Instrumentalizacja i kapitalizacja edukacji w postawach wielkomiejskich młodych dorosłych
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.4.04Słowa kluczowe:
edukacja, młodzi dorośli, wchodzenie w dorosłośćAbstrakt
Artykuł prezentuje wnioski z badań jakościowych dotyczących edukacyjnych uwarunkowań osiągania pełnej dorosłości przez młodych dorosłych Polaków. U jego podstaw leży założenie, że w trakcie procesu wchodzenia w dorosłość edukacja odgrywa kluczową rolę w usamodzielnianiu się jednostek w stosunku do innych sfer życia – przede wszystkim zawodowej, ale i rodzinnej czy mieszkaniowej. Zwłaszcza wykształcenie jest często postrzegane jako warunek osiągnięcia sukcesu na rynku pracy, co z kolei warunkuje wybór odpowiedniej ścieżki edukacyjnej. Celem artykułu jest ustalenie miejsca edukacji w strategiach życiowych współczesnych młodych dorosłych. Jakie są postawy młodych wobec edukacji? Czy rzeczywiście ich wybory edukacyjne podyktowane są jedynie wymogami rynku pracy? Prezentowane wyniki badań opierają się na serii wywiadów pogłębionych z młodymi Polakami w wieku 25–34 lata z dużego polskiego miasta oraz zogniskowanych wywiadach grupowych (fokusach) z przedstawicielami otoczenia instytucjonalnego – lokalnej administracji publicznej i instytucji polityki społecznej.
Pobrania
Bibliografia
Alheit Peter (2011) Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 3(55), s. 7–21.
Google Scholar
Andrejczuk Magdalena (2017) Prekariat a „pokolenie y” – zjawisko prekaryjności młodych pracowników. „Kultura i Rozwój”, nr 2(3), s. 51–67.
Google Scholar
Badora Barbara (2017) Zadowolenie z życia. „CBOS. Komunikat z badań”, nr 3 [dostęp 31 maja 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_003_17.PDF
Google Scholar
Baran Małgorzata, Kłos Monika (2014) Pokolenie Y – prawdy i mity w kontekście zarządzania pokoleniami. „Marketing i Rynek”, nr 5, s. 923–929.
Google Scholar
Bourdieu Pierre (1986) The Forms of Capital [w:] J. G. R ichardson, ed., Handbook of Theory and Research for Sociology of Education. New York, Westport, Connecticut, London: Greenwood Press, s. 241–258.
Google Scholar
Czapiński Janusz (2008) Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt materialny. Polski paradoks. „Zarządzanie Publiczne”, nr 2(4), s. 5–28.
Google Scholar
Domański Henryk (2006) Wpływ wykształcenia na zawód [w:] Henryk Domański, Antonina Ostrowska, Paweł B. Sztabiński, red., W środku Europy? Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego. Warszawa : Wydawnictwo IFIS PAN, s. 27–50.
Google Scholar
Domański Henryk i in. (2016) Ścieżki edukacyjne a zdolności i pozycja społeczna, „Studia Socjologiczne”, nr 1(220), s. 67–98.
Google Scholar
Doray Pierre i in. (2009) Educational pathways: Some key concepts. The Canada Millennium Scholarship Foundation [dostęp 31 maja 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://cirst.openum.ca/files/sites/83/2016/11/TransitionsNote3-en-Final.pdf
Google Scholar
Dubas Elżbieta (2014) Edukacja w andragogicznych badaniach biograficznych–biografia edukacyjna [w:] Ryszard Skrzyniarz, Elżbieta Krzewska, Wioleta Zgłobicka-Gierut, red., Badanie biografii–źródła, metody, konteksty. Lublin: Wydawnictwo Episteme, s. 17–31.
Google Scholar
Dziedziczak-Foltyn Agnieszka, Gońda Marcin (2018) Młodzi dorośli jako postulowani adresaci polityki społecznej. Zarys problemu. „Polityka Społeczna”, nr 7, s. 38–43.
Google Scholar
Fenton Steve, Dermott Esther (2006) Fragmented Careers? Winners and Losers in Young Adult Labour Markets. „Work Employment and Society”, no. 20(2), s. 205–221.
Google Scholar
Gajderowicz Tomasz i in. (2015) Preferencje młodzieży względem usług edukacyjnychna poziomie wyższym [w:] Gabriela Grotkowska, Urszula Sztanderska, red., Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, s. 43–121.
Google Scholar
Gdula Maciej (2014) Klasa średnia i doświadczenie elastyczności. „Polityka społeczna”, nr 5–6, s. 40–45.
Google Scholar
Grotkowska Gabriela (2015) Ewolucja popytu na usługi edukacyjne w zakresie studiów wyższych w Polsce [w:] Gabriela Grotkowska, Urszula Sztanderska, red., Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, s. 13–22.
Google Scholar
Grotowska-Leder Jolanta, Magdalena Rek-Woźniak, Iwona Kudlińska (2016) Polityka przebiegu życia – teoretyczne i metodologiczne ramy badań nad procesem osiągania dorosłości. „Przegląd Socjologiczny”, t. 65, nr 2, s. 83–104.
Google Scholar
GUS (2011) Raport z wyników. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Warszawa. Dostęp 31 maja 2019 r. Dostępny w Internecie: https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_rapor-t_z_wynikow_NSP2011.pdf
Google Scholar
GUS (2013) Wybory ścieżki kształcenia a sytuacja zawodowa Polaków. Warszawa. Dostęp 31 maja 2019 r. Dostępny w Internecie: https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/e_wybory_sciezki_ksztalcenia.pdf
Google Scholar
GUS (2018) Rocznik Demograficzny. Warszawa. Dostęp 31 maja 2019 r. Dostępny w Internecie: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2018,3,12.html
Google Scholar
Haratyk Karol, Biały Kamila (2018) Outline of the Concept of Order-generating Dimensions. A case of Hypermodernity in Polish Society of Late Capitalism. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4(62), s. 47–67.
Google Scholar
Haratyk Karol, Biały Kamila, Gońda Marcin (2017) Biographical meanings of work: the case of a Polish freelancer „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 13, nr 4, s. 136–159.
Google Scholar
Herbst Mikołaj (2009) Tworzenie i absorpcja kapitału ludzkiego przez miasta akademickie w Polsce. „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4(38), s. 21–38.
Google Scholar
Howe Neil, Strauss William (2000) Millennials Rising: The Next Great Generation. New York: Vintage Books.
Google Scholar
Ingram Helen, Schneider Anne L., Deleon Peter (2007) Social construction and policy design [w:] Paul A. Sabatier, ed., Theories of the policy process. Boulder, CO: Westview Press, s. 93–126.
Google Scholar
Jelonek Magdalena (2015) Młodzi na rynku pracy – polityka publiczna wobec wyzwań związanych z poprawą sytuacji zawodowej osób młodych [w:] Jarosław Górniak, red., Polski rynek pracy – wyzwania i kierunki działań na podstawie badań Bilans Kapitału Ludzkiego 2010–2015. Warszawa, Kraków: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s. 41–54.
Google Scholar
Kohli Martin (1986) Social organization and subjective construction of the life-course [w:] Aage B. Sorensen, Franz E. Weinert, Lonnie R. Sherrod, eds., Human development and the life-course: Multidisciplinary perspectives. Hillsdale, NY: Lawrence Erlbaum Associates, s. 217–245.
Google Scholar
Konecki Krzysztof (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Lis Stanisław, Skuza Krzysztof (2015) Zmiany aspiracji edukacyjnych Polaków w okresie transformacji systemowej. „Optimum. Studia Ekonomiczne”, nr 3(75), s. 46–60.
Google Scholar
Lorey Isabel (2015) State of Insecurity: Government of the Precarious. London: Verso.
Google Scholar
Mrozowicki Adam (2016) Normalisation of Precariousness? Biographical Experiences of Young Workers in the Flexible Forms of Employment in Poland. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 12, nr 2, s. 94–112.
Google Scholar
Mrozowicki Adam, Karolak Mateusz, Krasowska Agata (2018) Lost in transitions? Biographical experiences and life strategies of young precarious workers in Poland. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4(62), s. 69–89.
Google Scholar
Nowakowska Halina (2015) Realizacja postulatów procesu bolońskiego w opiniach studentów. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, t. 18, nr 1(69), s. 123–131.
Google Scholar
Oliwkiewicz Barbara (2016) Wynagrodzenie godziwe absolwenta studiów wyższych w Polsce w aspekcie modelu kapitału ludzkiego. „Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy”, nr 47, s. 481−491.
Google Scholar
OECD (1998) Human Capital Investment, An International Comparison. Centre for Educational Research and Innovation [dostęp 16 grudnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264162891-en.pdf?expires=1544963671&id=id&accname=guest&checksum=1F1087316E822B6A195903F79D348478
Google Scholar
Pallas Aaron M. (2003) Educational Transitions, Trajectories, and Pathways [w:] Jeylan T. Mortimer, Michael J. Shanahan, eds., Handbook of the Life Course. Handbooks of Sociology and Social Research. Springer, Boston, MA, s. 165–184.
Google Scholar
Piotrowski Konrad (2013)Tożsamość osobista w okresie wkraczania w dorosłość. Sytuacja młodych osób z ruchowym ograniczeniem sprawności i ich sprawnych rówieśników. Wielichowo: TIPI.
Google Scholar
Poławski Paweł (2012) Precarious Generation on the Polish Labour Market. „Polityka Społeczna”, nr 1, s. 15–22.
Google Scholar
Róg-Ilnicka Joanna (2015) ‘Career by Choice’ or ‘Career by Chance.’ The Determinants of Flexible Professional Biographies [w:] Mrozowicki Adam, Kolasińska Elżbieta, Róg-Ilnicka Joanna, red., Forum Socjologiczne, Special Issue (Number One): Social Boundaries and Meanings of Work in the 21st-Century Capitalism. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 213–223.
Google Scholar
Sarnowska Justyna (2016) Absolwenci nauk społecznych na rynku pracy. PRACE O MŁODYCH / YOUTH WORKING PAPERS Nr 3. Warszawa: Uniwersytet SWPS.
Google Scholar
Sennett Richard (1998) The Corrosion of Character, The Personal Consequences Of Work In the New Capitalism. New York: W.W. Norton.
Google Scholar
Standing Guy (2011) The Precariat: the new dangerous class. London: Bloomsberry Academic Publishing.
Google Scholar
Szafraniec Krystyna (2011) Młodzi 2011. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Google Scholar
Szulc-Obłoza Agnieszka (2017) Kształcenie osób dorosłych w Polsce jako forma inwestycji w kapitał ludzki. „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 489, s. 405–419.
Google Scholar
Tittenbrun Jacek (2014) Kolonizacja nauki i świata przez kapitał. Teoria światów równoległych w wydaniu socjologii wiedzy. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar
Turska Elżbieta (2014) Kapitał kariery ludzi młodych: uwarunkowania i konsekwencje. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Wieczorek-Szymańska Anna (2010) Koncepcja kapitału ludzkiego w teorii ekonomii–przegląd wybranych podejść. „Studia i Prace WNEiZ”, nr 17, s. 157–170.
Google Scholar
Zahorska Marta (2009) Sukcesy i porażki reformy edukacji. „Przegląd Socjologiczny”, t. 58, nr 3, s. 119–142.
Google Scholar
Zandecki Aleksander (1999) Wykształcenie a jakość życia. Toruń: Wydawnictwo Edytor.
Google Scholar
Zgliczyński Wojciech (2010) Polityka edukacyjna Unii Europejskiej. „Studia BAS”, nr 2(22), s. 65–88.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
