Fotografia socjologiczna – w kierunku reportażu dialogicznego

Tomasz Marcysiak

doi:10.18778/1733-8069.17.4.03

Authors

Tomasz Marcysiak Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu https://orcid.org/0000-0003-0733-1956

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.17.4.03

Keywords:

dialog reportage, photography, photojournalism, visual sociology, documentary photography, visual imagination

Abstract

Almost 10 years of cooperation with a photographer who accompanies me in field research prompts me to share my reflections and methodological comments resulting from the experience of building relationships between a researcher, an informant (informants), and a photographer. Following Piotr Sztompka, I would call this experience the process of shaping the sociological visual imagination. In general, dialogic reportage is about experiencing the world of others and about learning to discover another person as he/she sees himself/herself in the surrounding reality. In the article, I discuss the issues of dialog in visual research, the principles of good practice in sociological photography, and the idea of dialog reportage, illustrating the text with photographs from my own field research carried out as part of projects such as: ‘The identity of the post-immigrant community based on the example of Kosznajderia,’ ‘Everyday life of the inhabitants of the Cekcyn commune in the Tuchola Forest,’ ‘The impact of archaeological research on the integration of local communities under the project 1000 years of Upper Lusatia,’ and ‘Biographical sketches of the companions of the Volunteer Fire Brigades in the Golub-Dobrzyń commune.’ The author of all the photos is Dariusz Bareya, an artist photographer from Bydgoszcz.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Tomasz Marcysiak, Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

Tomasz Marcysiak, socjolog, adiunkt w Katedrze Nauk Społecznych w Wyższej Szkole Bankowej w Toruniu. Autor publikacji z zakresu socjologii obszarów wiejskich, w tym Ochotniczych Straży Pożarnych i Gospodarstw Opiekuńczych. W zakresie zainteresowań społeczno-etnograficznych badacz Kosznajderii. W terenowej pracy badawczej współpracuje z fotografem Dariuszem Bareyą. Autor takich publikacji jak: WODA NAPRZÓD! Szkice z wywiadów autobiograficznych druhów Ochotniczych Straży Pożarnych z gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń (Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2019); T. Marcysiak, Kosznajderia – przerwana tożsamość [w:] A. Brzezińska, A. Szczepaniak-Koll, A. Szymoszyn, red., 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski (Posnania, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Poznań 2019, s. 88−114).

References

Babbie Earl (2007) Badania społeczne w praktyce. Przełożyli Agnieszka Kłoskowska-Dudzińska i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Bang Hyejin i in. (2016) Picture Perfect: How Photographs Influence Emotion, Attention and Selection in Social Media News Posts. Odczyt zaprezentowany w 2016 r. podczas „Annual Conference of the Association for Education in Journalism and Mass Communication”, Minneapolis.
Google Scholar

Baruchel Sylvain i in. (2006) Photo Elicitation Interview (PEI): Using Photos to Elicit Children’s Perspectives. „International Journal of Qualitative Methods”, vol. 5, no. 3, s. 1–9. DOI: https://doi.org/10.1177/160940690600500301 https://journals.sagepub.com/home/ijq [dostęp 18.05.2021].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940690600500301

Becker Howard Saul (1974) Photography and Sociology. „Studies in Visual Communication”, vol. 1, s. 3–26. https://repository.upenn.edu/svc/vol1/iss1/3 [dostęp 19.04.2021].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/var.1974.1.1.3

Becker Howard Saul (1995) Visual sociology, documentary photography, and photojournalism: It’s (almost) all a matter of context. „Visual Sociology”, vol. 10, no. (1-2), s. 5–14.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/14725869508583745

Becker Howard Saul (2012) Socjologia wizualna, fotografia dokumentalna i fotografia reporterska: prawie wszystko zależy od kontekstu [w:] Małgorzata Boguni-Borowska, Piotr Sztompka, red., Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej. Warszawa: Wydawnictwo ZNAK, s. 761–778.
Google Scholar

Bohm David (2003) On Dialogue. Edited by Lee Nichol. London, New York: Taylor & Francis e-Library.
Google Scholar

Dempsey John V., Tucker Susan A. (1994) Using Photo-Interviewing as a Tool for Research and Evaluation. „Educational Technology”, vol. 34, no. 4, s. 55–62 http://www.jstor.org/stable/44428176 [dostęp 15.09.2021].
Google Scholar

Fairey Tiffany, Orton Liz (2019) Photography as Dialogue. „Photography and Culture”, vol. 12, no. 3, s. 299−305.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/17514517.2019.1669992

Gagnon Julie (2008) Ces lieux qui m’habitent. Faculté d’aménagement, d’architecture et des arts visuels. Québec: Université Laval.
Google Scholar

Gauβ Karl-Markus (2015) Umierający Europejczycy. Przełożyła Alicja Rosenau. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Google Scholar

Harper Douglas (2016) The Development of Visual Sociology: A view from the inside. „Società Mutamento Politica”, vol. 7, no. 14, s. 237–250.
Google Scholar

Heng Terence (2016) Visual Methods in the Field. Photography for the Social Sciences. London: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781315749594

Heng Terence (2019) Creating Visual Essays: Narrative and Thematic Approaches [w:] L. Pauwels, D. Mannay, eds., The Sage Handbook of Visual Research Methods. London: Sage, s. 617–628.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781526417015.n39

Heng Terence (2020) Of Gods, Gifts and Ghosts. London: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780429437045

Jeffrey Ian (2014) Jak czytać fotografię. Lekcje mistrzów fotografii. Przełożył Jakub Jedliński. Kraków: UNIVERSITAS.
Google Scholar

Jones Stacy Holman, Adams Tony E., Ellis Carolin (2015) Handbook of Autoethnography. Routledge: Walnut Creek.
Google Scholar

Kafar Marcin, Kacperczyk Anna (2020) Autoetnograficzne „zbliżenia” i „oddalenia”. O autetnografii w Polsce. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kay Tamara (2011) Building Solidarity with Subjects and Audience in Sociology and Documentary Photography. „Sociological Forum”, vol. 26, no. 2, s. 424–430.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1573-7861.2011.01249.x

Konecki Krzysztof Tomasz (2019) Kreatywność w badaniach jakościowych. Pomiędzy procedurami a intuicją. „Przegląd Socjologii Jakościowej”. t. 15, nr 3, s. 30–54. DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.3.03 http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/index_pl.php [dostęp 17.11.2021].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.3.03

Konecki Krzysztof Tomasz, Kacperczyk Anna (2020) Wizualizacje życia codziennego w badaniach interakcjonistycznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kuszyk Karolina (2019) Poniemieckie. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Google Scholar

Lévi-Strauss Claude (2020) Mit i znaczenie. Pięć wykładów przygotowanych dla radia przez Claude’a Lévi-Straussa. Przełożyli Monika Eccles, Rafał Wiśniewski. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Marcysiak Tomasz (2015) Życie społeczne w gminie Cekcyn. Szkic socjologiczny. Toruń: WSB w Toruniu.
Google Scholar

Marcysiak Tomasz (2019a) Kosznajderia – przerwana tożsamość [w:] Anna Brzezińska, Agnieszka Szczepaniak-Koll, Anna Szymoszyn, red., 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, s. 88–114.
Google Scholar

Marcysiak Tomasz (2019b) WODA NAPRZÓD! Szkice z wywiadów autobiograficznych druhów Ochotniczych Straży Pożarnych z gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Marcysiak Tomasz, Pretkiel Ilona, Raszkowska Aneta (2017) Between Sociology and Archaeology – On Advantages of Interdisciplinary Research in Villages of Former Recovered Territories. „Torun Social Science Review”, vol. 3, no 2/2017 s. 11–21.
Google Scholar

Meron Yaron (2019) Photographic (In)authenticity Making Strange as a Creative Practice Response. „Video Journal of Education and Pedagogy”, vol. 4, no. 2, s. 60–81. DOI: 10.1163/23644583-00401018 https://videoeducationjournal.springeropen.com/ [dostęp 17.11.2021].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1163/23644583-00401018

Morris John Godfrey (2007) Zdobyć zdjęcie. Moja historia fotografii prasowej. Przełożył Maciej Świerkocki. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
Google Scholar

Olechnicki Krzysztof (2003) Antropologia obrazu. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Pajączkowska Agnieszka (2019) Wędrowny Zakład Fotograficzny. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Google Scholar

Pollack Martin (2017) Topografia pamięci. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Google Scholar

Roland Barthes (1999) Camera Lucida: Reflections on Photography. New York: Farrar, Straus & Giroux Inc.
Google Scholar

Rose Gillian (2010) Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Przełożyła Ewa Klekot. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Rouillé André (2007) Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną. Przełożył Oskar Hedemann. Kraków: TAiWPN UNIVERSITATIS.
Google Scholar

Rychliński Stanisław (2001) Lustracje społeczne. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej i Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Google Scholar

Serafinelli Elisa (2017) Analysis of Photo Sharing and Visual Social Relationships. Instagram as Case Study. „Photographies”, vol. 10, no. 1, s. 91–111. DOI: https://doi.org/10.1080/17540763.2016.1258657 https://www.tandfonline.com/toc/rpho20/current [dostęp 11.09.2021].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/17540763.2016.1258657

Sontag Susan (2012) Świat obrazów [w:] Małgorzata Boguni-Borowska, Piotr Sztompka, red., Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej. Warszawa: Wydawnictwo ZNAK, s. 387–404.
Google Scholar

Stachowska Iwona (2009) Między dokumentacją a kreacją. Rola ciała w fotografii współczesnej. „Pismo Artystyczne”, Format 57/2009, s. 7–10.
Google Scholar

Stanley Nick (1996) Photography and the Politics of Engagement. „Journal of Art & Design Education”, vol. 15, no. 1, s. 95–100. DOI: 10.1111/j.1476-8070.1996.tb00653.x https://onlinelibrary.wiley.com/journal/14768070 [dostęp 12.09.2021].
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1476-8070.1996.tb00653.x

Suchar Charles S. (1997) Grounding Visual Sociology Research in Shooting Scripts. „Qualitative Sociology”, vol. 20, no. 1, s. 33–55.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1024712230783

Szarkowski John (2005) The Photographer’s Eye and Stephen Shore. The Nature of Photographs [w:] Ashley la Grange, ed., Basic Critical Theory for Photographers. Linacre House, Jordan Hill, Oxford: Elsevier, s. 15−29.
Google Scholar

Sztompka Piotr (2005) Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Google Scholar

Sztompka Piotr (2012) Wyobraźnia wizualna i socjologia [w:] Małgorzata Boguni-Borowska, Piotr Sztompka, red., Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej. Warszawa: Wydawnictwo ZNAK, s. 11–41.
Google Scholar

Urry John (2007) Spojrzenie turysty. Przełożyła Alicja Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Google Scholar