Badacz i jego poszukiwania w świetle „Analizy Sytuacyjnej” Adele E. Clarke

Anna Kacperczyk

doi:10.18778/1733-8069.3.2.02

Authors

Anna Kacperczyk Uniwersytet Łódzki, Polska

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.3.2.02

Keywords:

Analiza sytuacyjna, teoria ugruntowana, konstruktywizm, postmodernistyczny zwrot, teoretyzowanie, tworzenie diagramów, mapy sytuacyjne, mapy społecznych światów/aren, mapy pozycyjne, dane, kody, elementy sytuacji, czynniki ludzkie i pozaludzkie, prekonceptualizacja, kontekst, sytuacja

Abstract

Artykuł prezentuje nowe podejście w analizie danych jakościowych rozwijane przez Adele E. Clarke (2003, 2005) i nazywane przez nią „analizą sytuacyjną”. Projekt Clarke ma na celu propagować i ożywić metodologię teorii ugruntowanej po postmodernistycznym zwrocie i skierować ją w stronę konstruktywistycznych epistemologii. W artykule zostały zaprezentowane główne tezy podejścia Clarke: krytyka tradycyjnej teorii ugruntowanej, projekt ugruntowanego teoretyzowania przy użyciu map sytuacyjnych, map społecznych światów i aren oraz map pozycyjnych, warunki stosowania tego rodzaju metod kartograficznych i diagramów. Autorka artykułu podejmuje dyskusję z prezentowanym podejściem, rozważając epistemologiczny status kluczowego w koncepcji Clarke pojęcia „sytuacji”, efekt przesunięcia ogniska uwagi z działań społecznych na ich kontekst, epistemologiczny status wprowadzanych przez Clarke do analizy nonhuman actants oraz problem prekonceptualizacji podejścia Clarke.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Anna Kacperczyk, Uniwersytet Łódzki, Polska

Anna Kacperczyk (dr), socjolog, adiunkt w Katedrze Metod i Technik Badań Społecznych w Instytucie Socjologii na Uniwersytecie Łódzkim. Członek zespołu redakcyjnego Qualitative Sociology Review oraz Przeglądu Socjologii Jakościowej. Członek zarządu łódzkiego oddziału PTS.

Zainteresowania naukowe: metodologia badań społecznych, badania jakościowe, teoria ugruntowana, symboliczny interakcjonizm.

References

Baszanger, I., Dodier, N. (2004) “Ethnography: Relating the Part to the Whole.” S. 9-34 w D. Silverman (red.), Qualitative Research: Theory, Method, and Practice, London: Sage.
Google Scholar

Bateson, Gregory (1996) Umysł i przyroda. Jedność konieczna. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Berger, Peter, Luckmann, Thomas (1966) The Social Construction of Reality: A Treatise its the Sociology of Knowledge. Garden City, New York: Anchor Books. Polskie wydanie: (1983) Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Blumer, Herbert (1958) “Race Predjuce as a Sense of Group Position.” Pacific Sociological Review 1: 3-8.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/1388607

Blumer, Herbert (1969/1997) Symbolic Interactionism. Perspective and Method, Berkeley. Los Angeles, London: University of California Press.
Google Scholar

Bryant, Anthony (2002) “Re-grounding grounded theory.” Journal of Information Technology Theory and Application 4 (1): 25-42.
Google Scholar

Casper, M. J. (1998a) The Making of the Unborn Patient: A Social Anatomy of Fetal Surgery. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Google Scholar

Casper, M. J. (1998b) “Negotiations, Work Objects and the Unborn Patient: The Interactional Scaffolding of Fetal Surgery.” Symbolic Interaction 21(4): 379-400.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/si.1998.21.4.379

Charmaz, Kathy (1995a) “Between Positivism and Postmodernism: Implications for Methods.” Studies in Symbolic Interaction 17: 43-72.
Google Scholar

Charmaz, Kathy (1995b) “Grounded theory.” S. 27-65 w Smith J, Harre R, Langenhove L (red.). Rethinking Methods in Psychology. Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781446221792.n3

Charmaz, Kathy (2000) “Grounded theory: Objectivist and constructivist methods.” S. 509–535 w Denzin N, Lincoln Y (eds). Handbook of Qualitative Research. Sage.
Google Scholar

Charmaz, Kathy (2001) “Qualitative interviewing and grounded theory analysis.” S. 675–694 w Gubrium J., Holstein J. (red.). Handbook of Interview Research: Context and Method. Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781412973588.n39

Charmaz, Kathy (2006) Constructing Grounded Theory. A Practical Guide Through Qualitative Analysis. Sage London – Thousand Oaks – New Delhi.
Google Scholar

Charmaz Kathy, Mitchell R. (1996) “The myth of silent authorship: Self, substance, and style in ethnographic writing.” Symbolic Interaction 19: 285–302.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/si.1996.19.4.285

Cicourel, Aaron V. (1964) Method and Measurement in Sociology. New York: Free Press.
Google Scholar

Cicourel, Aaron V. (1973) Cognitive Sociology. London: Macmillan.
Google Scholar

Clarke, Adele E. (2003) “Situational Analyses: Grounded Theory Mapping After the Postmodern Turn.” Symbolic Interaction 26(4): 553-576.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/si.2003.26.4.553

Clarke, Adele E. (2005) Situational Analysis. Grounded Theory After the Postmodern Turn. Sage.
Google Scholar

Debord, Guy (2006) Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Derrida, Jacques (1978) “Structure, Sign and Play in the Discourse of the Human Sciences.” S. 278-293 w: Writing and Difference. Chicago, University of Chicago Press.
Google Scholar

van Dijk, Teun A. (2001) Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Fontana, A (2002) “Postmodern Trends in Interviewing.” W: Jaber Gubrium, James Holstein (red.), Handbook of Interview Research: Context and Method. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Google Scholar

Foucault, Michel (1969/1977) Archeologia wiedzy. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Garfinkel, Harold, (1967) Studies in Ethnomethodology. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
Google Scholar

Garfinkel, Harold, Sacks Harvey (1970) “On Formal Structures of Practical Actions.” S. 337-366 w: Theoretical Sociology, John C. Mc Kinney, Edward A. Tiryakian (red.). New York: Appleton-Century-Crofts.
Google Scholar

Glaser, Barney G. (1978) Theoretical sensitivity: Advances in the Methodology of Grounded Theory. Mill Valley, CA: Sociology Press.
Google Scholar

Glaser, Barney G. (1998) Doing grounded theory: Issues and discussions. Mill Valley, CA: Sociology Press.
Google Scholar

Glaser, Barney G. (2001) Grounded Theory Perspective. Mill Valley, CA: Sociology Press.
Google Scholar

Glaser, Barney G. (2002) “Conceptualization: On Theory and Theorizing Using Grounded Theory.” International Journal of Qualitative Methods 1 (2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940690200100203

Glaser, Barney G. (2002) “Constructivist Grounded Theory?”. Forum Qualitative Sozialforschung/ Forum: Qualitative Social Research [On-line Journal], 3 (3) http://www.qualitative-research.net/fqs-eng.htm
Google Scholar

Glaser, Barney G. (2004) “Naturalist Inquiry and Grounded Theory.” Forum Qualitative Sozialforschung/ Forum: Qualitative Social Research [On-line Journal] 5(1).
Google Scholar

Glaser, Barney G., Judith Holton (2004) “Remodeling Grounded Theory.” Forum Qualitative Sozialforschung/ Forum: Qualitative Social Research [On-line Journal] 5(2) Art. 4 – May.
Google Scholar

Glaser, Barney G, Strauss Anselm L. (1964) “Awareness contexts and social interaction.” American Sociological Review 29(5): 669-679.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2091417

Glaser, Barney G, Strauss Anselm L. (1965) Awareness of Dying. Chicago: Aldine Publishing CO.
Google Scholar

Glaser, Barney G, Strauss Anselm L. (1967) The Discovery of Grounded Theory. Chicago: Aldine Publishing CO.
Google Scholar

Glaser, Barney G, Strauss Anselm L. (1968) Time for Dying. Chicago: Aldine Publishing CO.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/00000446-196812000-00048

Glaser, Barney G, Strauss Anselm L. (1971) Status Passage. Chicago: Aldine Publishing CO.
Google Scholar

Haraway, Donna (1991) “Situated Knowledges: The Science Question in Feminism and the Privilege of Partial Perspectives.” S. 183-202 w Simians, Cyborgs, and Women: The Reinvention of Nature. New York: Routledge.
Google Scholar

Jenkins Keith (red.) (1997) The Postmodern History Reader. London: Routledge.
Google Scholar

Kacperczyk, Anna (1998) „Budowanie interakcji z nieuleczalnie chorym.” Kultura i Społeczeństwo 2:182-200.
Google Scholar

Kacperczyk, Anna (1999) „Opieka nad pacjentem w stanie terminalnym.” Kultura i Społeczeństwo 2: 103-128.
Google Scholar

Kacperczyk, Anna (2005) „Zastosowanie koncepcji społecznych światów w badaniach empirycznych.” S. 169-191 w E. Hałas, K. Konecki (red.) Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Kacperczyk, Anna (2006) Wsparcie społeczne w instytucjach opieki paliatywnej i hospicyjnej. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Lyotard Jean-François (1997) Postmodern Fables. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Google Scholar

Lyotard Jean-François (1997) Kondycja ponowoczesna. Aletheia.
Google Scholar

Latour, Bruno (1986) “Visualization and Cognition: Thinking With Eyes and Hands.” S. 1-40 w H. Kuklick, E. Long (red.) Knowledge and Society: Studies in the Sociology of Culture Past and Present. Greenwich, CT: JAI Press.
Google Scholar

Latour, Bruno (1987) Science in Action: How to Follow Scientists and Engineers Through Society. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Google Scholar

Maturana, Humberto R., Varela, Francisco J. (1987) The tree of knowledge: The biological roots of human understanding. Shambhala, Boston, Mass.
Google Scholar

Mokrzycki, Edmund (red.) (1984) Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, t. 1 i 2, Warszawa: PIW.
Google Scholar

Morgan, Gareth (red.) (1983) Beyond Method: Strategies for Social Research. Newbury Park, CA: Sage Publications.
Google Scholar

Myrdal, Gunnar (1975) „Obiektywność w badaniach społecznych.” S. 226-235 w: P. Sztompka (red.), Metodologiczne podstawy socjologii. Wybór tekstów. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Google Scholar

Nathaniel, Alvita K., (2004) “A Grounded Theory of Moral Reckoning in Nursing.” The Grounded Theory Review 4(1): 43-58.
Google Scholar

Park, Robert E. (1952) Human Communities. Glencoe, IL: Free Press.
Google Scholar

Simmons, Odis E., (2004) “Grounded action: Achieving optimal and sustainable change.“ The Grounded Theory Review 4(1): 87-112.
Google Scholar

Smith, Dorothy E. (1990) The Conceptual Practices of Power: A Feminist Sociology of Knowledge. Boston: Northeastern University Press.
Google Scholar

Strauss, Anselm L. (1987) Qualitative Analysis for Social Scientists. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511557842

Strauss, A. L., Glaser, Barney G., (1970) Anguish: The Case Study of a Dying Trajectory. The Sociology Press, Mill Valey.
Google Scholar

Strauss A. L., Corbin J., (1990) Basics of Qualitative Research. Grounded Theory Procedures and Techniques. Sage. Newbury Park, London, New Dheli.
Google Scholar

Świerkocki, Maciej (1992) „Postmodernizm, dekonstrukcja i mit obiektywizmu” w: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Scientiae, Artium et Literrarum 3.
Google Scholar

Świerkocki, Maciej (1997) Postmodernizm: paradygmat nowej kultury. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Thomas, William I. (1923/1978) “The Definition of the situation.” S. 54-57 w: R. Farrell, V. Swigert (red.) Social deviance. Philadelphia: Lippincott.
Google Scholar

Thomas, William I., Thomas, Dorothy S. (1928/1970) “Situations Defined as Real Are Real in Their Consequences.” S. 154-155 w: G. P. Stone, H. A. Farberman (red.) Social Psychology Through Symbolic Interaction. Waltham, MA: Xerox College Publishing.
Google Scholar

Wieder, D. Lawrence (1974) Language and social reality: the case of telling the convict code. The Hague: Mouton.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783111410999

Wyka, Anna (1989) „W poszukiwaniu nowych wzorów badań społecznych.” S. 319-335 w: A. Sułek, K. Nowak, A. Wyka (red.) Poza granicami socjologii ankietowej. Warszawa: IS UW, PTS.
Google Scholar

Wyka, Anna (1993) Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Google Scholar

Zimmerman, Don H., Pollner, Melvin, (1989) „Świat codzienny jako zjawisko.” S. 343-377 w: Zdzisław Krasnodębski (red.) Fenomenologia i socjologia. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Zimmerman, Don H., Wieder, Lawrence D. (1970) “Ethnomethodology and the Problem of Order: Comment on Denzin.” S. 285-295 w: Jack D. Douglas (red.) Understanding everyday life. Toward the reconstruction of sociological knowledge. Chicago: Aldine.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781351327329-12