Ignored Potentials and Growing Misunderstandings: Some Remarks on the Fritz Schütze’s Autobiographical Narrative Interview Method
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.2.08Keywords:
biographical method, autobiographical narrative interview method, process structures, researcher’s competenceAbstract
In the era of rising popularity of the autobiographical narrative interview method elaborated by Fritz Schütze the number of its false interpretations and misuses is growing. At the same time some researchers – knowing it only in the fragmented and piecemeal way – voice their imprudent objections. Moreover, there are proliferating publications seeking to remedy alleged shortages of the method with regard to the technique of data gathering, the very analysis of the narrative interview as well as its ontological and epistemological implications. Viewed against the background of a “purist reading” of the Schütze’s approach and the natural history of biographical method development the paper aims to elucidate some of the accumulated misunderstandings regarding the method and find their roots. Thus, the following issues are discussed here: oftentimes illusory cognitive profits resulting from interdisciplinarity and combing various research techniques, sometimes false epistemological assumptions, a dangerous mixing of narrators’ self-theories with a researcher’s theory, being “disappointed” with an interviewee, an apparent ease of conducting autobiographical narrative interviews and some common-sense (not grounded in the text) interpretations.
Downloads
References
Apitzsch Ursula, Inowlocki Lena (2000) Biographical analysis: a ‘German’ school? [w:] Prue Chamberlayne, Joanna Bornat, Tom Wengraf, eds., The Turn to Biographical Methods in Social Science, Comparative Issues and Examples. London: Routledge, s. 53–70.
Google Scholar
Becker Howard S. (2012) Wprowadzenie [w:] Kaja Kaźmierska, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”, s. 49–61.
Google Scholar
Bernstein Basil (1990) Odtwarzanie kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Bertaux Daniel (1981) Biography and Society: The Life History Approach in the Social Sciences. London: Sage.
Google Scholar
Bertaux Daniel (1996) A Response to Thierry Kochuyt’s “Biographical and Empirical Illusions: A reply to recent criticism”. “Biography and Society”, vol. 2−6.
Google Scholar
Bertaux Daniel, Thompson Paul (1997) Pathways to Social Class. A qualitative Approach to Social Mobility. Oxford: Calderon Press.
Google Scholar
Czekaj Krzysztof (2007) Socjologia Szkoły Chicagowskiej i jej recepcja w Polsce. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa.
Google Scholar
Czyżewski Marek (1984) Socjolog i życie potoczne. Studium z etnometodologi i współczesnej socjologii interakcji. „Folia Sociologica”. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Czyżewski Marek (1992) Uwagi o badaniach biograficznych [w:] Wojtczak Leszek, red., Bunty i służebność uczonego: profesor Józef Chałasiński. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 93−100.
Google Scholar
Czyżewski Marek (2003) Trzy nurty socjologii przemocy jako odmiany dyskursu – o pułapkach czynienia przemocy wytłumaczalną. „Przegląd Socjologiczny”, nr 52(1), s. 205−233.
Google Scholar
Czyżewski Marek (2008) Demokracja i różnica – wersja polska [w:] Janusz Mucha, Ewa Narkiewicz-Niedbalec, Maria Zielińska, red., Co nas łączy, co nas dzieli? Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, s. 83–99.
Google Scholar
Czyżewski Marek (2009) Działania «neopozorne». Uwagi na temat przeobrażeń komunikowania publicznego i życia naukowego publicznego. „Przegląd Socjologiczny”, 1, s. 9−31.
Google Scholar
Czyżewski Marek (2012) Dyskursy tożsamościowe w nauce i życiu społecznym: odmiany, własności, funkcje [w:] Renata Dopierała, Kaja Kaźmierska, red., Tożsamość, nowoczesność, stereotypy. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesorowi Zbigniewowi Bokszańskiemu. Kraków: Nomos, s. 101–120.
Google Scholar
Czyżewski Marek (2013) Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna: przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa krytyki. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 9, nr 4, s. 14–27 [dostęp 15 października 2015 r.]. Dostępny w Internecie: www.przegladsocjologiijakosciowej.org.
Google Scholar
Czyżewski Marek (2016) Dyskusja [w:] Dopierała Renata, Waniek Katarzyna, red., Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 17−40.
Google Scholar
Dopierała Renata (2013) Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów – recenzja. „Przegląd Socjologiczny”, nr 4, s. 157–167.
Google Scholar
Dopierała Renata, Waniek Katarzyna, red. (2016) Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Dulczewski Zygmunt (1975) Florian Znaniecki jako twórca metody autobiograficznej w socjologii [w:] Kwilecki Adam, red., Florian Znaniecki i jego rola w socjologii . Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, s. 75–88.
Google Scholar
Dulczewski Zygmunt (1984) Florian Znaniecki życie i dzieło. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Filipkowski Piotr (2010) Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Gdula Maciej (2018) „Dobra zmiana” w Miastku. Neoautorytaryzm w polskiej polityce z perspektywy małego miasta. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Google Scholar
Giddens Anthony (2003) Stanowienie społeczeństwa. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar
Glaser Barney G., Strauss Anselm L. (1967) Discovery of Grounded Theory. Strategies for Qualitative Research. Aldine: Chicago.
Google Scholar
Goffman Erving (2000) Człowiek w teatrze życia codziennego. Przełożyli Helena Datner-Śpiewak i Paweł Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Golczyńska-Grondas Agnieszka (2014) Wychowało nas państwo. Rzecz o tożsamości dorosłych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. Kraków: Nomos.
Google Scholar
Golczyńska-Grondas Agnieszka, Marek Grondas (2013) Biographical Research and Treatment. Some Remarks on Therapeutic Aspects of Sociological Biographical Interviews. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 9(4), s. 28–49.
Google Scholar
Hałas Elżbieta (1994) Obywatelska socjologia Szkoły Chicagowskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar
Helling Ingeborg (1990) Metoda badań biograficznych. [w:] Jan Włodarek Marek Ziółkowski, red, Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 13‒37.
Google Scholar
Hughes Everett C. (2009) Mistakes at work [w:] tegoż, The Sociological Eye. Selected Papers. London: Transaction Books, s. 316–326.
Google Scholar
Hymes Dell (1972) On Communicative Competence [w:] J. B. Pride, Janet Holmes, eds., Sociolinguistics. London: Penguin, s. 269–293.
Google Scholar
Kallmeyer Werner, Schütze Fritz (1977) Zur Konstitution Kommunikationsschemata der Sachverhaltsdarstellung [ w:] Dirk Wegner, Hrsg., Gesprächsanalysen, Hamburg: Buske, s. 159 –274.
Google Scholar
Kaźmierska Kaja (1999) Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Google Scholar
Kaźmierska Kaja (2012a) Wstęp [w:] taż, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, s. 9–16.
Google Scholar
Kaźmierska Kaja (2012b) Wprowadzenie do Rozdziału II [w:] taż, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, s. 107–121.
Google Scholar
Kaźmierska Kaja (2014a) Autobiograficzny wywiad narracyjny – kwestie etyczne i metodologiczne w kontekście archiwizacji narracji. „Studia Socjologiczne”, nr 3(214), s. 221–238.
Google Scholar
Kaźmierska Kaja (2014b) An Interview with professor Fritz Schütze: Biography and Contribution to Interpretative Sociology. “Qualitative Sociology Review”, vol. 10(1), s. 284–359.
Google Scholar
Kaźmierska Kaja (2018) Doing Biographical Research – Ethical Concerns in Changing Social Contexts. “Polish Sociological Review”, vol. 3(203), s. 394–411.
Google Scholar
Kohli Martin (1986) Biographical Research in the German Language Area [w:] Zygmunt Dulczewski, ed., A Commemorative Book in Honor of Florain Znaniecki on the Centenary of his Birth. Poznań: Wydawnictwo Uniwrsytetu Adama Mickiewicza, s. 91–110.
Google Scholar
Konecki Krzysztof (2005) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kończal Kornelia, Wawrzyniak Joanna (2011) Polskie badania pamięcioznawcze: tradycje, koncepcje, (nie ciągłości. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4(55), s. 11–63.
Google Scholar
Kubera Jacek (2015) Powieść autobiograficzna jako dokument osobisty i podobny do pamiętników konkursowych materiał badań socjologicznych. „Studia Humanistyczne AGH”, nr 14(1), s. 45–61.
Google Scholar
Labov Willam, Waletzky Joshua (1967) Narrative Analysis: Oral Version of Personal Experience [w:] J. Helm, ed., Essays on the Verbal and Visual Arts, Seattle: University of Washington Press, s. 12–44.
Google Scholar
Lalak Danuta (2010) Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Google Scholar
Leoński Jacek (1999) Metoda biograficzna [w:] Encyklopedia socjologii. Warszawa: Oficyna Wydawnicza, s. 205–209.
Google Scholar
Leoński Jacek (1995) Historia wykorzystywania dokumentów osobistych w socjologii. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 2, s. 123–128.
Google Scholar
Marciniak Mieczysław (2016) Pozytywne doświadczenia biograficzne w kontekście okupacji: oportunizm i opór [w:] Dopierała Renata, Waniek Katarzyna, red., Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 191–217
Google Scholar
Palska Hanna (1997) Polskie pamiętnikarstwo konkursowe. Ideologia w autobiografii, autobiografia w ideologii. „ASK”, nr 1–2 (5–6), s. 9–17.
Google Scholar
Palska Hanna (2005) O potrzebie ochrony danych jakościowych. Z doświadczeń socjologa-humanisty. „ASK”, nr 1(14), s. 7–17.
Google Scholar
Pike Kenneth (1967) Language in Relation to a Unified Theory of the Structure of human Behaviour. The Hague: Mouton.
Google Scholar
Piotrowski Andrzej (1998) Ład interakcji. Studia z socjologii interpretatywnej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Piotrowski Andrzej (2014) Fritz Schütze as a Significant Participant of the Sociological Milieu in Lodz. “Qualitative Sociology Review”, vol. 10(1): s. 364–366 [dostęp: 10 września 2011 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/archive_eng.php.
Google Scholar
Plummer Kenneth (2001) Documents of Life 2. London: Sage Publications.
Google Scholar
Prawda Marek (1989) Biograficzne odtwarzanie rzeczywistości (o koncepcji badań biograficznych Fritza Schütze). „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 81–98.
Google Scholar
Riemann Gerhard (1987) Das Fremdwerden der eigenen Biographie: narrative Interviews mit psychiatrischen Patienten. Monachium: Fink.
Google Scholar
Riemann Gerhard, Schütze Fritz (1987) Some Notes on a Students Workshop on ‘Biography Analysis, Interaction Analysis, and Analysis of Social Worlds. “Newsletter, No. 8, Bibliography and Society”, vol. 8(38), s. 54–70.
Google Scholar
Riemann, Gerhard (2006) Introduction to Doing Biographical Research. “Historical Social Research”, vol. 31(3), s. 6–28.
Google Scholar
Reimann Gerhard, Schütze Fritz (2012) Trajektoria jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych [w:] Kaja Kaźmierska, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, s. 389–414.
Google Scholar
Rokuszewska-Pawełek Alicja (1996) Miejsce biografii w socjologii interpretatywnej. Program socjologii biografistycznej Fritza Schützego. „ASK”, nr 1, s. 37–54.
Google Scholar
Rokuszewska-Pawełek Alicja (2002) Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Rosenthal Gabriele (2012) Badania biograficzne [w:] Kaja Kaźmierska, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, s. 279–307.
Google Scholar
Sacks Harvey, Schegloff Emanuel, Jefferson Gail (1974) A Simplest Systematics for the Organization of Turn-Taking for Conversation. “Language”, vol. 50, s. 696–735.
Google Scholar
Schütz Alfred (1946) The Well-informed Citizen. An Essay on the Social Distribution of Knowledge. “Social Research” vol. 13(4), s. 46–78.
Google Scholar
Schütz Alfred (1984) Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania. Przełożyła Dorota Lachowska [w:] Edmund Mokrzycki, red., Kryzys i schizma, tom 1, Warszawa: PIW, s. 137–192.
Google Scholar
Schütze Fritz (1981) P rozeßstrukturen d es L ebensablaufs [ w:] J oachim Matthes, Hrsg., Biographie in handlungswissenschaftlicher Perspektive. Nürnberg: Verlag der Nürnberger Forschungsvereinigung, s. 67–156.
Google Scholar
Schütze Fritz (1983) Biographieforschung und narratives Interview. „Neue Praxis. Kritische Zeitschrift für Sozialarbeit und Sozialpädagogik”, vol. 13, s. 283–293.
Google Scholar
Schütze Fritz (1984) Kognitiven Figuren des autobiographischen Stegreiferzälens [w:] Martin Kohli, Robert Günther, Hrsg., Biographie und Sozial Wirklichkeit. Stuttgart: J.B. Metzler, s. 78–117.
Google Scholar
Schütze Fritz (1990) Presja i wina: doświadczenia młodego żołnierza niemieckiego w czasie drugiej wojny światowej i ich implikacje biograficzne. Przełożyła Maria Ziółkowska [w:] Jan Włodarek, Marek
Google Scholar
Ziółkowski, red., Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 325–339.
Google Scholar
Schütze Fritz (2012a) Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne. Przełożyła Katarzyna Waniek [w:] Kaźmierska Kaja, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, s. 141–278.
Google Scholar
Schütze Fritz (2012b) Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej. Przełożył Marek Czyżewski [w:] Kaja Kaźmierska, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, s. 415–458.
Google Scholar
Schütze Fritz (2014) Autobiographical Accounts of War Experiences. An Outline for the Analysis of Topically Focused Autobiographical Texts –Using the Example of the “Robert Rasmus” Account in Studs Terkel’s Book,
Google Scholar
‘The Good War.’. “Qualitative Sociology Review”, vol. 10(1), s. 224–283.
Google Scholar
Szczepanik Renata (2015) Stawanie się recydywistą. Kariery instytucjonalne osób powracających do przestępczości. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Szczepański Jan (1971) Odmiany czasu teraźniejszego. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar
Thomas William I., Thomas Dorothy S. (1928) The Child in America. New York: Alfred Knopf.
Google Scholar
Thomas William I., Znaniecki Florian (1976) Chłop polski w Europie i Ameryce. Pamiętnik imigranta. T. 3. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Google Scholar
Treichel Bärbel, Schwelling Birgit (2003) Extended Processes of Biographical Suffering and the Allusive Expression of Deceit in an Autobiographical Narrative Interview with a Female Migrant Worker in Germany. “Forum Qualitative Sozialforschung”, nr 3(5) [dostęp 18 listopada 2011 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/672/1453.
Google Scholar
Tylewska-Nowak Beata (2017) Plany życiowe i marzenia mieszkańców domów pomocy społecznej z niepełnosprawnością intelektualną „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej”, nr 17, s. 179–196.
Google Scholar
Waniek Katarzyna (2016) Potencjały bezładu i cierpienia w biografiach młodych kobiet wchodzących w świat sztuki i medycyny. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 12, nr 2, s. 114‒144 [dostęp 12 października 2017 r.]. Dostępny w Internecie: www.przegladsocjologiijakosciowej.org.
Google Scholar
Wengraf Tom (2012) Interpretacja historii życiowych, sytuacji życiowych i doświadczeń osobistych: biograficzno-narracyjna metoda interpretacyjna (BNIM-Biographica-Narrative Interpretative Method) [w:] Kaja Kaźmierska, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”, s. 351–362.
Google Scholar
Znaniecki Florian (1934) The Method of Sociology. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.