Metoda biograficzna a emancypacyjna praktyka. Perspektywa społeczno-pedagogiczna

Mariusz Granosik

doi:10.18778/1733-8069.15.2.07

Autor

Mariusz Granosik Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Pedagogiki Społecznej, ul. Pomorska 46/48, 91-408 Łódź https://orcid.org/0000-0001-6987-031X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.2.07

Słowa kluczowe:

partycypacyjne badania w działaniu, narracja, praca społeczna, pedagogika emancypacyjna

Abstrakt

Tekst podejmuje kwestie metodologiczne oraz etyczne pojawiające się, gdy metoda biograficzna oparta na wywiadzie narracyjnym wiązana jest z emancypacyjną praktyką społeczno-pedagogiczną. Jako że zalety podejścia biograficznego były już wielokrotnie analizowane, a samo pojęcie „narracja” cieszy się niezwykłą popularnością we współczesnym dyskursie publicznym, tytułowe zagadnienie będzie rozwijane w perspektywie krytycznej. Ostatnia część tekstu poświęcona jest zakresowi przystawalności metody biograficznej do podstawowych założeń i celów badań partycypacyjnych. W tym zakresie rozwijana w artykule rekonstrukcja obejmuje potencjały emancypacyjne oraz aktywizujące metody biograficznej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Mariusz Granosik - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Pedagogiki Społecznej, ul. Pomorska 46/48, 91-408 Łódź

Mariusz Granosik, pedagog społeczny i socjolog, pracuje w Katedrze Pedagogiki Społecznej na Uniwersytecie Łódzkim. Zainteresowania naukowe: interpretatywna i partycypacyjna metodologia badań społecznych, radykalna i krytyczna praca socjalna, profesjonalizacja zawodów społecznych. Współredaktor tomu Participatory Social Work: Research, Practice, Education (Wyd. UŁ/Wyd. UJ, 2019).

Bibliografia

Bańka Józef (1988) Świat poręczenia moralnego. Medytacje o etyce prostomyślności. Katowice: Wyd. UŚ.
Google Scholar

Bernstein Basil (1980) Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji: uwagi dotyczące podatności na oddziaływania szkoły. Przełożyła Zofia Babska [w:] Grace W. Shugar, Magdalena Smoczyńska, red., Badania nad rozwojem języka dziecka. Warszawa: PWN, s. 557−596.
Google Scholar

Bohnsack Ralf (2004) Metoda dokumentarna – od koniunktywnego zrozumienia do socjogenetycznej interpretacji. Przełożył Sławomir Krzychała [w:] Sławomir Krzychała, red., Społeczne przestrzenie doświadczenia. Metoda interpretacji dokumentarnej. Przełożył Sławomir Krzyczała. Wrocław: Wyd. DSWE, s. 17−35.
Google Scholar

Charmaz Kathy (2009) Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Przełożyła Barbara Komorowska. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Google Scholar

Choczyński Marcin (2018) Quasi-terapeutyczna funkcja wywiadu częściowo ustrukturyzowanego w odniesieniu do badań własnych. Rola i znaczenie dobrej relacji w wywiadzie socjologicznym. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 14, nr 4, s. 150–170.
Google Scholar

Crvinkova Hana, Gołębniak Bogusława D., red., (2010) Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wyd. DSW.
Google Scholar

Czerepaniak-Walczak Maria (2006) Pedagogika emancypacyjna, rozwój świadomości krytycznej człowieka. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Czerepaniak-Walczak Maria (2010) Badanie w działaniu [w:] Palka Stanisław, (red., Podstawy metodologii badań w pedagogice. Gdańsk: GWP, s. 319−334.
Google Scholar

Czyżewski Marek (1994) Reflexivity of Actors Versus Reflexivity of Accounts. „Theory, Culture and Society”, vol. 11, no. (4), s. 161–168.
Google Scholar

Czyżewski Marek (2013) Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna: przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa krytyki. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 9, nr 4, s. 14–27.
Google Scholar

Czyżewski Marek, Marynowicz-Hetka Ewa, Woroniecka Grażyna, red., (2013) Pedagogizacja życia społecznego. „Societas/Communitas”, t. 2, nr 16.
Google Scholar

Depaepe Marc (2012) Educationalisation: A key concept in understanding the basic processes in the history of western education [w:] Marc Depaepe, ed., Between Educationalization and Appropriation: Selected Writings on the History of Modern Educational Systems. Leuven: Leuven University Press.
Google Scholar

Dubas Elżbieta, Stelmaszczyk Joanna, red., (2015) Biografia i badanie biografii. Łódź: Wyd. UŁ.
Google Scholar

Freire Paulo (2005) Pedagogy of the oppressed. 30th Anniversary Edition.New York: Continuum.
Google Scholar

Giroux Henry A., Witkowski Lech, red., (2010) Edukacja i sfera publiczna, idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Granosik Mariusz (2014) Diagnostyka interpretatywna: między jakościową metodologią i praktyką, [w:] red. Małgorzata Szpunar (red.) Badania w pracy socjalnej. Gdańsk: ANWI, s. 154–172.
Google Scholar

Granosik Mariusz (2018) Participatory action research in social work: towards critical reframing. „Pensée Plurielle”, vol. 2, no. 48, s. 77–90.
Google Scholar

Granosik Mariusz, Gulczyńska Anita, Marynowicz-Hetka Ewa, red., (2010) Participative Approaches in Social Work Research/ Les approches participatives dans les recherches en travail social. Łódź: Wyd. UŁ.
Google Scholar

Grathoff Richard (1993) Środowisko i społeczeństwo [w:] Zdzisław Krasnodębski, Klaus Nellen, red., Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne. Przełożyła Dorota Lachowska. Warszawa: PWN, s. 244−275.
Google Scholar

Gulczyńska Anita, Granosik Mariusz, red., (2014) Empowerment w pracy socjalnej: praktyka i badania partycypacyjne. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Google Scholar

Honneth Axel (2012) Walka o uznanie, moralna gramatyka konfliktów społecznych. Przełożył Jakub Duraj. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Karczyńska Eliza (2014) Odkrywanie siebie w narracji. Koncepcja tożsamości narracyjnej w myśli Paula Ricoeura i Charlesa Taylora. „Humaniora. Czasopismo Internetowe”, t. 1, nr 5, s. 65–76.
Google Scholar

Krzychała Sławomir (2004) Wprowadzenie [w:] tenże, red., Społeczne Przestrzenie doświadczenia. Metoda interpretacji dokumentarnej. Wrocław: Wyd. DSWE, s. 9−16.
Google Scholar

Lalak Danuta (2010) Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej. Warszawa: Wyd. Naukowe Żak.
Google Scholar

Mishler Elliot G. (1996) Research Interviewing. Context and Narrative. Cambridge: Harvard University Press.
Google Scholar

Morgan Alice (2011) Terapia narracyjna. Wprowadzenie. Przełożył Grzegorz Baster. Warszawa: Paradygmat.
Google Scholar

Radlińska Helena (1961) Pedagogika społeczna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolńskich.
Google Scholar

Ricoeur Paul (1992) Filozofia osoby. Przełożyła Małgorzata Frankiewicz. Kraków: PAT.
Google Scholar

Rose Nikolas (1998) Inventing our selves. Psychology, power, and personhood. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Schmidt Friederike, Schulz Marc, Graßhoff Gunther (2016) Pädagogische Blicke. Weinheim Basel: Beltz Juventa.
Google Scholar

Strauss Anselm L. i in. (1985) Social Organization of Medical Work. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Szczepanik Renata (2015) Stawanie się recydywistą. Kariery instytucjonalne osób powracających do przestępczości. Łódź: Wyd. UŁ.
Google Scholar

Tischner Józef (1998) Przekonać Pana Boga (rozmowa z J. Gowinem i D. Zańko). Kraków: Znak.
Google Scholar

Urbaniak-Zając Danuta, Kos Ewa (2014) Badania jakościowe w pedagogice. Wywiad narracyjny i obiektywna hermeneutyka. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Google Scholar

Vajda Julia (2007) Two Survivor Cases: Therapeutic Effect as Side Product of the Biographical Narrative Interview. „Journal of Social Work Practice”, vol. 1, no. 21, s. 89–102.
Google Scholar