„Mocna” i „słaba” interpretacja duchowości a nauki o wychowaniu
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.12.03Słowa kluczowe:
duchowość, interpretacja, myśl „mocna”, myśl „słaba”, humanistyka, nauki o wychowaniuAbstrakt
We współczesnej, zsekularyzowanej kulturze Zachodu coraz częściej mówi się o duchowości jako duchowości bezreligijnej czy nowej duchowości, zwracając uwagę na jej przeżywanie w pierwszej osobie, zazwyczaj w odniesieniu do wartości z obszaru egzystencjalnego. W artykule takie pojmowanie duchowości zostaje skonfrontowane z zaproponowanymi dwoma jej sposobami interpretacji – „mocną” i „słabą”, przy uprzednim określeniu ram samej interpretacji z perspektywy hermeneutycznej. W kontekście tych interpretacji zostało m.in. sformułowane pytanie o obecny status kategorii duchowości w naukach o wychowaniu, które źródłowo są naukami humanistycznymi. Aby jednak móc dotrzeć do duchowości jako „stałej ludzkiego życia” w przenikaniu się jej obecności i nie-obecności, wydaje się być koniecznym wywłaszczenie jej ze zwyczajowych konceptualizacji.
Bibliografia
Ball M. (2013) Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, tłum. M. Bucholc, Warszawa, Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar
Baniak J. (red.) (2012) Duchowość religijna jako droga wewnętrznego doskonalenia współczesnego człowieka zachodniego chrześcijaństwa. Konteksty antropologiczne i socjologiczne, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar
Barbier J.-M. (2016) Leksykon analizy aktywności. Konceptualizacje zwyczajowych pojęć, tłum. E. Marynowicz-Hetka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Bieszczad B. (2013) Pedagogika i język. Perspektywa ponowoczesna, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Bolecki W. (2011) O humanistyce inaczej, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 6–12.
Google Scholar
Cioran E. (2015) Zarys rozkładu, tłum. M. Kowalska, Warszawa, Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar
Depraz N. (2010) Zrozumieć fenomenologię. Konkretna praktyka, tłum. A. Czarnacka, Warszawa, Oficyna Wydawnicza.
Google Scholar
Derrida J. (2015) O duchu. Heidegger i pytanie, tłum. B. Brzezicka, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Dybel P. (2012) Oblicza hermeneutyki, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Ferraris M. (2015) Hermeneutyka w: Myśl mocna, myśl słaba. Hermeneutyka włoska od połowy XX wieku. Antologia tekstów, M. Surma-Gawłowska, A. Zawadzki (red.). Kraków, Księgarnia Akademicka, s. 209–225.
Google Scholar
Gadamer H.-G. (1993) Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, Kraków, inter esse.
Google Scholar
Geertz C. (2003) Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, tłum. i wstęp Z. Pucek, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Grzegorczyk A., Sójka J., Koschany R. (red.) (2006) Fenomen duchowości, Poznań, Wydawnictwo UAM.
Google Scholar
Dybel P. (2012) Oblicza hermeneutyki, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Jung C. G. (2020) Psychologia a religia Zachodu i Wschodu, tłum. R. Reszke, Warszawa, Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Leszczyńska K., Pasek Z. (red.) (2008) Nowa duchowość w społeczeństwach monokulturowych i pluralistycznych, Kraków, NOMOS.
Google Scholar
Maldijeva V. (2019) Językowe szaty duchowości, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu ,Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Google Scholar
Marynowicz-Hetka E. (2019) Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Meillassoux Q. (2015) Po skończoności. Esej o koniecznej przygodności, tłum. P. Herbich, Warszawa, Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego.
Google Scholar
Merleau-Ponty M. (1996) Widzialne i niewidzialne, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, R. Lis, I. Lorenc, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar
Nycz R. (2017) Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.1656
Pareyson L. (2015) Konieczność zwrotu ku mitowi. Sztuka i religia w: Myśl mocna, myśl słaba. Hermeneutyka włoska od połowy XX wieku. Antologia tekstów, M. Surma-Gawłowska, A. Zawadzki (red.), Kraków, Księgarnia Akademicka, s. 101–110.
Google Scholar
Ricoeur P. (1989) Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, tłum. P. Graff, K. Rosner, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Ricoeur P. (2004), Drogi rozpoznania. Wykłady Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, tłum. J. Migasiński, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Ricoeur P. (2008) Czas i opowieść. Czas opowiadany, t. III, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Rorty R. (2008) Przygodność, ironia i solidarność, tłum. W. J. Popowski, Warszawa, W.A.B.
Google Scholar
Socha P. (2014) Przemiana. W stronę teorii duchowości, Kraków, NOMOS.
Google Scholar
Straś-Romanowska M., Bartosz B., Żurko M. (red.) (2010) Psychologia małych i wielkich narracji, Warszawa, Eneteia.
Google Scholar
Surma-Gawłowska M., Zawadzki A. (red.) (2015) Myśl mocna, myśl słaba. Hermeneutyka włoska od połowy XX wieku. Antologia tekstów, Kraków, Księgarnia Akademicka.
Google Scholar
Szahaj A. (2012) Siła i słabość hermeneutyki, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 87–94.
Google Scholar
Szajnert D. (2006) Intencja versus inwencja. Dylemat etyczny?, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 58–86.
Google Scholar
Tischner J. (2011) Myślenie z wnętrza metafory w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków, Wydawnictwo Znak, s. 510–526.
Google Scholar
Vattimo G. (2011) Poza interpretacją. Znaczenie hermeneutyki dla filozofii, tłum. K. Kasia, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Vattimo G. (2015) Dialektyka, różnica, myśl słaba w: Myśl mocna, myśl słaba. Hermeneutyka włoska od połowy XX wieku. Antologia tekstów, M. Surma-Gawłowska, A. Zawadzki (red.), Kraków, Księgarnia Akademicka, s. 133–148.
Google Scholar
Walczak A., Jocz. A. (2019) Doświadczenie duchowości. Konteksty filozoficzno-literackie, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Wittgenstein L. (2012) Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Wojtysiak J. (2005), O słowie BYĆ. Z teorii wyrażeń egzystencjalnych i ich filozoficznego zastosowania, Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Zawadzki A. (2010) Literatura a myśl słaba, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.