Wybrane problemy etyczne w historii mówionej. Refleksje historyka

Izabela Terela

doi:10.18778/1733-8069.15.2.06

Authors

Izabela Terela Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź https://orcid.org/0000-0002-7824-2232

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.2.06

Keywords:

ethical issues, oral history, ethical recommendations, historian’s ethics

Abstract

Oral history is a method present within various scientific disciplines. The analysis of literature and projects shows that it is mostly dealt with by amateurs. The issues analyzed in this article have been raised since the introduction of the Ethical Recommendations of the Polish Association of Oral History in 2018. The Author analyzed the approach to that method as a historical source, changing throughout the centuries. This issue, as well as the analysis of the projects implemented by Polish institutions, made it possible to specify the main ethical dilemmas mentioned by the researchers that use the oral history as their research method. In this article a point of view of a historian and a museum expert was presented, due to the author’s experience.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Izabela Terela, Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź

Izabela Terela, historyk, doktorantka socjologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego; kustosz i kierownik Oddziału Stacja Radegast Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Zajmuje się problematyką pamięci o żydowskich mieszkańcach, jej inicjatorów w społecznościach lokalnych, historii Zagłady Żydów w Polsce centralnej. Autorka scenariuszy wystaw czasowych oraz stałych, koordynatorka projektów edukacyjnych.

References

Eisler Jerzy (2003) Reﬂeksje nad wykorzystaniem relacji jako źródła w badaniu historii PRL (Rozmowy z dysydentami i prominentami). „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały”, t. 6, s. 49–64.
Google Scholar

Etyka w badaniach przeszłości. Ankieta (2012) „Rocznik Antropologii Historii”, r. 2, nr 1(2), s. 301–332.
Google Scholar

Filipkowski Piotr (2012) O relacjach byłych więźniów kacetów w kontekście czasu, miejsca i sytuacji ich powstania (albo o pożytkach z historii mówionej). „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, t. 2, s. 37–71 [dostęp 7 lutego 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/27.
Google Scholar

Filipkowski Piotr (2015a) Historia mówiona jako historia faktyczna albo jak „odantropologizować” opowieści o przeszłości? „Rocznik Antropologii Historii”, r. 5(8), s. 91–108.
Google Scholar

Gałęziowski Jakub, Urbanek Joanna (2017) „Etyczny zwrot” w polskiej historii mówionej. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 7, s. 7–34 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/165.
Google Scholar

Kałwa Dobrochna (2017) 3R: Historia mówiona w polskich badaniach dziejów najnowszych. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 7, s. 163–183 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/171.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2014) Autobiograficzny wywiad narracyjny – kwestie etyczne i metodologiczne w kontekście archiwizacji narracji. „Studia Socjologiczne”, nr 3(214), s. 221–238.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2018) Doing Biographical Research—Ethical Concerns in Changing Social Contexts. „Polish Sociological Review”, no. 3(203), s. 393–411.
Google Scholar

Kersten Krystyna (1968) Relacje jako typ źródła historycznego [w:] Antoni Mączak, red., Pamiętnik X Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie 17–21 września 1968. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historyczne, t. 2, s. 316–329.
Google Scholar

Kersten Krystyna (1971) Historyk-twórcą źródeł. „Kwartalnik Historyczny”, r. 78, z. 2, s. 313–329.
Google Scholar

Kubiszyn Marta (2012) Edukacyjne implikacje projektu dokumentacyjnego i animacyjnego w środowisku lokalnym – między teorią a praktyką. „Historia Mówiona Miasta Lublina” Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, t. 2, s. 101–121 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/29.
Google Scholar

Kurkowska-Budzan Marta (2011) Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych oral historii. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 1, s. 9–34 [dostęp 12 lutego 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/5.
Google Scholar

Kurkowska-Budzan Marta (2012) Skrawki bez pointy i morału. „Rocznik Antropologii Historii”, r. 2, nr 1(2), s. 314–320.
Google Scholar

Kuzko-Zwierz Katarzyna (2015) Historia mówiona w muzeach. Przegląd projektów prowadzonych przez polskie placówki muzealne. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 5, s. 91–110 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/97.
Google Scholar

Lewandowska Izabela (2011) Oral history we współczesnej Polsce – badania, projekty, stowarzyszenia. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, t. 1, s. 81–103 [dostęp 16 lutego 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/9.
Google Scholar

Melchior Małgorzata (2004) Zagłada a tożsamość. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Rekomendacje etyczne Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej (2018) [dostęp 20 grudnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://pthm.pl/etyka/.
Google Scholar

Stobiecki Rafał (2013) Historyk wobec etyki. Szkic niezobowiązujący. „Rocznik Antropologii Historii”, r. 3, nr 1(4), s. 307–320.
Google Scholar

Thompson Paul (1978) The Voice of the Past. Oral history. Oxford, New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Vaněk Miroslav (2017) Słuchać, poszukiwać, rozumieć. Nie tylko o dialogu interdyscyplinarnym i oral history. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 7, s. 103–117 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/168.
Google Scholar

Wrona Paweł (2014) Żywe źródło historyczne. Historia mówiona oczami historyka [w:] Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Mirosław Szumiło przy współpracy Janusza, red., Historia mówiona w świetle nauk humanistycznych i społecznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie, s. 241–268.
Google Scholar