydawniczy „NOMOS”, s. 309–333.
Google Scholar

Brower R. (2003) Constructive Repetition, Time and the Evolving Systems Approach, “Creativity Research Journal”, Special issue: Festschrift for Howard E. Gruber, 1/15: 61–71.
Google Scholar

Całek A. (2013) Biografia naukowa: od koncepcji do narracji. Interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Cyrański B. (2016) Interpretacja biografii zawodowej jako przykład zastosowania interpretacji hermeneutycznej w: Biograficzne badania nad twórczością. Teoria i empiria, M. Modrzejewska-Świgulska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 121–137.
Google Scholar

Duraj-Nowakowa K. (1992) Teoria systemów a pedagogika, Kraków, Wydawnictwo Naukowe WSP.
Google Scholar

Florida R. (2010) Narodziny klasy kreatywnej, Warszawa, Wydawnictwo Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Giddens A. (2003) Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, Poznań, Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Gruber H. E. (1980) And the Bush Was Not Consumed: The Evolving Systems Approach to Creativity w: Towards a Theory of Psychological Development, S. Modgil, C. Modgil (eds.), NFER Publishers, Windsor, s. 269–299.
Google Scholar

Gruber H. E. (1985) From Epistemic Subject to Unique Creative Person at Work, “Archives de Psychologie”, 54, s. 167–185.
Google Scholar

Gruber H. E. (1988) The Evolving Systems Approach to Creative Work, „Creativity Research Journal”, 1, s. 27–51.
Google Scholar

Gruber H. E. (1989) The Evolving Systems Approach to Creative Work w: Creative People at Work, H. E. Gruber, D. B. Wallace (eds.), New York, Oxford University, s. 3–24.
Google Scholar

Gruber H. E., Davis S. N. (1988) Inching our Way up Mount Olympus: the Evolving-Systems Approach to Creative Thinking w: The Nature of Creativity. Contemporary Psychological Perspectives, R. J. Sternberg (ed.), Cambridge, Cambridge University Press, s. 243–270.
Google Scholar

Hollender B. (2016) Od Kutza do Czekaja, Warszawa, Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Kegan R. T. (1989) How Charles Darwin Became a Psychologist w: Creative People at Work, H. E. Gruber, D. B. Wallace (eds.), New York, Oxford University, s. 122–138.
Google Scholar

Kvale S. (2004) Interviews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego, Białystok, Trans Humana.
Google Scholar

Miles B. M., Huberman A. M. (2000) Analiza danych jakościowych, Białystok, Wydawnictwo Trans Humana.
Google Scholar

Modrzejewska-Świgulska M. (2014) Kapral i poeta... Biograficzne uwarunkowania dróg zawodowych reżyserek w: Biograficzne badania nad twórczością. Teoria i empiria, M. Modrzejewska-Świgulska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 139–151.
Google Scholar

Mokrzycka-Pokora M. (2015) Barbara Sass-Zdort, https://culture.pl/pl/tworca/barbara-sass-zdort; [06.2018].
Google Scholar

Nęcka E. (2001) Psychologia twórczości, Gdańsk, Wydawnictwo GWP.
Google Scholar

Okraj Z. (2017) Znaczenie rodziny w pracy wybitnych twórców w perspektywie teorii.
Google Scholar

The Evolving Systems Approach to Creative Work Howarda E. Grubera, „Społeczeństwo i Rodzina”, nr 3/52, s. 51–64.
Google Scholar

Osowski J. V. (1989) Ensembles of Metaphor in the Psychology of Wiliam James w: Creative People at Work, H. E. Gruber, D. B. Wallace (eds.), New York, Oxford University, s. 141–157.
Google Scholar

Smith J. A., Pietkiewicz I. (2012) Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii, “Psychological Journal”, 2/18, s. 361–269.
Google Scholar

Stasiakiewicz M. (1999) Twórczość i interakcja, Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu im. A. Mickiewicza.
Google Scholar

Szmidt K. J. (2007) Pedagogika twórczości, Gdańsk, Wydawnictwo GWP.
Google Scholar

Szmidt K. J., Modrzejewska-Świgulska M. (2011) Psychopedagogiczne badania biograficzne nad twórczością – krytyczny przegląd wybranych stanowisk w: Uczenie się z biografii innych, tom 2, Biografia i badanie biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 13–38.
Google Scholar

Sztompka P. (2007) Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Sztompka P. (2010) Socjologia zmian społecznych, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Ślęzak I. (2009) Stawanie się poetą. Analiza interakcjonistyczno-symboliczna, „Przegląd Socjologii Jakościowej” monografie, tom 1, nr 1.
Google Scholar

Talarczyk-Gubała M. (2013a) Biały Mazur. Kino kobiet w polskiej kinematografii, Poznań, Galeria Miejska Arsenał.
Google Scholar

Talarczyk-Gubała M. (2013b) Wszystko o Ewie. Filmy Barbary Sass a kino kobiet w drugiej połowie XX wieku, Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar

Tomasik K. (2004) Polskie reżyserki filmowe 1919–2002, „Kultura i Historia”, nr 6, http://www.kulturaihistoria.umsc.lublin.pl/archives/179; [09. 2017].
Google Scholar

Wallace D. B. (1989) Studying the Individual: The Case Study Method and Other Genres w: Creative People at Work, H. E. Gruber, D. B. Wallace (eds.), New York, Oxford University, s. 25–43.
Google Scholar

Wejbert-Wąsiewicz E. (2015a) Filmy kobiet. Zmiany, zwroty i „szklany sufit” w kinematografii polskiej przed i po 1989, „Sztuka i Demokracja”, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-5fb86d41-2411-43f1-841f-cbfaef1eb965; [04.2018].
Google Scholar

Wejbert-Wąsiewicz E. (2015b) Niepokorne reżyserki kina polskiego w: Kobiety niepokorne. Reformatorki – Buntowniczki – Rewolucjonistki, I. Desperak, I. Kuźma (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 253–264.
Google Scholar

Witerska K. (2011) Drama: techniki, strategie, scenariusze, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Witerska K. (2014) Drama: przewodnik po koncepcjach, technikach i miejscach, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Wróblewski M. (2011) Życie w relacjach. Biografie naukowców w kontekście Teorii Aktora-Sieci w: Biografie naukowe. Perspektywa transdyscyplinarna, M. Kafar (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 101–126.
Google Scholar

http://wyborcza.pl/1,75410,17411137,Szumowska_po_zdobyciu_nagrody_na_Berlinale__Nadchodzi.html; [03.2018].
Google Scholar

http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,163229,24341319,w-swieciefilmu-potrzeba-kobiet-ktore-nie-beda-grac-w-meska.html; [01.2019].
Google Scholar

http://krytykapolityczna.pl/file/2016/06/Raport-Monika_Talarczyk_Gubala.pdf; [03.2018].
Google Scholar

http://www.rp.pl/artykul/1192319-Barbary-Sass-opowiesci-o-kobietach.html#ap-1; [03. 2018].
Google Scholar

http://krytykapolityczna.pl/kultura/film/podejrzana-barbara-sass-1936-2015; [03. 2018].
Google Scholar