Camp literature. Introduction
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.46.01Słowa kluczowe:
Camp literaturę, definitione, concentration camp, labour camp, death camp, internment camp, POW camp, ghettoAbstrakt
This article includes a terminological discussion regarding the notion of camp literature. Within Polish literary science, it is usually applied to literature raising the topic of German Nazi camps, particularly concentration camps and death camps, and, though less often, to Soviet camps, particularly forced labour camps. Yet the definition has proved to be excessively narrow. It should also cover, previously less studied, works of Polish literature regarding, i.a. the Polish concentration camp in Bereza Kartuska, the communist labour camps established in post-WWII Poland, and the Spanish concentration camp in Miranda de Ebro. The notion camp literature could also be applied to works devoted to internment camps, POW camps, or even ghettoes.
Pobrania
Bibliografia
Applebaum Anne, Gułag, trans. Jakub Uchański, Świat Książki, Warsaw 2013.
Google Scholar
Autobiografia Rudolfa Hössa, komendanta obozu oświęcimskiego, trans. Wiesław Grzymski, foreword Franciszek Ryszka, notes edited by Andrzej Pankowicz, Wydawnictwo Prawnicze, Warsaw 1990.
Google Scholar
Bartoszewski Władysław, “Polskie judaica literackie w publikacjach konspiracyjnych lat 1939–1944”, Twórczość 1962, issue 9, pp. 48–62.
Google Scholar
Bereziacy, Leon Pasternak (ed.), Książka i Wiedza, Warsaw 1965.
Google Scholar
Blomme Yves, Les prêtres déportés sur les pontons de Rochefort, Bordessoules, Saint-Jean-d’Angély 1994.
Google Scholar
Borwicz [Boruchowicz] Michał Maksymilian, Literatura w obozie, Wojewódzka Żydowska Komisja Historyczna w Krakowie, Krakow 1946.
Google Scholar
Burkot Stanisław, Literatura polska w latach 1939–1999, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2002.
Google Scholar
Burska Lidia, “Obozowa literatura”, in: Słownik literatury polskiej XX wieku, A. Brodzka et al. (ed.), Ossolineum, Wrocław 1993, pp. 740–746.
Google Scholar
Buryła Sławomir, Tematy (nie)opisane, Universitas, Krakow 2013, pp. 241–423.
Google Scholar
Czaplejewicz Eugeniusz, Polska literatura łagrowa, PWN, Warsaw 1992.
Google Scholar
Czapski Józef, Na nieludzkiej ziemi, Czytelnik, Warsaw 1990.
Google Scholar
Czapski Józef, Wspomnienia starobielskie, Oddział Kultury i Prasy 2. Korpusu, [place of publication missing] 1944.
Google Scholar
Dobraczyński Jan, Doścignięty, Pax, Warsaw 1967.
Google Scholar
Drut opasał w krąg. Antologia poezji jenieckiej z lat 1939–1945, selection, editing, and introduction by Róża Bednorz, Muzeum Martyrologii i Walki Jeńców Wojennych w Łambinowicach, Łambinowice 1984.
Google Scholar
Dunin-Wąsowicz Krzysztof, Ruch oporu w hitlerowskich obozach koncentracyjnych 1933–1945, 2nd edition, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw 1983.
Google Scholar
Dygat Stanisław, Jezioro Bodeńskie, Wiedza, Warsaw 1946.
Google Scholar
Fekecz Kazimiera, “Ocalić człowieka”, Literatura na Świecie 1979, issue 8, pp. 299–301.
Google Scholar
Gojawiczyńska Pola, Krata, Czytelnik, Warsaw 1945.
Google Scholar
Gourley Catherine, The horrors of Andersonville. Life and death inside a civil war prison, Twenty-First Century Books, Minneapolis 2010.
Google Scholar
Gruenwald, “Yugoslav Camp Literature. Rediscovering the Ghost of a Nation’s Past–Present–Future”, Slavic Review, vol. 46 (1987), pp. 513–528.
Google Scholar
Grzymała-Siedlecki Adam, Sto jedenaście dni letargu (Wspomnienia z Pawiaka z lat 1942/1943), Wydawnictwo Literackie, Krakow 1965.
Google Scholar
Hołuj Tadeusz, Dom pod Oświęcimiem. Sztuka w 4 aktach, Sztuka, Warsaw 1948.
Google Scholar
Jasienica Paweł, Rozważania o wojnie domowej, Wydawnictwo Literackie, Krakow–Wrocław 1985.
Google Scholar
Jastrun Mieczysław, Mit śródziemnomorski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1962.
Google Scholar
Jedlicki Jerzy, “Dzieje doświadczone i dzieje zaświadczone”, in: Dzieło literackie jako źródło historyczne, Zofia Stefanowska and Janusz Sławiński, Czytelnik, Warsaw 1978, pp. 344–371.
Google Scholar
Kamiński Andrzej Józef, Koszmar niewolnictwa. Obozy koncentracyjne od 1896 do dziś. Analiza, trans. Halina Zarychta and the author, Przedświt, Warsaw 1990.
Google Scholar
Kantor MacKinlay, Andersonville, World, Cleveland 1955.
Google Scholar
Kępiński Antoni, Refleksje oświęcimskie, selection and introduction Zdzisław Jan Ryn, Wydawnictwo Literackie, Krakow 2005.
Google Scholar
Kopówka Edward, Treblinka. Nigdy więcej, Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince, Muzeum Regionalne w Siedlcach, Treblinka–Siedlce 2002.
Google Scholar
Krakowiecki Anatol, Książka o Kołymie, Veritas, London 1950.
Google Scholar
Kremer Johan Paul, [Pamiętnik], foreword by Jerzy Rawicz and introduction by Jadwiga Bezwińska, trans. Jerzy Rawicz, Zeszyty Oświęcimskie, [col.] 13 (1971), pp. 29–115.
Google Scholar
Lenardowicz Mieczysław, Na wyspach tortur i śmierci. Pamiętnik z Sołówek, Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, Warsaw 1930.
Google Scholar
Leociak Jacek, “Literatura dokumentu osobistego jako źródło do badań nad zagładą Żydów. Rekonesans metodologiczny”, Zagłada Żydów. Studia i Materiały 2005, issue 1, pp. 13–31.
Google Scholar
Levi Primo, Czy to jest człowiek, trans. Halszka Wiśniowska, Wydawnictwo Literackie, Krakow 1978.
Google Scholar
Lipski Leo, “Dzień i noc (na otwarcie kanału Wołga–Don)”, in: ibid., Dzień i noc (Opowiadania), Instytut Literacki, Paris 1957, pp. 7–40.
Google Scholar
M. K., “Literatura obozu”, Głos Demokratyczny 1946, issue 32, p. 5.
Google Scholar
Maciejewska Irena, “Getta doświadczenie w literaturze”, in: Słownik literatury polskiej XX wieku, A. Brodzka et al. (ed.), Ossolineum, Wrocław 1993, pp. 331–338.
Google Scholar
“Miejsca odosobnienia. Oświadczenie premjera L. Kozłowskiego”. Gazeta Polska 1934, issue 168, p. 2.
Google Scholar
Mojzes Paul, Balkan genocides. Holocaust and ethnic cleansing in the twentieth century, Rowman & Littlefield, Lanham 2011.
Google Scholar
Morawiec Arkadiusz, “Campo de Concentración de Miranda de Ebro. Niedostrzeżony rozdział polskiej literatury obozowej”, in: W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Kontynuacje, Zbigniew Andres (ed.), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2011, pp. 308–347.
Google Scholar
Morawiec Arkadiusz, “«Dezynfekcja». Literatura polska wobec eksterminacji osób psychicznie chorych”, Przestrzenie Teorii, issue 27 (2017), pp. 261–295.
Google Scholar
Morawiec Arkadiusz, Literatura w lagrze, lager w literaturze. Fakt – temat – metafora, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2009.
Google Scholar
Nałkowska Zofia, “Dorośli i dzieci w Oświęcimiu”, in: ibid., Medaliony, Czytelnik, Warsaw 1946, pp. 79–88.
Google Scholar
Nałkowska Zofia, “Ludzie w Oświęcimiu”, Głos Ludu 1945, issue 157, p. 5.
Google Scholar
Nowakowski Tadeusz, Obóz Wszystkich Świętych, Libella, Paris 1957.
Google Scholar
Olusoga David, Erichsen Casper W., Zbrodnia Kajzera, trans. Piotr Tarczyński, Wielka Litera, Warsaw 2012.
Google Scholar
Orman Kamila, “Twórczość literacka internowanych w czasie stanu wojennego (1981–1983)”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, vol. 91 (2013), pp. 199–218.
Google Scholar
Peczorski A[leksandr], Powstanie w Sobiborze, trans. Anna Kubiak. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego 1952, issue 1, pp. 3–45.
Google Scholar
Петелин Виктор, История русской литературы второй половины XX века ( 1953–1993), Центрполиграф, Москва 2013.
Google Scholar
Poezja stanu wojennego. Antologia wierszy, piosenek, kontrafaktur, parafraz i fraszek, A. Skoczek (ed.), Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Dante, Krakow 2014.
Google Scholar
Rees Lawrence, Naziści. Ostrzeżenie historii, foreword by Ian Kershaw, trans. Sławomir Królak, Prószyński i S-ka, Warsaw 1998.
Google Scholar
Rogowicz Jerzy, “W obozie koncentracyjnym”, Kurier Warszawski 1936, issue 255 (evening issue), pp. 2–3; “Za co? Od jak dawna?”, issue 256 (evening issue), pp. 2–3; “«Wychowanie» przez obóz”, issue 258, p. 6; “Wszerz i wzdłuż obozu”, issue 260 (evening issue), pp. 2–3; “«Korytarz» polski w obozie”, issue 308 (evening issue), p. 2; “Jak ich żywią?”, issue 314, p. 5; “Przyszłość obozu”, issue 321, pp. 7–8.
Google Scholar
Romanowiczowa Zofia, Łagodne oko błękitu, Libella, Paris 1968.
Google Scholar
Romanowiczowa Zofia, Przejście przez Morze Czerwone, Libella, Paris 1960.
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, “Warkoczyk”, in: ibid., Pięć poematów, Czytelnik, Warsaw 1950, p. 11.
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, “Wycieczka do muzeum”, in: ibid., Wycieczka do muzeum, Czytelnik, Warsaw 1966, pp. 11–22.
Google Scholar
Sawicki Stefan, “Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze”, in: Problemy teorii literatury, works selected by Henryk Markiewicz, series 4, Ossolineum, Wrocław 1998, pp. 355–366.
Google Scholar
Shalamov Varlam, “Życie inżyniera Kipriejewa”, in: ibid., Opowiadania kołymskie, trans. Juliusz Baczyński, 3rd edition amended, Rebis, Poznań 2010, pp. 606–619.
Google Scholar
Шаламов Варлам, Житие инженера Кипреева, w: tenże, Собрание сочинений в шести томах, Ирина П. Сиротинская (ed.), Терра, Москва 2004, vol. 2 (Колымские рассказы. АннаИвановна: пьеса), pp. 152–165.
Google Scholar
Słotwiński Józef, “Dwa oblicza obozowej literatury”, Za drutami [Arnswalde Oflag] 1941, issue 1, pp. 7–8.
Google Scholar
Słowiński Przemysław, “Polska elita w niemieckiej niewoli. O jeńcach i Oflagu II C Woldenberg w monografiach”, Język. Religia. Tożsamość 2016, issue 1, pp. 201–216.
Google Scholar
Słownik języka polskiego PWN, Mieczysław Szymczak (ed.), PWN, Warsaw 1999, vol. 2.
Google Scholar
Szlengel Władysław, Co czytałem umarłym. Wiersze getta warszawskiego, Irena Maciejewska (ed.), 2nd edition amended., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1979.
Google Scholar
Szmaglewska Seweryna, Czarne stopy, Śląsk, Katowice 1960.
Google Scholar
Szymborska Wisława, “Obóz głodowy pod Jasłem”, in: ibid., Sól. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1962, pp. 25–26.
Google Scholar
Śleszyński Wojciech, Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej 1934–1939, Benkowski, Białystok 2003.
Google Scholar
Taczyńska Katarzyna, Dowcip trwający dwa i pół roku. Obraz Nagiej Wyspy w serbskim dyskursie literackim i historycznym końca XX i początku XXI wieku, DiG–La Rama, Warsaw–Bellerive-sur-Allier 2016.
Google Scholar
Taterka Thomas, Dante Deutsch. Studien zur Lagerliteratur, Erich Schmidt, Berlin 1999.
Google Scholar
Thucydides, Wojna peloponeska, trans., foreword and notes by Kazimierz Kumaniecki, Czytelnik, Warsaw 1988.
Google Scholar
Wachsmann Nikolaus, Historia nazistowskich obozów koncentracyjnych, trans. Maciej Antosiewicz, Świat Książki, Warsaw 2016.
Google Scholar
Wójcik Władysław, “Byłem w piekle… Lublinianin w niemieckim obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie”, Głos Lubelski 1939, issues 225–227, 229–234, 236–239.
Google Scholar
Wójcik Włodzimierz, Opowiadania Tadeusza Borowskiego, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warsaw 1972.
Google Scholar
Wolski Paweł, Tadeusz Borowski – Primo Levi. Prze-pisywanie literatury Holocaustu, Stowarzyszenie „Pro Cultura Litteraria”, Instytut Badań Literackich PAN, Warsaw 2013.
Google Scholar
Woźniczka Zygmunt, “Centralny Obóz Pracy w Jaworznie na tle stalinowskiego systemu represji (1945–1950)”, in: Obóz dwóch totalitaryzmów. Jaworzno 1943–1956. Materiały z konferencjinaukowej „Historia martyrologii i obozów odosobnienia w Jaworznie w latach 1939–1956”, 2nd edition amended, [vol. 1], Kazimierz Miroszewski, Zygmunt Woźniczka (eds.), Muzeum Miasta Jaworzna, Jaworzno 2007, pp. 87–113.
Google Scholar
Wyka Kazimierz, “Pogranicze powieści”, Twórczość 1946, col. 2, pp. 145–150.
Google Scholar
Za kratami więzień i drutami obozów (wspomnienia i notatki więźniów ideowych z lat 1914–1921), vol. 1–2, collected and edited by Wacław Lipiński [et al.], Komitet Organizacyjny Zjazdu b. Więźniów Ideowych, Warsaw 1927–1928.
Google Scholar
Zieliński E[ryk], “Literatura jeniecka”, Za drutami [Arnswalde Oflag] 1940, issue 8, pp. 6–7.
Google Scholar
Zieliński Stanisław, Dno miski, Książka i Wiedza, Warsaw 1949.
Google Scholar
