Wybrane problemy etyczne w historii mówionej. Refleksje historyka

Izabela Terela

doi:10.18778/1733-8069.15.2.06

Autor

Izabela Terela Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź https://orcid.org/0000-0002-7824-2232

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.2.06

Słowa kluczowe:

problemy etyczne, historia mówiona, rekomendacje etyczne, etyka historyka

Abstrakt

Historia mówiona jest metodą funkcjonującą w obrębie różnych dyscyplin naukowych. Z analizy literatury i projektów wynika, iż zajmują się nią przede wszystkim amatorzy. Problemy analizowane w artykule zostały wywołane pojawieniem się Rekomendacji etycznych Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej w 2018 roku. Autorka przeanalizowała podejście do tejże metody jako źródła historycznego, zmieniające się na przestrzeni wieków. Kwestia ta i analiza projektów zrealizowanych przez instytucje polskie pozwoliła na wyodrębnienie głównych dylematów etycznych wymienianych wśród badaczy wykorzystujących historię mówioną jako metodę badawczą. W artykule została przedstawiona perspektywa historyka i muzealnika ze względu na doświadczenie autorki tekstu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Izabela Terela - Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź

Izabela Terela, historyk, doktorantka socjologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego; kustosz i kierownik Oddziału Stacja Radegast Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Zajmuje się problematyką pamięci o żydowskich mieszkańcach, jej inicjatorów w społecznościach lokalnych, historii Zagłady Żydów w Polsce centralnej. Autorka scenariuszy wystaw czasowych oraz stałych, koordynatorka projektów edukacyjnych.

Bibliografia

Eisler Jerzy (2003) Reﬂeksje nad wykorzystaniem relacji jako źródła w badaniu historii PRL (Rozmowy z dysydentami i prominentami). „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały”, t. 6, s. 49–64.
Google Scholar

Etyka w badaniach przeszłości. Ankieta (2012) „Rocznik Antropologii Historii”, r. 2, nr 1(2), s. 301–332.
Google Scholar

Filipkowski Piotr (2012) O relacjach byłych więźniów kacetów w kontekście czasu, miejsca i sytuacji ich powstania (albo o pożytkach z historii mówionej). „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, t. 2, s. 37–71 [dostęp 7 lutego 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/27.
Google Scholar

Filipkowski Piotr (2015a) Historia mówiona jako historia faktyczna albo jak „odantropologizować” opowieści o przeszłości? „Rocznik Antropologii Historii”, r. 5(8), s. 91–108.
Google Scholar

Gałęziowski Jakub, Urbanek Joanna (2017) „Etyczny zwrot” w polskiej historii mówionej. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 7, s. 7–34 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/165.
Google Scholar

Kałwa Dobrochna (2017) 3R: Historia mówiona w polskich badaniach dziejów najnowszych. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 7, s. 163–183 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/171.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2014) Autobiograficzny wywiad narracyjny – kwestie etyczne i metodologiczne w kontekście archiwizacji narracji. „Studia Socjologiczne”, nr 3(214), s. 221–238.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2018) Doing Biographical Research—Ethical Concerns in Changing Social Contexts. „Polish Sociological Review”, no. 3(203), s. 393–411.
Google Scholar

Kersten Krystyna (1968) Relacje jako typ źródła historycznego [w:] Antoni Mączak, red., Pamiętnik X Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie 17–21 września 1968. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historyczne, t. 2, s. 316–329.
Google Scholar

Kersten Krystyna (1971) Historyk-twórcą źródeł. „Kwartalnik Historyczny”, r. 78, z. 2, s. 313–329.
Google Scholar

Kubiszyn Marta (2012) Edukacyjne implikacje projektu dokumentacyjnego i animacyjnego w środowisku lokalnym – między teorią a praktyką. „Historia Mówiona Miasta Lublina” Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, t. 2, s. 101–121 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/29.
Google Scholar

Kurkowska-Budzan Marta (2011) Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych oral historii. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 1, s. 9–34 [dostęp 12 lutego 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/5.
Google Scholar

Kurkowska-Budzan Marta (2012) Skrawki bez pointy i morału. „Rocznik Antropologii Historii”, r. 2, nr 1(2), s. 314–320.
Google Scholar

Kuzko-Zwierz Katarzyna (2015) Historia mówiona w muzeach. Przegląd projektów prowadzonych przez polskie placówki muzealne. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 5, s. 91–110 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/97.
Google Scholar

Lewandowska Izabela (2011) Oral history we współczesnej Polsce – badania, projekty, stowarzyszenia. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, t. 1, s. 81–103 [dostęp 16 lutego 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/9.
Google Scholar

Melchior Małgorzata (2004) Zagłada a tożsamość. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Rekomendacje etyczne Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej (2018) [dostęp 20 grudnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://pthm.pl/etyka/.
Google Scholar

Stobiecki Rafał (2013) Historyk wobec etyki. Szkic niezobowiązujący. „Rocznik Antropologii Historii”, r. 3, nr 1(4), s. 307–320.
Google Scholar

Thompson Paul (1978) The Voice of the Past. Oral history. Oxford, New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Vaněk Miroslav (2017) Słuchać, poszukiwać, rozumieć. Nie tylko o dialogu interdyscyplinarnym i oral history. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, [S.l.], t. 7, s. 103–117 [dostęp 30 stycznia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://wrhm.pl/index.php/wrhm/article/view/168.
Google Scholar

Wrona Paweł (2014) Żywe źródło historyczne. Historia mówiona oczami historyka [w:] Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Mirosław Szumiło przy współpracy Janusza, red., Historia mówiona w świetle nauk humanistycznych i społecznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie, s. 241–268.
Google Scholar