Etyka (w) codzienności wychowania – od nieuchronności do możliwości
Słowa kluczowe:
codzienność, Lebenswelt, pedagogika, autonomia, powinnośćAbstrakt
Codzienność wychowania jako skrzyżowanie światów życia pedagoga i wychowanka, będąca wieloznaczną i zróżnicowaną, zmienną, bo tworzącą się, racjonalną i nieracjonalną et cetera, nie pozwala na „przycięcie” w rozmiarze uniwersalnym zasad i przewidywanych efektów etycznego działania. Jest placem gry między nieuchronnością i możliwością etycznego działania pedagogicznego. Tym samym w artykule została podważona zasadność tworzenia kodeksu etycznego jako „dokumentu” uprawomocniającego status profesji pedagoga. Towarzyszy temu przekonanie, że niezmiernie trudno wyważyć deontologię z poszanowaniem prawa pedagoga do autonomii podmiotowej, jak również z docenieniem przeżywania przez niego i wychowanka codzienności wychowania.
Bibliografia
Carr D. (2000) Professionalism and Ethics in Teaching, London, Routledge.
Google Scholar
Depraz N. (2010) Zrozumieć fenomenologię. Konkretna praktyka, tłum. A. Czarnecka, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Dybel P. (2012a) Kłopot z „intersubiektywnością” w: Intersubiektywność, P. Makowski (red.), Kraków, Universitas.
Google Scholar
Dybel P. (2012b) Oblicza hermeneutyki, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Filek J. (2010) Życie. Etyka. Inni, Kraków, Wydawnictwo Homini.
Google Scholar
Gadamer H.-G. (1993) Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, Kraków, Inter Esse.
Google Scholar
Hartman J. (2011) Wiedza. Byt. Człowiek. Z głównych zagadnień filozofii, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Heidegger M. (1989) Co znaczy myśleć? w: Filozofia współczesna, J. Tischner (red.), tłum. J. Mizera, J. Tischner, Kraków, Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
Google Scholar
Heidegger M. (2010) Identyczność i różnica, tłum. J. Mizera, Warszawa, Aletheia.
Google Scholar
Heidegger M. (2011) Zasada racji, tłum. J. Mizera, Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszyński.
Google Scholar
Jaworska-Witkowska M., Kwieciński Z. (2011) Nurty pedagogii. Naukowe, dyskretne, odlotowe, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar
Kaniowski A. M. (1999) Supererogacja. Zapomniany wymiar etyki, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Kołakowski L. (2000) Etyka bez kodeksu, w: L. Kołakowski, Kultura i fetysze. Eseje, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kowalska M. (1996) Deleuze Gilles, Différence et Répétition w: Przewodnik po literaturze filozoficznej XX wieku, B. Skarga (red.), t. IV, Warszawa, PWN.
Google Scholar
Kwaśnica R. (2006), Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu w: Pedagogika. Podręcznik akademicki, B. Śliwerski, Z. Kwieciński (red.), t. II, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kwiatkowska H. (2005) Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Google Scholar
Kwiatkowska H. (2010) Nauczyciel – zawód „niemożliwy”, ale nieunikniony w: Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, J. M. Michalak (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Lazari-Pawłowska I. (1992) Etyka. Pisma wybrane, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Lévinas E. (1998) Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa, PWN.
Google Scholar
Makowski P. (2012) Spektrum praktyczne etyki a intersubiektywność w: Intersubiektywność, P. Makowski (red.), Kraków, Universitas.
Google Scholar
Męczkowska A. (2006) Podmiot i pedagogika. Od oświeceniowej utopii ku pokrytycznej dekonstrukcji, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Google Scholar
Miksa (2010) Miejsce powinności w etyce zawodowej nauczyciela w: Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, J. M. Michalak (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Przyłębski A. (2010) Etyka w świetle hermeneutyki, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Ricoeur P. (2005) O sobie samym jako innym, tłum. M. Kowalska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Spaemann R. (2001) Osoby. O różnicy między czymś a kimś, tłum. J. Merecki, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Šrubar I. (1993) Świat przeżywany i totalność. Dwa typy ugruntowania myśli socjologicznej w: Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne, zebrali i wstępem opatrzyli Z. Krasnodębski, K. Nellen, Warszawa, PIW.
Google Scholar
Stróżewski W. (1994) Istnienie i sens, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Tischner J. (1982) Sztuka etyki w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków, Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.
Google Scholar
Tischner J. (2006), Etyka wartości i nadziei w: J. Tischner, O człowieku. Wybór pism filozoficznych, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Walczak A. (2011) Spotkanie z wychowankiem. Ku tożsamości ipse pedagoga, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Walczak A. (2012) Obecność i ślad pedagoga jako fenomeny wychowania w: Metamorfozy filozofii wychowania. Od antyku po współczesność, S. Sztobryn, M. Wasilewski, M. Rojek (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Waldenfels B. (2002) Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Waldenfels B. (2009) Podstawowe motywy fenomenologii obcego, obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Wojtysiak J. (2005) O słowie BYĆ, Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Strona czasopisma, prowadzona przez Zespół redakcyjny NOWiS na platformie Index Copernicus: 
