Modele aksjonormatywne w systemie nauki w Polsce. Socjologiczna perspektywa anomii

Dorota Jedlikowska

doi:10.18778/1733-8069.17.2.02

Autor

Dorota Jedlikowska Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii https://orcid.org/0000-0002-2160-9873

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.17.2.02

Słowa kluczowe:

modele aksjonormatywne, anomia, system nauki, Polska, metodologia teorii ugruntowanej, socjologia nauki, współczynnik humanistyczny

Abstrakt

Artykuł podnosi problem sprzecznych modeli aksjonormatywnych, diagnozując zjawisko anomii w systemie nauki w Polsce. Treść artykułu oparta jest o wyniki wywiadów pogłębionych z ekspertami pracującymi w systemie nauki (naukowcami, kierownikami projektów badawczych, redaktorami czasopism naukowych) i ekspertami współpracującymi z naukowcami (dziennikarze naukowi, pracownicy administracyjni szczebla zarządzającego). Artykuł przywołuje koncepcje nauki postakademickiej i postnormalnej, etycznych modeli deklaratywnych i zróżnicowanych modeli kultur de facto realizowanych w formie rozmaitych działań, etycznych i nieetycznych. Artykuł identyfikuje obszary kontrastów normatywnych dotyczących polityk naukowych, wpisujących się w procesy globalizowania nauki oraz sposobów uprawiania nauki determinowanych między innymi przez mobilność naukową. Prezentowany artykuł pogłębia rozumienie zmieniających się normatywnych wzorów w systemie nauki z perspektywy oddolnej, z zastosowaniem współczynnika humanistycznego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Dorota Jedlikowska - Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii

Dorota Jedlikowska, doktor nauk społecznych w dziedzinie socjologii. Zainteresowania badawcze autorki dotyczą socjologii nauki, w tym socjologii komunikowania naukowego, badań nad instytucjonalizacją dyscyplin naukowych oraz badań nad rozwojem kapitału społecznego. Dodatkową dziedziną zainteresowań jest metodologia nauk społecznych.

Bibliografia

Braxton John M. (1993) Deviancy from the Norms of Science: The Effects of Anomie and Alienation in the Academic Profession. „Research in Higher Education”, vol. 34, no. 2, s. 213–228.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF00992162

Bernburg Jón Gunnar (2019) Anomie Theory. „Oxford Research Encyclopedia of Criminology and Criminal Justice” [dostęp 1 maja 2021 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.research-gate.net/publication/332057713_Anomie_Theory_Oxford_Research_Encyclopedia_of_Criminology_and_Criminal_Justice
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190264079.013.244

Bujnicki Janusz M., Hasiów-Jaroszewska Beata, Wierzchoń Michał, red. (2015) Ekspertyza mobilności polskich naukowców. Warszawa: PAN [dostęp 21 lipca 2020 r.]. Dostępny w Internecie: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/20271/bujnicki_hasiow-jaroszewska_wierzchon_ekspertyza_mobilnosci_polskich_naukowcow.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Google Scholar

Durkheim Émile (1999) O podziale pracy społecznej. Przełożył Krzysztof Wakar. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Funtowicz Silvio O., Ravetz Jerome R. (1991) A new scientific methodology for global environmental issues [w:] Robert Costanza, ed., Ecological economies: The science and management of sustainability. Nowy Jork: Columbia University Press, s. 137–152.
Google Scholar

Funtowicz Silvio O., Jerome R. Ravetz (1993) Science for the post-normal age. „Futures”, vol. 25, s. 739–755.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0016-3287(93)90022-L

Gibbons Michael (1994) Transfer sciences: Management of distributed knowledge production. „Empirica”, vol. 21, s. 259–270.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01697408

Goćkowski Janusz, red. (1994) Patologia i terapia życia naukowego. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Habermas Jürgen (2019) Teoria działania komunikacyjnego, tom 1. Przełożył Andrzej Maciej Kaniowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Hałas Elżbieta (2016) Refleksyjny podmiot w świecie społecznym. O paradygmacie i założeniach socjologii interpretacyjnej. „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 8(44), nr 4, s. 35–50.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2016.44.4-2

Jedlikowska Dorota (w druku) Analiza tematyczna wybranych artykułów naukoznawczych. „Zagadnienia Naukoznawstwa”.
Google Scholar

Kobylarek Aleksander (2016) Uniwersytet wobec konieczności paradygmatycznej zmiany. Wrocław: Argi.
Google Scholar

Konecki Krzysztof T. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kwiek Marek (2010) Transformacje uniwersytetu. Zmiany instytucjonalne i ewolucje polityki edukacyjnej w Europie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Kwiek Marek (2015) Podzielony uniwersytet. Od deinstytucjonalizacji do reinstytucjonalizacji misji badawczej polskich uczelni. „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2(46), s. 41–74.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/nsw.2015.2.2

Merton Robert K. (1973) The Sociology of Science. Theoretical and Empirical Investigations. Chicago, London: University Chicago Press.
Google Scholar

Musiał Kazimierz (2013) Uniwersytet na miarę swego czasu. Transformacja społeczna w dobie postindustrialnej a zmiany w szkolnictwie wyższym krajów nordyckich. Gdańsk: słowo/obraz/terytoria.
Google Scholar

Szafraniec Krystyna (2000) Anomia [w:] Witold Morawski i in., red., Encyklopedia Socjologii, tom 1. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 32–35.
Google Scholar

Sztompka Piotr (2005) Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Sztompka Piotr (2007) Trust in Science: Robert K. Merton’s Inspirations. „Journal of Classical Sociology”, vol. 7, no. 2, s. 211–220.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1468795X07078038

Szubka Tadeusz (2008) Patologie nauki polskiej. „Diametricos”, czerwiec 2008, t. 16, s. 118–121 [dostęp 21 lipca 2020 r.]. Dostępny w Internecie: file:///C:/Users/user/Downloads/307-Article%20Text-587-1-10-20131130.pdf
Google Scholar

Turnpenny John, Jones Mavis, Lorenzoni Irene (2011) Where Now for Post-Normal Science? A Critical Review of its Development, Definitions and Uses, Science. „Technology & Human Values”, vol. 36, no. 3, s. 287–306.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0162243910385789

Weber Max (2002) Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Przełożyła Dorota Lachowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Wieczorek Józef (2011) Patologie akademickie pod lupą NFA. Monitoring patologii polskiego środowiska akademickiego w 2011 roku. Kraków: Niezależne Forum Akademickie [dostęp 21 lipca 2020 r.]. Dostępny w Internecie: https://nfaetyka.files.wordpress.com/2012/01/patologie-akademickie-pod-lupc485-nfa.pdf
Google Scholar

Znaniecki Florian (2008) Metoda socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar