Hybrid identities? Trajectories of the Lives of Women with Acquired Disabilities

Dorota Żuchowska-Skiba

doi:10.18778/1733-8069.16.3.05

Autor

Dorota Żuchowska-Skiba AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Humanistyczny https://orcid.org/0000-0002-8198-9900

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.3.05

Słowa kluczowe:

tożsamość, kobiety z niepełnosprawnością, niepełnosprawność nabyta, niepełnosprawność ruchu, punkt zwrotny

Abstrakt

W badaniu nad niepełnosprawnością niezwykle istotną rolę odgrywają kwestie związane z przemianami tożsamości dokonującymi się pod wpływem doświadczeń, które zmieniają dotychczasowy bieg życia i wymuszają przyjęcie nowych ról i adaptację dotychczas wypełnianych. Taki charakter ma niepełnosprawność nabyta w dorosłym życiu. Stanowi ona punkt zwrotny powodujący transformację tożsamości kobiet, które muszą na nowo zdefiniować siebie i swoje miejsce w nowej dla nich rzeczywistości. Zasadniczym celem artykułu będzie ukazanie przemian, jakim podlegają tożsamości kobiet, które w wyniku wypadku nabyły niepełnosprawność w wieku dorosłym. Badania oparto o autobiograficzne wywiady narracyjne. Metoda ta pozwoliła na odtworzenie trajektorii życia respondentek, ukazując procesualny charakter kształtowanych przez nie tożsamości, które ulegały zmianom pod wpływem konieczności dopasowania się do warunków wynikających z nabytej niepełnosprawności. Badaniu poddano 6 kobiet zróżnicowanych pod kątem wieku, wykształcenia, pozycji zawodowej oraz sytuacji rodzinnej, które wpływały na realizowane przez nie role i zajmowane pozycje społeczne.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Dorota Żuchowska-Skiba - AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Humanistyczny

Dorota Żuchowska-Skiba, PhD – AGH University of Science and Technology, Faculty of Humanities. Research interests include the analysis of mass media, especially new media, together with the prospect of collective action taken in the social and virtual reality. Particular attention is paid to new forms of social activity and the public, civic, and political society in the era of the network for people with disabilities and other excluded or marginalized groups.

Bibliografia

Asch, Adrienne and Michelle Fine Michelle. 1988. “Introduction: Beyond pedestals.” Pp 1-37. in Women with disabilities: Essays in psychology, culture, and politics, edited by A. Asch and M. Fine. Philadelphia, PA: Temple University Press.
Google Scholar

Asch, Adrienne and Michelle Fine. 1997. “Sexuality and Women with Disabilities: The Example of Women and Literature.” Pp. 241-255 in Disability Studies Reader, edited by L. Davis. New York, London: Routledge.
Google Scholar

Barnes, Coli and Geof Mecer. 2008. Niepełnosprawność. Warsaw: Sic!
Google Scholar

Barnwell, Alice M. and David J. Kavanagh. 1997. “Prediction of psychological adjustment to multiple sclerosis.” Social Science and Medicine 45:411-418.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0277-9536(96)00356-5

Beckwith, Alison, and Matthew Kwai-Sang Yau. 2013. “Sexual recovery: Experiences of women with Spinal injury reconstructing a positive sexual identity.” Sexuality and Disability 31:313-324.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s11195-013-9315-7

Begum, Nasa. 1992. “Disabled Women and the Feminist Agenda.” Feminist Review 1(40):70-84.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/fr.1992.6

Brooks, Nancy and Mary Jo Deegan. 1981. “Women and Disability: The Double Handicap.” The Journal of Sociology and Social Welfare 2(8):229-231.
Google Scholar

Brooks, Nancy A., and Ronald R. Matson. 1982. “Social-psychological adjustment to multiple sclerosis: A longitudinal study.” Social Science and Medicine 16(24): 2129-2135.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(82)90262-3

Burke, Peter. 2009. Cultural hybridity. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar

Campbell, Fiona K. 2009. Contours of Ableism: Territories, Objects, Disability and Desire. London: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230245181

Carr, David. 1986. Time, narrative and history. Bloomington, IN: Indiana University Press.
Google Scholar

Charmaz, Kathy. 1995. “The body, identity, and self: Adapting to impairment.” The Sociological Quarterly 36(4):657-680.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1995.tb00459.x

Ciaputa, Ewelin, Agnieszka Król, and Marta Warat. 2014. “Genderowy wymiar niepełnosprawności. Sytuacja kobiet z niepełnosprawnościami wzroku, ruchu i słuchu.” Pp. 153-174 in Polscy niepełnosprawni: od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, edited by B. Gąciarz and S. Rudnicki. Cracow: Wydawnictwo AGH.
Google Scholar

Ciaputa, Ewelina et al. 2014. “Macierzyństwo kobiet z niepełnosprawnościami ruchu, wzroku i słuchu.” Studia Socjologiczne 2(213):203-224.
Google Scholar

Craig, Ashley R., Karen Hancock, and Esther Chang. 1994. “The influence of spinal cord injury on coping styles and self-perceptions two years after the injury.” Australian and New Zealand Journal of Psychiatry 2(28):307-312.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/00048679409075644

Deaux, Kay (1993) “Reconstructing social identity.” Personality and Social Psychology Bulletin 19(1):4-12.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0146167293191001

Deaux, Kay. 2001. “Social identity.” Pp. 1059-1068 in Encyclopedia of women and gender, edited by J. Worrell. San Diego, CA: Academic Press.
Google Scholar

Deegan, Mary Jo. 2018. Women and disability: The double handicap. New York: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781351318082-1

Dolch, Norman A. 2003. “Role.” Pp. 391-410 in Handbook of Symbolic Interactionism, edited by L. T. Reynolds and N. J. Herman-Kinney. Walnut Creek: Alta Mira Press.
Google Scholar

Ethier, Kathleen A. and Kay Deaux. 1994. “Negotiating social identity when contexts change: Maintaining identification and responding to threat.” Journal of Personality and Social Psychology 2(67):243-251.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.67.2.243

Ferri, Beth A. and Noel Gregg. 1998. “Women with disabilities: Missing voices.” Women’s Studies International Forum 4(21):429-439.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0277-5395(98)00038-7

Finger, Ann. 1991. Past Due: A Story of Disability, Pregnancy and Birth. Seattle: Seal Press.
Google Scholar

Finger, Ann. 1992. “Forbidden Fruit.” New Internationalist 233:8-10.
Google Scholar

Forber-Pratt Anjali J. et al. 2017. “Disability identity development: A systematic review of the literature.” Rehabilitation Psychology 62:198-207.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/rep0000134

Frank, Ann W. 1993. “The rhetoric of self-change: illness experience as narrative.” The Sociological Quarterly 1(34):39-52.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1993.tb00129.x

Goethals, Tina, Elisabeth De Schauwer, and Geert Van Hove. 2015. “Weaving Intersectionality into Disability Studies Research: Inclusion, Reflexivity and Anti-essentialism.” Journal for Diversity and Gender Studies 2(1-2):75-94.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.11116/jdivegendstud.2.1-2.0075

Gonçalves, Kellie. 2013. “‘Cooking lunch, that’s Swiss’: Constructing hybrid identities based on socio-cultural practices.” Multilingua 4(432):527-547.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/multi-2013-0026

Goodley, Dan. 2011. Disability Studies. An Interdisciplinary Introduction. London: Sage.
Google Scholar

Hancock. Marie A. 2007. “When Multiplication Doesn’t Equal Quick Addition: Examining Intersectionality as a Research Paradigm.” Perspectives on Politics 1(5):63-79.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S1537592707070065

Hermanns, Harry. 1987. “Narrative interview – a new tool for sociological field research.” Acta Universitatis Lodziensis: Folia Sociologica 13:43-56.
Google Scholar

Hormuth, Stefan E. 1990. The ecology of the self: Relocation and self-concept change. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Hughes Rosemary B. et al. 2003. “Health promotion for women with physical disabilities: A pilot study.” Rehabilitation Psychology 3(48):182-188.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0090-5550.48.3.182

Jenkins, Richard. 2005. Social Identity. London, New York: Routledge.
Google Scholar

Konecki, Krzysztof T. 2015. “Anselm L. Strauss—Pragmatic Roots, Pragmatic Implications.” Przegląd Socjologii Jakościowej 1(11):12-39.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.1.02

Król, Agnieszka. 2018. “Niepełnosprawność i sprawiedliwość reprodukcyjna. Zarys wybranych zagadnień dotyczących kobiet z niepełnosprawnościami.” Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura 1(10):84-99.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.10.1.7

Kubicki, Paweł. 2017. Polityka publiczna wobec osób z niepełnosprawnościami. Warsaw: Oficyna Wydawnicza SGH Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
Google Scholar

Kumaniecka-Wiśniewska, Agnieszka. 2006. Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo. Warsaw: Wydawnictwo Akademickie.
Google Scholar

McDonald, Katherine E., Christofer Keys, and Fabricio E. Balcazar. 2007. “Disability, race/ethnicity and gender: themes of cultural oppression, acts of individual resistance.” American Journal of Community Psychology 39(1-2):145-161.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10464-007-9094-3

Milligan, Maureen S. and Alfred H. Neufeldt. 2001. “The myth of asexuality: A survey of social and empirical evidence.” Sexuality and Disability” 19(2):91-109.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1010621705591

Moin, Victor, Ilana Duvdevany, and Daniela Mazor. 2009. “Sexual Identity, Body Image and Life Satisfaction Among Women With and Without Physical Disability.” Sexuality Disability 27:83-95.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s11195-009-9112-5

Morris, Jenny. 1993. “Feminism and Disability.” Feminist Review 1(43):57-70.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/fr.1993.4

Moser, Ingunn. 2006. “Sociotechnical practices and difference: On the interferences between disability, gender, and class.” Science, Technology and Human Values 31(5):537-564.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0162243906289611

Nosek, Margaret A. 1996. “Wellness among women with physical disabilities.” Pp. 17-33 in Women with physical disabilities: Achieving and maintaining health and well-being, edited by D. M. Krotoski, M. A. Nosek, and M. A. Turk. Baltimore: Brookes.
Google Scholar

Nosek, Margaret A. and Rosemary B. Hughes. 2003. “Psychosocial Issues of Women with Physical Disabilities: The Continuing Gender Debate.” Rehabilitation Counseling Bulletin 4(46):224-233.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/003435520304600403

Nosek, Margaret A. et al. 2003. “Self-esteem and women with disabilities.” Social Science and Medicine 56:1737-1747.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0277-9536(02)00169-7

Oyserman, Dafna. 2004. “Self-concept and identity.” Pp. 5-24 in Self and Social Identity, edited by M. B. Brewer and M. Hewstone: Hoboken: Blackwell Publishing.
Google Scholar

Piątek, Katarzyna. 2009. “Kilka uwag o trudnościach badawczych problemu niepełnosprawności – na przykładzie kobiet z niepełnosprawnością fizyczną.” Pp. 217-224 in Metody, techniki i praktyka badań społecznych, edited by A. Bąk and Ł. Kubisz-Muła. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej.
Google Scholar

Riemann, Gerhard and Fritz Schütze. 1992. „‘Trajektoria’ jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów.” Kultura i Społeczeństwo 2(36):89-108.
Google Scholar

Simon, Bernd. 2004. Identity in modern society: A social psychological perspective. Hoboken: Blackwell Publishing.
Google Scholar

Stojkow, Maria and Dorota Żuchowska-Skiba. 2018. “Hybrid identities? Trajectories of the fate of old Muslim women in Poland.” Revista Prisma Social 21:177-193.
Google Scholar

Strauss, Anselm L. 1959. Mirrors and masks. The search for identity. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Strauss, Anselm L. 1995. “Identity, Biography, History, and Symbolic Representations.” Social Psychology Quarterly 1(58):4-12.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2787139

Strauss, Anselm L. 2013. Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Szczęsna, Ewa. 2004. “Tożsamość hybrydyczna.” ER(R)GO 2(9):9-18.
Google Scholar

Taleporos, George and Mariat McCabe. 2002. “The impact of sexual esteem, body esteem, and sexual satisfaction on psychological well-being in people with physical disability.” Sexuality and Disability 20(3):177-183.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1021493615456

Thomas, Carol. 1997. “The Baby and the Bath Water: Disabled Women and Motherhood in Social Context.” Sociology of Health and Illness 5(19):622-643.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9566.00073

Thomas, Carol. 1999. Female Forms: Experiencing and Understanding Disability. Buckingham: Open University Press.
Google Scholar

Tøssebro, Jan. 2004. “Understanding disability: introduction to the special issues of SJDR.” Scandinavian Journal of Disability Research 6(1):3-7.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/15017410409512635

Walsh, Anthony and Patricia Ann Walsh. 1989. “Love, self-esteem, and multiple sclerosis.” Social Science and Medicine 7(29):793-798.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(89)90078-6

Wendelborg, Christian and Jan Tøssebro. 2010. “Marginalisation processes in inclusive education in Norway: a longitudinal study of classroom participation.” Disability & Society 6(25):701-714.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09687599.2010.505744

Wołowicz-Ruszkowska, Agnieszka. 2013. Zanikanie? Trajektorie tożsamości kobiet z niepełnosprawnością. Warsaw: Wydawnictwo APS.
Google Scholar